Нүүрсний салбарыг аврах шийдвэр

Нүүрсний үнэ дэлхийн зах зээл дээр 200 гаруй ам.доллар давж байхад манай компаниуд 30 гаруй ам.доллараар экспортолж байгаа. Үүнд, дэд бүтцийн хоцрогдол нөлөөлдөг ч дотоодын компаниуд хоорондоо өрсөлдөж, баялгийнхаа үнийг унагаж ирсэн. Энэ нь экспортын нэг цонхны бодлого баримталдаггүйтэй холбоотой гздгийг судлаачдын зүгээс олон жил ярьж байгаа. Монгол Улсын хувьд Тавантолгойн бүлэг ордоос гол экспортоо хийдэг. Тус ордод “Эрдэнэс-Тавантолгой”, “Энержи ресурс”, орон нутгийн “Тавантолгой” компаниуд олборлолт явуулж, нүүрсээ экспортод гаргаж байгаа. Тэд хямд үнээр өрсөлддөг бөгөөд түүний хэрээр Монгол Улсад ашиггүй. Тухайлбал, орон нутгийн “Тавантолгой” компани нэг тонн нүүрсийг 20 орчим ам.доллараар худалдаж байгаа бол “Эрдэнэс-Тавантолгой” 33 ам.доллараар экспортолдог гэх мэт харилцан адилгүй тариф нэг газар үйлчилж байна.

Энэ асуудлыг цэгцлэх зорилгоор Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат нүүрсний нэг цонхны бодлого боловсруулах Ажлын хэсгийг яаралтай байгуулахыг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ж.Мөнхбатад даалгажээ. Ажлын хэсэгт Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам, Нүүрсний ассоциац, компаниудын төлөөллөөс бүрдэх аж. Ийнхүү бүх талын төлөөллийг багтаасан Ажлын хэсэг байгуулснаар олон жил яригдаж буй нэг цонхны бодлого богино хугацаанд хэрэгжих боломжтой юм. Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат энэ асуудлаар Өмнөговь аймагт ажиллах үеэрээ Монголын нүүрсний салбарын бодлого тодорхойлогчидтой уулзсан. Ерөнхий сайдын зүгээс хоорондоо хямд үнээр өрсөлдөх бус, нийлж “Монголын нүүрс” гэдэг нэг брэндээр, нэг эрх ашгаар гадаадынхантай өрсөлдөх ёстой.

Үүний тулд дотооддоо нэг бодлого, нэг үнэтэй болох хэрэгтэй. Тэр саналыг чинь Засгийн газар төрийн шийдвэр болгож болно. Тодорхой хугацаанд багтаан ойлголцож, нэгдэж чадахгүй бол нүүрсний экспортын нэг цонхны бодлого, ялангуяа үнийн зохицуулалт дээр төр оролцож эхэлнэ шүү гэдгийг хатуу анхааруулсан. Шинжээчдийн үзэж буйгаар ирэх онд нүүрсний үнэ сэргэх хандлагатай байгаа. Тиймээс нүүрсний экспортлогчид ханшийн өсөлтийн үеэр нэг цонхны бодлого баримталж эхэлбэл илүү ашигтай ажиллах боломж бүрдэж байна.

Д.МЯГМАРДОРЖ /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/