Ц.Мөнх-Оргил: Жагсаалыг үймээн болгосон хүмүүс сонгуульд оролцож байгаа цагт миний нэр дэвших эрх хаагдахгүй

УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргилоос дараахь тодруулгыг авав.

-Энэ парламент хэр үр бүтээлтэй ажилласан гэж дүгнэж байгаа вэ?

-Эдийн засгийн өсөлтийг ард иргэддээ яаж тэгш хүртээх вэ гэдэг талаар бодлогын арга хэмжээ авсан. Хүний хөгжил сангийн тухай хуулийг баталлаа. Уул уурхайн болон бусад нийгмийн баялгаас төсвийн саванд хуваарилагдаж байгаа хөрөнгийг дараагийн парламент үрэн таран хийчихгүйгээр тодорхой хэсгийг нь эдийн засгийн хөгжилд зориулж, нөгөө хэсгийг нь ард түмний амьжиргааг дээшлүүлэхэд зарцуулах хэрэгтэй болох нь. Хэрүүл уруултай ч гэлээ Оюу толгойн гэрээг хийлээ. Ямар ч байсан энэ гэрээг хийснээр Монгол Улс гадны хөрөнгө оруулалтыг маш ихээр татсан. Бидний хийж амжаагүй нэг том ажил бол нийгмийн даатгалын асуудал. Боловсролын салбарын өөрчлөлтийн асуудлыг хийж амжсангүй. Жижиг, дунд бизнесийг дэмжсэн нэлээд чухал хуулиуд баталсан. Тухайн иргэний авч байгаа зээлийнх нь 60 гаруй хувьд нь төрөөс баталгаа гаргахаар болсон. Зээлийн мэдээллийн сангийн тухай чухал хууль гарсан байгаа. Хэнд хэзээ зээл өгвөл найдвартай юм бэ гэдгийг мэддэг болсноор зээлээ төлдөг найдвартай харилцагчдын зээлийн хүү буурдаг болох сайн талтай. Гэх мэтчилэнгээр яриад байвал олон хэрэгтэй хуулиудыг энэ удаагийн парламент баталсан.

-Долдугаар сарын 1-ний асуудлаар та өнөөдрийг хүртэл дуугүй явлаа. Энэ хэрэгт хэн буруутай нь тогтоогдоогүй байна. Юу хэлэх вэ?

-Хангалттай тайлбар хэлсэн. Түүнээс биш зарим хүмүүс шиг өдөр болгон зурагтаар гарч, хэвлэлээр яриад байх боломжгүй, шаардлагагүй. Тийм сонирхол ч алга. Яагаад гэвэл бүх зүйл хуультай. Төрийн нууцын тухай, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль гэж байна. Долдугаар сарын 1-ний хэрэг ч хууль, шүүхийн байгууллагаар шийдэгдээд явж байна. Ийм байхад би ардын баатар ч юм шиг эсвэл өөрийгөө өмөөрөөд ч юм уу, хэн нэгнийг буруутгаад тайлбар тавиад явах шаардлагагүй. Хэрэв тэгвэл төрийн хууль зөрчинө. Миний ярих зүйлд төрийн нууцад хамаарах зүйлүүд ч бий. Тэгээд ч хувь хүний хувьд ярих хязгаар байх ёстой. Хэргээ шалгуулж байгаа цагдаа нар, хохирогчдын ар гэрийнхэн, нас барсан хүмүүсийн ард хоцорсон гэрийнхэн нь байна. Тэдэнд хүндэтгэлтэй хандах гарцаагүй шаардлага надад бий. Долдугаар сарын 1-нд яг ийм зүйл болсон, тэгэхэд ингэсэн юм гээд нарийвчлан яриулахыг сэтгүүлчид хүсээд байдаг. Тэгж болохгүй, надад тийм эрх байхгүй. Ярьж болох хэмжээний бүх зүйлийг би ярьдгаа ярьсан. Жишээ нь буудах тушаалыг хэн ч өгч болдоггүй хуультайг хэлсэн шүү дээ. Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Хууль зүйн сайд, Цагдаагийн дарга ч ийм тушаал өгөх ёсгүй. Тийм ёс зүйтэй, эрх мэдэлтэй хүн байхгүй. Болсон үйл явдал ард түмний нүдэн дээр ил болсон учраас үүнээс илүү тайлбар өгөх боломж байхгүй.

-Таныг долдугаар сарын 1-ний гол буруутан учраас сонгуульд орох эрхгүй гэж үзэх хүмүүс бий. Тэгсэн ч сонгуульд орох уу?

-Намаас нэр дэвшүүлбэл оролцоно. Яагаад гэвэл би өөрийгөө сонгуульд оролцох бололцоотой, ёс зүйтэй гэж бодож байгаа. Үүнтэй санал нийлэхгүй хүмүүс гарах л байх. Хохирогчдын ар гэрийнхэн, зарим төрийн бус байгууллагынхан эсэргүүцэх биз. Тэдний байр суурийг би хүндэтгэнэ. Гэхдээ үймээн самуун үүсгэж, нийтийг хамарсан эмх замбараагүй байдалд хүргэсэн хүмүүс сонгуульд орох эрхтэй, ёс зүйтэй гэж үзээд нэрээ дэвшүүлээд явж байгаа цагт миний сонгуульд оролцох эрх хаагдахгүй. Жирийн эхэлсэн жагсаалыг үймээн самуун болгож, онц байдал зарлах хэмжээнд хүргэсэн хүн нь би юм бол сонгуульд оролцохгүй байж болно. Гэхдээ би тийм зүйл хийгээгүй. Тухайн үед өөрт оногдсон хийх ёстой зүйлээ хийж, үүргээ гүйцэтгэсэн гэж бодож байна. Түүний буруу, зөвийг тогтоох нь өөр асуудал.

Я.Мөнгөнцэцэг