Аз хурсан айлд зочилсон нь

“Эрдэнэт” үйлдвэрийн ажилтан бүр жил бүрийн өдийд Ерөнхий захирлынхаа нэрэмжит шинэ жилийн баярын цэнгүүнийг битүүхэн хүлээж догдолдог. Учир нь тэр үдэш компанийн 6000 гаруй ажиллагсадын дундаас бүртгэлийн дугаараар Алтан азтан тодорч, хоёр өрөө байрны түлхүүр газар дээр нь гарддаг уламжлалтай.

Өнгөрсөн жил Засвар угсралтын цехийн гагнуурчин Пүрэвсүрэнгийн Шижирболд Алтан азтанаар тодорч, монгол гэрээ элит орон сууцаар сольсон. Баярт үйл явдлын ойн дээр тэднийд зочилж амьдралын мартагдашгүй дурсамжаас нь хуваалцахыг зорилоо. Азтаных “Маргад” дээд сургуулийн хойно сүндэрлэх Эрдэнэтдээ дээгүүр зэрэглэлд тооцогдох өндөр байранд оржээ. Цагаан даашинзтай, гурван настай болов уу гэмээр “цасан охин” хаалга нээлээ. П.Шижирболд ээлжийн ажилдаа “мордохоор” зэхэж байв. Гэрийн эзэгтэй гал тогоондоо бууз сэвээд чөлөөгүй. Хүүгийн анги энэ өдөр шинэ жилээ тэмдэглэсэн юм уу гэлтэй үсээ толийтол самнаад цагаан цамцаар гоёж. Хойморт зассан гоёхон гацуурын гэрэл анивчаад, хүүхдийн инээд хөөр цалгиад, хоолны үнэр хамар цоргиод гэр бүлийн халуун дулаан амьсгал угтсан нь юутай таатай.

Гэрийн эзэгтэй цай аягалах зуур нутаг ус, уурхайчны амьдралд хөл тавьсан түүхийг нь сонирхов. Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын уугуул П.Шижирболд долоон жилийн өмнө нагац нараа бараадан Эрдэнэсийн хотыг зорин иржээ. Тэр үед хүү нь дөрвөн сартай байсан гэдэг. Өмнө нь Тавантолгойн Дулааны цахилгаан станц, Оюутолгой компанид туслах гагнуурчнаар ажиллаж байсан тэрээр Технологийн сургуульд суралцаж хүнд үзүүлэх мэргэжлийн үнэмлэхтэй болох зорилго өвөрлөн анх ирсэн гэнэ. Сургуулиа төгсөөд тун удаагүй байтал “Эрдэнэт” үйлдвэрийн Засвар угсралтын цехэд гагнуурчин сонгон шалгаруулж ажилд авах зар түгжээ.

Хүмүүсийн дунд “Сонгон шалгаруулна гэж худлаа. Орох хүн нь хэдийнэ тодорчихсон байгаа” гэх явган яриа амь бөхтэй оршиж хүсэл зоригийг нь унтрааж байсан ч материалаа бүрдүүлээд өгөхөд илүүдэх юун хэмээн бодож “Эрдэнэт” үйлдвэрийн Ерөнхий захиргааны байрыг зүглэн итгэлгүйхэн алхсан нь саяхан. Сонгон шалгаруулалтад 13 хүн өрсөлдөж, эхний шатны онолын шалгаруулалтаар долоон хүн үлдэхэд мань хүн тогтож. Гэхдээ л “Эзэн нь тодорхой доо…” гэх олны яриа ортой санагдсаар л байсныг нуугаагүй.

Дараагийн шатанд мэргэжлийн ур чадвараа бодитоор үзүүлэн шалгуулжээ. Дүн тэр дороо гарч комисс П.Шижирболдын нэрийг дуудахад ёстой магнайгаа хагартал баярласнаа ярив. “Эрдэнэт” үйлдвэрт гурван сар ажиллаад нутгийнхаа довон дээр тоглож өссөн ханьтайгаа хуримаа хийсэн нь амьдралынх нь бас нэгэн сайхан дурсамж.

Тэрээр цаг руу үе үехэн хяламхийх нь ажил руугаа яарч, хагас цаг хууч хөөрөх “виз”-тэйг надад сануулна. Эднийх жилийн өмнө нагац эгчийнхээ хашаанд айлсан гэрт амьдардаг байв. Захын хашааг хэлэх үү, архи зардаг дэлгүүр ойрхоныг хэлэх үү, П.Шижирболд шөнийн ээлжинд ажиллахдаа ар гэрийнхэндээ санаа ихэд зовдог байснаа ярив. Хүүхдүүд нялх болохоор эхнэр ажилгүй, ганц хүний цалин амьдралд хаана ч хүрэхгүй. Гэхдээ энэ сайхан үйлдвэр бараадсан юм чинь хэзээ нэгэн өдөр байртай болно доо гэсэн гэгээн мөрөөдөл тээж явсан. Өнөөдөр тэрээр Зууны манлай үйлдвэрт зургаан жил хэртэй ажиллаад л Алтан азтанаар тодорч “оронтой” болсон доо гээд тав тухтай, халуу дүүгсэн байрныхаа хойморт инээд цацруулж сууна.

2016 оны арванхоёрдугаар сарын 28-ныг бид эргэн дурслаа. П.Шижирболд ажлаасаа гэртээ ирээд “Өнөөдөр Ерөнхий захирлын шинэ жилтэй. “Эрдэнэт” телевизээр шууд дамжуулна. Байр хожчихвол ч…” гэх аястай юм ярихад эхнэр нь тоомжиргүй өнгөрөөж. Харин хүү Ш.Мөнгөншагай нь удалгүй хувцсаа бэлдээд “унаж”. Тэгснээ “Та нар азын шагналаа очиж авахдаа өмсөх хувцсаа бэлдээч. Тэгээд яг явах болохоор сандрах гэж байгаа юм” гэсэн гэнэ. Зөнч хүүгийнхээ хэлэхийг ч тоохгүй, ээж нь дүүг нь унтуулах гэж хэвтэснээ хамт дугхийчихэж. Харин торгон агшин ирэхэд хөтлөгч ажилтны бүртгэлийн дугаарыг 86… гэж өндөр дуугаар дуудахад л зүрх нь хүчтэй цохилж сууж чадахгүй догдолж эхэлсэн гэнэ. Дугаар тодорхой болж дэлгэц дүүрэн өөрийнх нь зураг гарахад эхнэр, нөхөр тэврэлдэн, хүүхдүүдээ барьж аван үнсэж тэр гэрт багтахгүй их баяр хөөр болсон тухай тэд одоо ч ярихдаа нүдэндээ нулимстай байна.

Утас нь ээлжгүй хангинаж, Ерөнхий захирлын унаа тэднийг авахаар ирж явааг дуулсан улс ёстой л юу өмсөж зүүхээ олохгүй сандарч, хүүгийнх нь хэлсэн орой руу нь орсон гэнэ. Шинэ жилийн нүд гялбам тайзан дээр П.Шижирболдын гэр бүлийнхэн жаахан охиныхоо үсийг ч боож амжаагүй, дэндүү энгийн гарч, хоёр өрөө байрны түлхүүр гардахдаа үг хэлж чадахгүй шахам баярлан байгааг харсан Эрдэнэтчүүд тэр чигтээ алга ташин баяр хүргэсэн.

Алтан азтаны гэргий Б.Даваажав эрх зүйч мэргэжилтэй. Тэрээр хадам аав, ээждээ юу юунаас илүү баярладгаа ярьсан. “Манай хүн дөрвөн хүүтэй айлын хүүхэд. Аавын үг бол “хууль”. Элдэв муу зуршилгүй, ажилдаа үнэнч, олонтой эвсэг, үр хүүхдийнхээ төлөө чин сэтгэлтэй ханийгаа харахаар илүү хайрламаар санагддаг. Зөв явбал зөөлөн зөөлөн замбуулин гэдэг дээ. Миний хань сайн учраас бурхан биднийг шагнасан гэж бэлгэшээж боддог” гэв. Мөн “Эрдэнэт” үйлдвэрийнхээ удирдлага, уурхайчин хамт олондоо үргэлж баярлаж явах болно гэж хэлэхдээ хананд өлгөөтэй жаазтай дурсгалын түлхүүрээ удаан ширтсэн.

Өрхийн тэргүүн ажилдаа яарч, энэ гэрийн гүнж Ш.Урангоо цасан бүжгээр биднийг үдэв.

М.ОДГЭРЭЛ