Х.Тэмүүжинг яах вэ, Ерөнхий сайд аа
Хууль зүйн сайд Х.Тэмүүжин хавтаст хэргүүдтэй нэг бүрчлэн танилцаж, толгой өндийх завгүй суудаг болжээ. Тухайн хэргийн талаар сайтар мэдээлэлтэй байж, өнөөх шинэчлэлийн талаарх яриагаа “амьдруулах” учраас ийнхүү ихэд хөдөлмөрлөх болсон бололтой юм. Анх долдугаар сарын 1-ний хэргийн талаарх мэдээллийг нийтэд ил болгож, сумны хонгио үзүүлж байсныг нь олон түмэн мартаагүй биз. Ямартаа л “хонгио” Тэмүүжин гэх хочийг тухайн үеийн парламентын гишүүд мань хүнд оноож билээ.
Хавтас хэргүүдтэй танилцах эрх Хууль зүйн сайдад байдаггүй талаар экс сайд Ц.Нямдорж мэдэгдэж байсан удаатай. Тэр ч бүү хэл, МИАТ-ийн хэрэг сөхөгдөх үед хэргийг “нуун дарагдуулсан” ялд унах шахсан хатуу самар “Цагдаагийн байгууллагад ирж байгаа бичиг болгон надад танилцуулагддаггүй. Ер нь шалгагдаж байгаа асуудал хувь хүнтэй холбогдоод ирэхээр Хууль зүйн сайд тодруулах боломжгүй. Хэрэв энэ талаар яриад эхэлбэл улс төрийн зорилготой болоод явчихна. Хоёрдугаарт, мөрдөн байцаах хэрэг бүртгэх ажлын нууц задарна” хэмээн тодотгож байлаа. Тэгвэл Х.Тэмүүжин сайдын удаа дараагийн үйлдлүүд чухам юуг илэрхийлэх болов. Хэрэг бүрийг улстөржүүлж, ах намыг намнаж эхлэв үү эсвэл шинэчлэлийнхээ хүрээнд мөрдөн байцаалтын нууц гэгчийг үгүй болгохыг зорив уу. Юутай ч салбарын сайдын “хэрэг дэлгэх” ажиллагаа хуулийн салбарынхныг цочролд оруулаад байна.
Цаашлаад МИАТ-ын хэргийг нийтэд ил зарлахаас өөр арга байгаагүй гэж тайлбарласан сайд маань өнгөрөгч арванхоёрдугаар сард Хонг Конг явж их хэмжээний мөнгө чухам хаашаа орсныг тодруулахаар явсан тухайгаа өгүүлжээ.
Хонг Конг манайтай эрх зүйн харилцан туслалцаа үзүүлэх гэрээ байгуулаагүй учраас хэлэх боломжгүй гэсэн аж. Тэгвэл “Авлигатай тэмцэх конвенц”-ийн дагуу зөвхөн сувгийг нь заагаад өгчих, бид өөрсдөө олъё гэсээр өдгөө зургаан сая ам.долларын учрыг олжээ. Түүнчлэн МИАТ-ийн болон бусад том хэрэгт үзлэг шалгалт хийхэд цагдаад байгаа бүх мэдээлэл гэрээс нь гарч ирсэн. Манай цагдаа тэгэхээр гэмт хэргийг мөрдөн шалгах биш, харин ч гэмт хэрэгтнүүдэд мэдээлэл өгсөөр ирсэн гэдгийг Х.Тэмүүжин сайд хэлсэн юм.
Өнгөрсөн долоо хоногт л гэхэд шинэчлэлийн Засгийн газар, тэр дундаа Хууль зүйн яам өнгөрсөн хугацаанд ямар ажил амжуулсан талаарх мэдээллийг өгөх “үүрэг” хүлээсэн салбарын сайд хэд хэдэн хэргийн талаар мэдээлэл “дэлгэж”, мөрдөн байцаалтын нууцад “халдав”. Тухайлбал, МИАТ-ийн хэргээр саатуулан шалгагдаж байгаа эрхмүүд гэрчүүдийг утсаар дарамталсан гэнэ. Сайдын хэлж байгаагаар саатуулагдаж буй эрхмүүд биедээ гар утастай байсан төдийгүй үргэлж гадагшаа холбогдож байжээ. Энэ тухай мэдэж, гар утсыг нь хураан авч шалгахад тухайн хэрэгтэй холбоотой хүмүүс рүү үргэлж холбогдож байсан аж. Хамгийн гол нь хорихоос ирэх дарамтаас болж зарим хүн мэдүүлгээсээ буцаж эхэлсэн гэж байгаа. Мэдээж, салбарын сайд хэргийг санаатайгаар дэлгэсэнгүй. Гагцхүү шинэчлэлийнхээ хүрээнд хийж байгаа ажлыг жишээгээр тайлбарлах гэсэн өчүүхэн оролдлого байсныг тодотгох нь зүйтэй биз. Гэхдээ сайдын мэдээллээс хууль зүйн салбар дахь шинэчлэл гэхээсээ илүүтэй дуулиант хэргүүдийн талаарх шинэ мэдээллийг сэтгүүлчид “олзолсон” юм. Тодруулбал, Хууль зүйн сайд интерпольд захидал илгээсэн. Хууль зүйн дэд сайд Э.Эрдэнэжамьяан нь интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байгаа Н.Энхбаярын дүү Н.Энхтуяа, Б.Тулга нарын эрэн сурвалжлах ажиллагааг зогсоох хүсэлтийг илгээснээс болж АТГ-т шалгагдаж буй дэд сайдынхаа хэргийн талаарх мэдээллийг “уудаллав”. АТГ дэд сайдын хэргийг шалгаж дууссан бөгөөд удахгүй прокурорт шилжүүлэхээр болсон. Мөн дэд сайдынхаа албан тушаалаа урвуулан ашигласан үйлдлийн талаар Интерполд захидал илгээж хүлцэл өчсөн гэнэ.
Цагдааг шахаад эхлэхээр том том хэргүүд манайд эхнээсээ илэрч байна. МИАТ, Татварын ерөнхий газрын дарга нарын хэргүүдийг та бүхэн сонссон байх. Энэ бол зөвхөн эхлэл гэдгийг нь тодотгохоо ч мартсангүй. Ямартаа л цагдаагийн дарга нар хэрхэн хөрөнгөждөг талаарх мэдээллийг хүртэл “дэлгэх” билээ. Х.Тэмүүжин “Цагдаагийн дарга нар хөрөнгөжөөд байдаг. Тэднийг зайлуулаад эхэлсэн, зарим нь бүр Америкт ирчихсэн, Х.Тэмүүжингээс яаж Хууль зүйн яамаа салгаж авах вэ гээд хурал хийгээд явж байна гэнэ. Америкт ирж хуралдталаа тийм чинээлэг болсон байна шүү дээ” хэмээн хэвлэлд ярилцлага өгсөн байдаг. Тэднээс өшөөгөө авах гэсэн үү, эсвэл сурсан зангаараа асуудалд хандсан уу АНУ-д элэг нэгтнүүдтэйгээ уулзахдаа хүртэл “хэрэг дэлгэж” сонирхуулсан гэж байгаа.
Сайдаар ахлуулсан гишүүд АНУ-д айлчлал хийж, тус улсын Вашингтон, Нью-Йорк хотуудад ажиллаж, Мөрдөх алба, Холбооны мөрдөх товчооны үйл ажиллагаатай танилцсан юм. Энэ үеэрээ тус улсад ажиллаж, амьдарч буй монголчуудтай уулзжээ. Ингэхдээ дээрх хэргүүдийн талаарх “хавтаст хэргийг” сөхөж, бараг л уншиж өгсөн талаарх хамт явсан нөхөд нь ам алдсан юм. Мөн сайд маань Эрдэнэт үйлдвэрийг шалгах хүсэлт их ирж байгаа ч боловсон хүчний нөөц дутмаг тул бололцоогүй гэх мэдээллээр элэг нэгтнүүдийнхээ сонорыг мялаажээ. Гадна, дотныхон сонсвол элэг нь хөшиж, бүр тохуурхмаар мэдээллийг хийсэн тэрбээр мөрдөн байцаалтын нууц гэх ойлголтыг уландаа гишгэжээ. Энэ дүгнэлтийг тус улсад суугаа элэг нэгтнүүд нь ч хийсэн бололтой. Танхимд суусан зарим нэг нь “Х.Тэмүүжин сайд ямар мэдэгдэл хийчихэв ээ” хэмээн уулга алдсан аж.
Улсынхаа аюулгүй байдал, хууль дүрмээ уландаа гишгэсэн Хууль зүйн сайдын энэ үйлдэлд Н.Алтанхуяг сайд аа хариу өгөхгүй бол горьгүй дог шүү. Х.Тэмүүжин сайд ажлынхаа арга барилыг нэг л олохгүй байх шиг. Эсвэл өөрийгөө Улсын Ерөнхий прокурор гэж эндүүрч явна уу, хөөрхий. Юутай ч сайдад ажил үүргийг нь сайтар ойлгуулахгүй бол энэ мэтээр хавтаст хэргүүдийг ээлж дараалан уншиж өгөх бололтой. Эсвэл энэ бүхнийг шинэчлэл гэж ойлгоод дуугүй байх уу, Н.Алтанхуяг сайд аа.
Л.НИНЖСЭМЖИД
\Нийгмийн толь
URL:
