Төрийн албыг дампууруулж буй Д.Зүмбэрэллхамыг сольё

Төрийн албаны тухай хуулийн 35.1.2-д “Төрийн албаны зөвлөл нь төрийн албаны тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг зохион байгуулах, төрийн албанд шударга ёсны зарчмыг хэрэг­жүүлэх, мэргэшил арга зүйн удирдлагаар хангах зорилгоор төрийн байгуул­лагын үйл ажиллагааг зохи­цуулсан стандартын хэрэг­жилтийг шалган зааварлах, зөрчлийг арилгуулах, хугацаатай үүрэг өгөх гүйцэтгэлд нь хяналт тавих бүрэн эрхтэй” гэж хууль­чилж өгсөн байдаг.
Гэтэл Төрийн албаны зөвлөл энэ бүрэн эрхээ хэт­рүүлж, өнгөрсөн онд л гэхэд төрийн бай­гууллагуудын сул орон тоог хэрхэн хангаж байгааг шалгах нэрийн дор нийслэлийн дүүргүүд, түүний харьяа байгууллагуудын 115 иргэн, яам агентлагийн 60-аад ажилтанг томилсон шийд­вэрийг шууд хүчингүй болгожээ.
Энэ нь төсвийн бай­гуул­лагын удирдлага сан­хүү­жилтийн тухай хуулийн 48.3-д заасанчлан “Ерөн­хий менежер хүний нөөцийн асуудлаар хуулиар олгогдсон бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд төрийн албаны төв байгуул­лага хөндлөнгөөс оролцохыг хориг­лоно” гэснийг зөрчсөн ноцтой үйлдэл болжээ.
ТАЗ энэ хууль зөрчсөн шийдвэрийг гаргахдаа ТАТХ-ийн 39-ийн 5 дахь заалтыг үндэслэсэн байна. Гэтэл энэ заалт нь төрийн жин­хэнэ албан хаагч гомдол гаргасан тохиолдолд ТАЗ шалгаад, хууль ёсны эрхийг албан тушаалтан зөрчсөн тохиолдолд гаргасан шийдвэрийг хүчингүй болгох ёстой юм. Ийм байхад ТАЗ эрх мэдлээ хэтрүүлэн ажилласныг юу гэж ойлгох вэ.
Ер нь ч сүүлийн үед ТАЗ-тэй холбоотой асуудал нэлээн дэгдэх болсон. Ажлаа хийж чаддаггүй, нам, улс­төрийн захиалгаар дарга нарыг томилдог, улстөрийн хараат болсон гээд л Д.Зүмбэрэллхамын талаарх таагүй яриа урсаж байна.
ТАЗ хэн нэгний мэдээллээр төрийн байгууллага, албан ту­шаалтанг шалгаад мөн энэ заалтыг урвуулан ашигладаг тухай ч сонсогддог. Тухайл­бал Стандартчилал хэмжил зүйн  газрыг дахин дахин шал­гаж, хүссэнээрээ аашилж байна гэх.
Өнөөдөр эрх бүхий төрийн удирдах албан ту­шаалтан хүнээ өөрөө сонгож, томилоод, хийсэн ажлын­хаа үр дүнгийн хариуц­лагыг хүлээдэг зарчим үйл­чилж байна. Гэтэл 2008 онд Д.Зүмбэрэллхам Ерөнхийлөгчийн зөвлөх байхдаа ТАТХ-д өөрчлөлт оруулснаар ТАЗ нэг хүнийг сонгон шалгаруулсан нэрийн дор аливаа байгууллагад шахдаг зарчимтай болжээ. Үүний үр дүнд өдгөө ТАЗ-өөс өгсөн хүнийг томилохгүй бол “Та нарын шийдвэрийг хү­чингүй болгоно” хэмээн олго­г­доогүй эрх мэдлээр бүх­нийг гартаа авахаар улайрч байна.
Цаашилбал энэ эрх мэд­лээ өргөсгөж, кана­дууд­тай хүртэл хуйвалдах болсон гэнэ. Ямар зорилготойг нь мэдэх­гүй ч ТАЗ бүх бай­гуул­лагын албан хаагчийг томилох эрхтэй хэмээн цээ­жээ дэлдэж яваа сураг­тай.
Монгол Улс эрх зүйт төрийн системийг Үндсэн хуу­лиараа тунхагласан орон. Гэтэл энэ хүнд хууль дээдлэх зарчим үйлчилдэггүй аж. Тэгсэн атлаа бусдыг хууль дээдлэх ёстой хэмээн байнга дарамталж, хэтрүүлсэн эрх мэдлээрээ хүчийг үзүүлдэг болсоор гурван жилийг үдэж байна.
Харин ийм хүнийг төрийн албаны төв байгууллагын даргаар ажиллуулж байгаа нь УИХ болон төрийн албан тушаалт­нуудын хариуц­ла­га­гүйтэй холбоотой биз ээ.  Үүнээс гадна ТАЗ Үндсэн хууль болон бусад хууль зөрч­сөн шийдвэрүүдийг ч гар­гаж, иргэдийн эрхэнд халд­даг асуудал олон бий гэнэ.
Тухайлбал төрийн ал­баны шал­галт нэртэй дуу­­лиан­тайхан өрнөдөг сон­гон шал­гаруулалтын шал­­галтын материал аль хэдийнэ тараагдсан бай­даг гэх юм билээ. Сон­гон шал­гаруулалтаар шиг­шигд­сэн хүмүүс биш харин ТАЗ-ийн зүгээс болон эрх мэдэлтнүүдийн захиалсан хүмүүс ажилтай болдог гэх нь бий. Тэгэхээр хэл ам татлахаас өөр дорвитой хийсэн ажилгүй өнөөдрийг хүр­сэн энэ байгууллагыг татан буулгах эсвэл дарга Д.Зүмбэрэллхамыг нь солих цаг болжээ.
Төрийн албанд шударга ёсны зарчим үйлчлэхэд нө­лөөлөх ёстой Төрийн ал­баны зөвлөл харин ч эсрэгээрээ, буд­лиан, маргааны үүр уур­хай болоод байна. Дарга, нам, улстөрийн хараат, гар хөл болсон Д.Зүмбэрэллхам төрийн албыг хангалттай буруу замаар будаа тээлгэлээ шүү дээ.