Эсэргүүцлээс үүссэн инээдмийн өдөр ...

Өнөөдөр дөрөвдүгээр сарын нэгэн. Олон улсын инээдмийн баярын өдөр. Энэ баярыг дэлхийн олон улс оронд тэмдэглэн өнгөрүүлдэг.  Үүсэл гарлын тухай авч үзвэл,  Григорийн он тооллын дараахнаас туйлдаж ядарч зовсон ард түмнийг хөгжөөх зорилгоор инээдмийн баяр гэгчийг тэмдэглэж ирсэн гэх нь бий. Европын орнуудад 17 дугаар зууны үед үүссэн гэх нь ч бий.  Францын хаан энэ өдөр болдог шинэ жилийн баярыг нэгдүгээр сарын нэгэнд тэмдэглэж байхыг зарлигдсан. Үүнийг эсэргүүцэгчид  дөрөвдүгээр сарын нэгэнд тэмдэглэлт баяраа хийсээр байж. Гэхдээ нэгэнт эрх баригчдаас баярыг эл өдөр тэмдэглэхийг болиулсан тул зарим хүн тоглоом тохуу болгон нэгнээ хуурч байснаас үүссэн гэдэг. Ямартай ч инээдмийн баярыг хаанаас хэн санаачилсан, хэрхэн үүссэнийг бүгд мэдэхгүй ч улс орон бүр тэмдэглэн өнгөрүүлж байна. Бүх нийтээрээ, нийгмээрээ ч “молиго” үмхэх энүүхэнд. Америкт “Sun” сонин судлаач Жон Фредрих Хершиль  дуран авиа бvтээж саран дээрх амьтан, ургамлыг нээлээ. Сарьсан багваахай мэт  далавчтай аварга сармагчинг харлаа гэж мэдээлсэн нь “4 сарын 1” байв. Манай улсад “Монголын залуучууд” сонины нэгэн дугаарт Монголд анх удаа Алмас барилаа гэсэн өгүүллэг нийтлэгдэж нийгмээрээ нэг шуугьсан ч эцэст нь  “4 сарын 1” гэв. Мөн тэнэгүүдийн баяр, маанагуудын өдөр гэх нь ч бий. Хуурдаг өдөр гэдгийг мэдсээр байж хууртаад л байдаг болохоор тэгж нэрлэсэн ч байж болох. Манайд 1968 оноос эхлэн Монголын Зохиолчдын Хороо дөрөвдүгээр сарын 1-нийг инээдмийн өдөр болгон жил бүр тэмдэглэж байхаар тогтжээ. Дөрөвдүгээр сарын нэгэнтэй холбоотойгоор зохиогддог уламжлалт уралдаан тэмцээн наадам ч манайд цөөнгүй. “Онигоо ....” жил бүр болдог байсан тэмцээн байна. За мөн “Азтай бадарчин”,  шог зургийн уралдаан, хошин дууны тэмцээн гэх мэт. Харин сүүлийн жилүүдэд инээдмийн өдөр маань “менежментлэгдэн” хошин урлагийнхан супер шоу хийдэг болов. Хошин урлагийнхан уламжлалт “Азтай бадарчин” наадмаа хоёр жилд нэг удаа болдог  “The Best of Comedy” нэртэй улаан хивсний ёслолын арга хэмжээгээр солив. Энэ жилийн тоглолтын тасалбар 35000-45000 төгрөгийн үнэтэй бөгөөд бүтэн таван цаг үргэлжлэх гэнэ. Дашрамд сонирхуулахад, манай инээдмийн өдөрт зориулсан хошин урлагийн уламжлалт тоглолт 24 жилийн түүхэнд 46 мянган удаа тайзнаа тоглож, 26 сая хүнд инээд бэлэглэж, 256 удаа хандивын тоглолт хийсэн гэдэг. Эцэст нь энгийнээр ойлговол дөрөвдүгээр сарын нэгэн нь бие биенээ гэмгүй сайхан хуурч, тоглоом наргиа хийж баясан цэнгэдэг зугаатай өдөр юм. Энэ өдөр та гэмгүй сайхан наргин цэнгэж инээн хөгжиж өнгөрөөвөөс инээдмийн баярыг утгаар нь тэмдэглэж байна. Харин өдөржингөө бусдад хууртаж өнгөрүүлбэл “Маанагуудын баяр”-ын өдрийг санаачлан тэмдэглэгч болж ч мэднэ. Инээцгээ хүмүүсээ, инээгээрэй.