Металлын үнийн уналт Монголыг эрсдэлийн ирмэгт түлхэж байна

Энэ сарын 12 буюу өнгөрсөн пүрэв гаригт “www.forbes.com/” сайтад “Metal Price Collapse And China Exodus Push Mongolia To A Risky Economic Brink” нэртэй нийтлэл хэвлэгджээ. Энэхүү нийтлэлийг хөрвүүлэн хүргэж байна.

Эрт урьдын цагт гэж үлгэр эхэлдэг шиг Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт нэгэн цагт цэцэглэн хөгжиж байв. Австрали, Хятад, Орос, тэр ч бүү хэл Хойд Америкийн гийчид алт, зэс олборлохоор Азийн хөх цээжийг зорьсон юм. Ажлын байраар он удаан жил цангасан монголчууд эрхлэх ажилтай ч болж, мөнгийг толгой түрүүгүй цацаж байсан цаг. Гэтэл гэнэт эдийн засаг дахь асан дүрэлзсэн нар жаргах нь тэр. Энэ бол 2014 онд бараа бүтээгдэхүүний үнийн уналт, санхүүгийн хуй шуурга болсны уршгаар гадаадын хөрөнгө оруулалт царцсан цаг үе байв. Тэгэхэд Монголын хөрөнгө оруулалтын хамгийн том эх үүсвэр нь болсон Хятад улс алхам ухарч, ганцаарчилсан нөлөөг илүүд үзсэн билээ.

2017 он гараад удаагүй байгаа энэ өдрүүд монголчуудын цөхрөл, ядуурал, уналт, хугаралтыг буцааж чадсангүй. Гунигт хоосрол дунд тэнүүчлэх тэд өдгөө үндэсний эдийн засгийн хүчирхэг загварыг эрэн хайсаар буй.

“Монгол Улсад тулгамдаад байгаа бүтцийн сорилтууд болоод дараагийн он жилүүдэд ямар нэгэн гайхамшиг тохионо гэх зүйл харагдахгүй байна. Өсөн нэмэгдсэн бараа бүтээгдэхүүний эрэлтээс Монгол Улс хожиж чадвал глобал үнийн өсөлтөнд илүү үр ашигтай хариу нөлөөллийг үзүүлж чадна” гэж Монгол дахь томоохон үл хөдлөх хөрөнгийн салбарын төлөөлөгч болох Ли Кашел хэлжээ.

Энэ жил Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийг ОУВС-гаас ердөө л нэг хувьтай байна хэмээн таамагласан нь өнгөрсөн жилийнхээс харьцангуй бага үзүүлэлт бөгөөд Монгол Улс Азийн хамгийн бага өсөлттэй долоон улсын нэгд тооцогджээ.

Харин Францын хөрөнгө оруулалтын банк “Natixis”-ийн төсөөлж буйгаар өсөлт тэг хувьтай байх бөгөөд эдийн засагт эргэлдэх мөнгө ердөө л 12 тэрбум ам.доллар байх нь.

“Хятадын эрчим хүчний “өлсгөлөн” дээд цэгтээ хүрч, бараа бүтээгдэхүүний үнэ оргилсон өнгөрсөн хэдэн жилд Монгол Улс асар их өстөлтөд хүрсэн билээ. Гэвч 2014 оны гэнэтийн уналт нь өсөлтийг “хөлдөөж” улмаар тус улсад санхүүгийн эмзэг байдал улам бүр ихэссэн юм” хэмээн “Natixis”-ийн судалгааны тайланд энэ сарын 6-нд тэмдэглэсэн байв.

Нийлүүлэлтийн илүүдлээс үүдэн дэлхий дахинд уул уурхайн бүтээгдэхүүнүүд борлогдох нь нүдний гэм болоод байна. Бас Бээжингийн эрэлт багасч, олон удаагийн эрчим хүчний уналт бий болсон нь дарин дээр давс нэмэв.

Яг одоо Хятадад бохирдлыг бууруулж, нүүрсний хэт үйлдвэрлэлийг бий болгох шинэтгэл явагдаж эхэлсэн нь нүүрсний үнийг өсгөснөөр Монгол Улсад давуу тал болно хэмээн Кашел тэмдэглэжээ.  Тавантолгой уурхайд түшиглэн шинэчилсэн хэлбэрээр авч буй зээл нь Засгийн газрын орлогод хоёр тэрбум ам.доллар нэмнэ хэмээн хал үзсэн хөрөнгө оруулагч итгэлтэй байгаа талаар мөн тус нийтлэлд дурджээ.

Ж.ЦОГЗОЛМАА

Эх сурвалж: www.polit.mn