МИАТ-ийн хашаанаас гарч үзээгүй Ч.Хоролсүрэн хэний мөнгөөр онгоц авсан бол

Би ч гэсэн гүүрнээс урагш амьдармаар байна

Агаарын чанарын мэдээ өдөр бүр “Аюултай” гэсэн дүн тавьж бай­на.

Утаагүй зууханд нүүрсээ түлээд ч энэ мэдээний агуулга өөрчлөгдсөнгүй. Нийслэл­чүү­­дийн ирээдүй их утаатай гэр хороололд эсвэл арай ба­­га утаатай орон сууцны хо­­роо­лолд өссөн гэдгээр ял­га­рах нь байна. Гэхдээ орон сууц, гэр хорооллын алинд нь ч өссөн ялгаагүй хордоно. Эцэст нь утаанаас салж, ирээдүйгээ ав­рах ганц гарц нь гэр хо­роол­лыг орон сууцжуулах, бүтээн бай­гуулалтыг бодитоор дэм­жих үлдэж байна. Нийс­лэлд бүтээн байгуулалт өрнөөгүй гэвэл туйлширсан хэрэг болно. Ард түмнний төлөө хэ­мээн цээжээ дэлдэгчдийн да­рамт, амьд­ралд нийцэхгүй ха­туу хууль дүр­мийн буулга дор учирч буй хүндрэл бэрх­шээлүүдийг даван үндэс­ний цөөхөн ком­паниуд маань том том бүтээн бай­гуу­лалтыг цогцлоож бай­гаа. “Дар­хан цаазат Богд уу­ланд бурхан ч бүү ойртуул” гэж тунхагладаг, тэмцдэг ир­гэд нийслэлийн агаарын бо­хирд­лыг бууруулахын төлөө ху­руугаа ч хөдөлгөөгүй.

Гэтэл Зайсан хороололд бү­тээн байгуулалт өрнөөгүй гэж хэн хэлэх билээ. Тэнд утаа хамгийн бага, цэцэрлэгт хү­рээ­лэн, тансаг зэрэглэлийн орон сууц гээд өнгөтэй өөдтэй бүхэн байна. Яах аргагүй үн­дэс­ний аж ахуйн нэгжүүд тэнд баялаг бүтээсэн. Тэдний барьсан барилга бүр утаатай Улаанбаатарт үнэт зүйл. Гэтэл үнэт зүйл бүтээж байгаа бүтээн байгуулагчдад янз бүрийн дарамт бий. Ха­даас хатгаж үзээгүй, бая­лаг бүтээдэггүй хэ­сэг нь бү­тээн байгуулагчдаа элд­вээр дарамтална. Бослого, тэм­цэл өрнүүлнэ. Шийдвэр гар­гаг­чид нь тэдний амыг да­гаж, ая тал засна. Ин­гэж ажил хийсэн бүхнээ шийт­гэх нь хэнд ашигтай вэ. Өө­рөөр хэлбэл үн­­дэсний аж ахуйн нэгжүүдээ да­рам­талж, хо­хироож, бү­тээн бай­гуу­лал­тын ажлаас нь хойш татвал хэн хожиж үл­дэх бол.

Хан-Уул дүүргийн I хо­роо­ны нутаг 120 мянгатын ав­то­бусны буудлын ойролцоо цэ­цэрлэгт хүрээлэн байсан. Цэцэрлэгт хү­рээлэн байсан гэж тодот­гохын учир нь тэнд арав хү­рэх­гүй хөгшин мод­ноос өөр тойм­той зүйл одоо үлдээгүй. Тух­лаад суу­чих сан­дал ч байхгүй, хэн бүх­ний сэтгэлийг өнгө үзэмж, үзэс­­гэлэнгээрээ баяс­гах ур­га­­мал модгүй нүцгэн газ­­рыг цэ­­цэрлэгт хүрээлэн г­э­хэд үнэндээ хэцүү. Шороо бу­­жиг­­наж, хог хөглөрсөн, мод­ны хө­­вөн хийсч, харшил хөдөл­гө­­дөг талаар оршин суугчид ярьдаг.

Тийм л эзгүй, орхигдсон га­зарт бүтээн байгуулалт өр­нүү­­лэхээр “Алтай конст­ракшн” компани зураг төс­­­лөө боловс­руул­сан. Эл га­зарт орон сууц, үйл­чил­гээ­ний зо­риу­лалт­тай ба­­рилга байгууламж барихаар Нийс­­лэлийн Иргэдийн тө­лөө­лөгч­дийн хурлаас шийд­вэр­лэсний дагуу “Алтай конст­ракшн” ХХК нь 15 давхар 154 айлын орон сууц, Монгол Ул­сын хэмжээнд анх удаа гэг­дэ­х мөсөн гулгуурын битүү тал­бай, үзвэрийн гурван тан­хим бүхий кино театртай худал­даа үйлчилгээний төв, “та­­ван од” зэрэглэл бүхий зо­чид буудал, орчны өнгө үзэм­­жийг сайжруулсан, хү­ний эрүүл аюулгүй ор­чинд амьдрах э­р­хийг ханга­сан ногоон бай­гууламж зэр­гийг баг­таасан “Алтай цог­цол­бор” гэх иж бүрэн байгуу­ламжийг барьж, ашиг­лалтад оруулахаар төлөвлөөд их аж­лыг эхлүүлээд бай­жээ. Ойр хавийнх нь ор­шин сууг­чид ч орчны то­хи­жилт сай­тай, ор­чин үеийн хотхон ба­­риг­­­дах гэж бай­гааг дэм­жиж бай­гаа­гаа илэр­хийлсэн байна.

“Алтай цогцолбор” нь нийт зөвшөөрөгдсөн 0.9 га тал­байн 2705 м.кв талбай буюу гу­равны нэг хувьд нь хүрэхгүй газарт ба­рил­га байгууламжийг барьж, үл­­дэх 0.63 га талбайг нь их хо­тод үзэмж нэмсэн но­гоон бай­гууламж, цэцэрлэгт хү­рээ­лэн байгуулж нийтийн эзэм­шилд үлдэхээр төлөвлөсөн ажээ.

Түүнчлэн хагас зуу шахам жилийн настай, нэг л хүйтэн шөнө хагарч нийслэлчүүдийг хөл­дөөж мэ­дэхээр болчихсон ойр орчмын орон сууцыг ус, дулаанаар хан­гадаг газар доогуурх шугам сүл­жээг нь шинэчлэхээр холбогдох бай­­гууллагуудтай тохирсны үнд­­сэнд эл ажлыг хийж гүй­цэтгээд байжээ.

Инженерийн шугам сүл­жээг шинэчлэхээр аж­лыг өнгөрөгч 2011 оны дөрөв­дүгээр сард хууль журмын да­гуу холбогдох бү­хий зөв­шөөр­лийг авсны үнд­сэн дээр эхлүү­лээд явж бай­хад ху­вийн ашиг сонирхол хайсан хү­­­мүүсийн явуулгаар ор­шин суугч бус өөр дүүргийн иргэд жагсаж, цуглан ээл­жит да­рамт шахалтаа эх­лүүлсэн бай­на. Хувийн ком­пани өө­рийн хөрөнгөөр ор­шин суугч­­дын эрх ашигт ний­цүү­лэн ин­же­нерийн шугам сүл­жээг бү­хэлд нь ши­нэч­лэн сольж байгаад орчны ор­шин суугчид талархаж бай­хад, өнөөх тэмцэгч бүлэг бү­тээн бай­гуу­лал­тад нь саад уч­руул­саар өнөөдөр эл ажил зогсчээ. Тө­лөв­лөгөө ёсоор тус компани ирэх онд “Алтай цогцолбор” хот­­хоныг оршин суугчдад хү­лээлгэж өгөх байсан өдгөө биелэгдэх нөх­цөлгүй болчихоод байна.

“Алтай цогцолбор” нь чинээлэг нэгэнд зориулсан өндөр үнэтэй орон сууц бус төрийн албан хаагч, жирийн иргэд, настнууд, залууст зо­риулсан, 1-3 өрөө бүхий бүхий орон сууц байх юм.

Түүгээр ч зогсохгүй “тэм­цэл”  хийгчдийн явуургүй ажил­­ла­гаа­наас үүдэж “Алтай конс­ракшн” ХХК-ийн хийж гүй­цэтгэсэн ажил хэрэгжих бо­ломж­гүйд хүрч, 1.1 тэрбум төгрөгийн хохирол хү­лээгээд байна.

“Иргэдийн тэмцэл” нэр­ээр халхавчилсан “рекетч­дийн” ша­халт дарамт, та­шаа мэдээлэлд авт­сан нийс­л­э­лийн удирдлага “Ал­тай конст­ракшн” ХХК-д газар ол­го­сон шийдвэрээ 2011 оны тав­дугаар сарын долооны өдөр цуцалж, энэ тухай 370 дугаар захирамжийг гаргасан. Уг захирамж нь хууль зүйн үн­дэс­лэлгүй  байсан тул “Ал­­тай констракшн” ХХК хү­чин­­гүй бол­гуулахаар шүүхэд хандсан юм.

Энэ хэрэг одоо шүүхийн ша­танд байгаа. “Алтай конст­ракшн” ХХК нийслэлийн За­саг даргыг шүүхэд дуудсан гэх газрын маргааны уч­гийг со­нирх­лоо. Ийн сонир­хохын учир нь ийм төр­лийн аливаа маргаан нь “баялаг бүтээгчид” ба “бая­лаг бү­тээгчдийг дарамт­лах амь зо­гоогч” хэсэг бүл­гийн хоо­рондын ялгааг тодоор ха­руулж, ямархан сайхан боломжийг алдаж байгааг али­ваад бодолтой ханддаг хү­­мүүст ойлгуулдаг тустай хэ­мээн бод­соных юм.

Газраа хууль ёсны дагуу эзэмшиж байсныг тогтоожээ

Хан-Уул дүүргийн I хорооны нутаг дэвсгэр, та бидний нэрлэж заншсанаар 120 мянгатын автобусны бууд­лын ойролцоох газрыг “Ал­тай констракшн”  ХХК эзэмшсэн түүхийг сөхвөл ийм байна.

Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2000 оны тавдугаар сарын 22-ны өдрийн 158 ду­гаар захирамжаар иргэн С.Жигдэнд 120 мянгатын 20 дугаар байрны өмнө 60 м.кв газрыг эзэмшүүлэхээр болжээ. С.Жигдэн өөрийн эзэмшлийн газ­раа, газар дээрх үл хөдлөх хө­рөнгийн хам­таар иргэн Х.Бат-Эр­дэнэд ху­далдсан байна. Х.Бат-Эрдэнэ үл хөдлөх хөрөнгө бари­хаар эзэмшиж байгаа газ­раа нэмэгдүүлэх хүсэлт гар­гас­ны дагуу нийслэлийн За­саг дарга 2005 оны найм­ду­гаар сарын 26-ны өдрийн 348 дугаар захи­рам­жаар 4000 м.кв газрыг эзэм­шүүл­жээ. Улмаар Х.Бат-Эрдэнэ  га­­зар эзэмших эрхийг “Ал­тай конст­ракшн” ХХК-д шил­­жүүлсэн байдаг.

Ингэснээр “Алтай конст­ракшн” ХХК нь нийслэлийн га­зар зохион байгуулалт бо­лон хот төлөвлөлтийн ерөн­хий тө­лөв­лөгөөтэй уялдуулан орчин үеийн архитектур тө­лөвлөлт, шийдэлтэй орон сууц, үзвэр үйлчилгээний зо­риулалт бүхий иж бүрэн цог­цолбор барихаар төлөвлөж, зу­раг төсөл боловсруулсныг нийс­лэ­лийн удирдлага, хол­бог­дох мэр­гэжлийн ал­бад, оршин суугч иргэд дэмж­сэ­нээр нийслэлийн Засаг даргын 2010 оны нэгдүгээр са­рын 25-ны өдрийн 54 тоот за­хи­рам­жаар нийт 0.9 га газрыг эз­эм­шүүлэхээр шийд­вэрлэсэн бай­на.

Дээр өгүүлсэнчлэн “Ал­тай цогцолбор” нь Засаг дар­­гын за­хирамжаар ол­гогд­сон 0.9 га тал­байн 2705 м.кв талбайд ба­рил­га, бай­гууламжийг барьж, үл­дэх 6295 м.кв талбайд нь нийтийн эзэмшлийн зам талбай, но­гоон байгууламж, цэцэр­лэгт хү­рээлэн байгуулахаар тө­лөв­лө­жээ. Барилгын ажлыг 2011 оны дө­рөвдүгээр са­раас эхлүүлэхээр болж Нийс­лэлийн мэргэжлийн хянал­тын газар, Нийслэлийн газ­­рын алба, Улаанбаатар хо­­тын за­хи­рагчийн ажлын ал­ба, Хан-Уул дүүр­гийн I хо­рооны Засаг дарга, Хан-Уул дүүр­гийн Газрын алба, Мэргэж­лийн хяналтын хэлтэс зэрэг байгууллагуудад албан ёсоор мэдэгдсэн. Мөн Хан-Уул дүүр­гийн Замын цагдаагийн хэл­тэс, I хорооны Цагдаагийн хэл­тэс, ойролцоох орон сууц­ны “Ган-Эрдэнэ” СӨХ зэ­рэг хол­богдох бүхий л бай­гуул­ла­гад барилгын ажил эхэлж бай­гаа талаар мэ­дээ­лэл хүр­гүүл­жээ.

Уг ажлыг эхлүүлэхтэй зэ­рэг­цэн “ард түмний төлөө тэмцэх” нэ­­рээр рекет хийгч Н.Байдраг тэр­гүүтэй хэсэг хүмүүс нийт ор­шин суугчдын эрх ашигт нийц­сэн бүтээн байгуулалтын аж­лыг эсэр­гүүцэн ажлыг зог­соо­сон. Нийс­лэлийн Засаг дарга иргэ­дийн нэр барин хувийн ашиг хон­жоо хайсан хүмүүсийн дарамт ша­халтад автаж, асуудлыг нягт­лан шалгалгүй 2011 оны тав­ду­гаар сарын дөрөвний өдөр 370 тоот захирамж гаргаж, үн­дэс­лэл­гүйгээр, хууль зөрчиж, тус ком­панийн ажлыг зогсоосон байна.

Тиймээс “Алтай конст­ракшн” ХХК-ийн зүгээс нийс­лэлийн За­саг даргын 2011 оны 370 тоот за­хирамж нь хуульд нийцээгүй, хууль зөрчсөн болохыг тог­тоол­гож, уг захирамжийг хүчингүй бол­­гох, газар эзэмших эр­хэнд нь саад хийхгүй байхыг шаар­даж, За­­хи­р­­гаа­ны хэр­гийн шүү­хэд ханд­жээ.

Шүүх хуралдаанд гурав­дагч этгээдээр тэмцэгч гэж нэр­лэгдээд байгаа Н.Байдраг на­рын “гал цогтой” нөхөд мөн л оролц­жээ. Засаг дар­га, түний итгэмж­лэгдсэн тө­лөө­лөгчид нь “Алтай конст­ракшн” ХХК-ийг эзэмшил газраа хоёр жилийн тур­шид зо­риулалтын дагуу ашиг­лаа­гүй гэсэн үндэслэл тавьж байгаа аж.

Гэтэл тус компани иргэн Х.Бат-Эрдэнээс газраа 2011 оны нэгдүгээр сарын 25-ны өдөр шилжүүлж авсан байна. Ул­маар барилгын ажлыг мөн оны дөрөвдүгээр сараас эхлүүл­жээ. Мөн гуравдагч этгээд гэх Н.Байдраг нар нь ногоон бай­гууламж дээр ба­рилга барьснаар орчны байр­ны нарны гэрэл хяз­гаарлагдаж, байрны үнэ цэн буурна гэх үндэслэлийг шүү­хэд гаргаж тавин “Алтай конст­ракшн” ХХК-ийн газар эзэм­ших эрхийг цуцлахыг шаард­сан байна.

Гэтэл “Алтай конст­ракшн” ХХК барихаар төлөв­лө­сөн “Алтай цогцолбор”-ын  барилга байгуу­ламжууд нь иргэдийн оршин сууж буй ойролцоох орон сууцны ба­рилгуудаас  холбогдох норм, дү­­рэмд зааснаас ч хол зайд ба­­ригдахаар төлөвлөгдсөн нь ба­римтаар нотлогджээ. Иймд За­хир­гааны хэргийн шүүх нийс­лэлийн Засаг даргын 370 тоот захирамж нь хуульд ний­цээгүй тул хүчингүй бол­гож шийдвэрлэсэн байна.

Харин давж заалдах шат­ны шүүх Улаанбаатар хотын ерөн­хий төлөвлөгөөнд орсны да­гуу ба­рил­гажуулахаар ав­сан газраа бу­цааж өгөх нь зөв гэсэн шийд­вэр гаргаад байгаа юм. Ингэ­вэл Хан-Уул дүүргийн нутагт сүн­дэр­лэх бүтээн байгуулалтын ажил зог­сож, урьдын адил хог шороо хөг­лөрсөн эзгүй газар хэвээр үл­дэх юм. Ийм байх нь хэн ч ашиггүй гэдгийг олон нийт харж бай­на. Нийс­лэлийн утаа үйлд­вэр­лэгчдээс 154 яндан цөөрөх нь эр­гэл­зээтэй болж үлдэнэ гэдгийг олон нийт хэлж байна. Тэгэхээр ажил хийсэн бүхнээ дарамтлах нь Монгол Улсын ирээдүйд л лав ашиг­гүй.

Жирийн иргэн яагаад утаа униараас ангид, хүссэн ор­чиндоо буюу та бидний хэлж заншсан “гүүрнээс урагш” амьдарч бо­лохгүй гэж, 120 мянгатын ор­чимд да­­хин шинээр орон сууц барьж болохгүй ямар бо­дитой бөгөөд хүлээн зөв­шөөрөгдөхүйц шалтгаан бай­хыг бодоод бодоод олох­гүй юм. Яагаад заавал утаа­ны го­ломт “100 айлд” ба­риг­дах (ба­ригдах эсэх нь ч тодор­хой­гүй байгаа) орон сууцанд орно гэж хүлээх ёстой гэж.

sharmedeemn