Алдах, алгуурлах эрхгүй Засгийн газар

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат өчигдөр Чингэлтэй дүүрэгт ажиллалаа. Тэрээр тус дүүргийн 124 дүгээр цэцэрлэгийн нэмэлт бүлэг, Эрүүл мэндийн төвийн үйл ажиллагаатай танилцаж, иргэдтэй уулзлаа. Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалтаар 124 дүгээр цэцэрлэг нэмэлт бүлэг байгуулж, 50 хүүхдийг сургуулийн өмнөх боловсролд хамруулж байгаа хэдий ч дэд бүтцийн хувьд тулгамдсан асуудал байгааг ирэх жилийн төсөвт тусган шийдвэрлэнэ гэж Ерөнхий сайд хэллээ.

Чингэлтэй дүүргийн Эрүүл мэндийн төв эмнэлэг зориулалтын бус байранд үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат улсын төсөв болон олон улсын байгууллагын төсөл, хөтөлбөрийн хүрээнд тус эмнэлгийн байрны асуудлыг шийдвэрлэнэ гэдгээ тус эмнэлгийн үйл ажиллагаатай танилцах үеэрээ илэрхийллээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр, Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Батболд болон УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин, М.Оюунчимэг, Д.Ганболд, Т.Аюурсайхан нар Чингэлтэй дүүргийн иргэдтэй  СУИС-ийн“Оюутан” театрт уулзалт хийлээ.

Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат:

2016 оны УИХ-ын сонгуулийн дүнд шинэ Засгийн газар байгуулагдаж, ирэх дөрвөн жилийн үйл ажиллагааныхаахөтөлбөрийг батлууллаа. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр 5 бүлэг 381 зорилт, заалттай. Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах онцгой хөтөлбөрийг Засгийн газар анх удаа үйл ажиллагааныхаа хөтөлбөрт тусгаснаараа онцлог. Эдийн засаг хүнд байна гээд үйл ажиллагааныхаа хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхгүй байна гэж байхгүй. Эхлээд эдийн засгийн хямралаа давна. Эхний 100 хоногтоо багтаан зарим зорилт, арга хэмжээгээ хэрэгжүүлж эхэлсэн. Манай Засгийн газар бол алдах, алгуурлах эрхгүй Засгийн газар.

Сургалтын төлбөрийн асуудлыг шийдвэрлэхээр Оюутны зээлийн санг байгуулсан, ахмадууддаа ирэх оноос эхлэн хагас жил тутамд “Насны хишиг” олгоно. Насны хишиг бол тэтгэвэр биш өндөр насалсных нь төлөө төр засгаас өгч буй дэмжлэг юм.

Эдийн засгийн хүндрэлээс гарахын тулд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих нь чухал. Худалдааны орноос үйлдвэрлэгч орон руу шилжих хэрэгтэй байна. Газар зүйн байршлын хувьд далайд гарцгүй, хоёр том гүрний дунд оршдог ч үүнийгээ давуу тал гэж харвал хоёр том зах зээл бидэнд байна. Түүхий эдээ дэвшилтэт технологи ашиглан боловсруулж, нэмүү өртөг шингээсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх бололцоотой.

Би Япон улсад айлчлал хийгээд өчигдөр ирлээ. Миний айлчлалын гол зорилго хөнгөлөлттэй зээл, буцалтгүй тусламж авах байгаагүй. Монгол-Японы бизнес эрхлэгчдийн харилцаа, хамтын ажиллагааг сайжруулах, хоёр талын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр байлаа. Японы Ерөнхий сайдтай хэлэлцээ хийх үеэрээ ч дотоодын түүхий эдээ танай технологийг ашиглан боловсруулж, нэмүү өртөг шингээсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн. Мөн Монголын 50, Японы 200 гаруй бизнес эрхлэгчид оролцсон бизнесийн форумд оролцож, хөрөнгө оруулалтыг татах, эрх зүйн орчныг сайжруулах талаар ярилцсан. Гадаад харилцааг цаашид Монгол Улсад үйлдвэрлэлийг бий болгоход чиглүүлнэ.

Статистикийн мэдээллээр манай улсад 130 мянган үндэсний үйлдвэрлэгч байгаа ч 60 мянган аж ахуйн нэгж хэвийн үйл ажиллагаа явуулж байна. Үндэсний үйлдвэрлэлээ хөгжүүлэхгүйгээр иргэдийнхээ ажил, орлогыг нэмэгдүүлэх боломж байхгүй. Найдваргүй зээлийн хэмжээ 17 хувьд хүрсэн байна. Гаднын орнуудын хувьд энэ хэмжээ 5 хувьд хүрэхэд л тусгай бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлдэг. Найдваргүй зээлийн хэмжээг бууруулахын тулд тусгай бодлого боловсруулж байна. Аливаа бодлогыг боловсруулахад иргэдийн санал санаачлага, эрдэмтэн, мэргэжилтнүүдийн саналыг сонсох нь чухал. Засгийн газар өнгөрсөн хугацаанд бүх салбарын төлөөлөлтэй уулзсан. Ийм уулзалтыг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулна. Ийм тооцоо, судалгааны үндсэн дээр Засгийн газар хийх ажлаа хийж, шийдвэрээ гаргадаг. Шийдвэрийг бусад нь дэмждэг байх хэрэгтэй.

Эдийн засгийн хүндрэлээс гарахын тулд Засгийн газрын зүгээс уриалга гаргасан. Иргэн бүр худалдан авалт хийхдээ дотооддоо үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүнийг худалдан авах, цаашлаад төсвийн байгууллагууд ч Монголд үйлдвэрлэсэн бараа, бүтээгдэхүүнийг худалдан авах чиглэл баримтална.

Дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангах хэмжээний үйлдвэрлэл явуулж байгаа салбарыг Засгийн газрын зүгээс дэмжихгүй. Нэгэнт одоогийн хүчин чадлаараа ажиллаад дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангахуйц байхад ижил төрлийн үйлдвэр байгуулах шаардлагагүй юм. Нэг жишээ хэлэхэд 2012 онд барилга угсралтын тусгай зөвшөөрөлтэй 1800 аж ахуйн нэгж байсан бол өнөөдөр ийм тусгай зөвшөөрөлтэй 4600 аж ахуйн нэгж байна. Монгол Улсын эдийн засагт 4600 аж ахуйн нэгжийн бүтээн байгуулалтыг хүлээн авах боломж алга. Бэлэн байгаа 8000, заслын ажил хийгдэж байгаа 25000, нийт 33 мянган орон сууц зах зээлд бэлэн байна. Эдийн засгаа төрөлжүүлж, энэ бодлогыг залруулах хэрэгтэй.

Манай Засгийн газар ярьдаг биш, хийдэг Засгийн газар байна. Эрчим хүчний салбарт л гэхэд хэрэгжүүлэхээр яригдсан 68 төсөл байна. Эдгээр төсөл бүгд хэрэгжвэл Монгол Улсын эрчим хүчний хэрэглээг 20 дахин нугалах хэмжээний эрчим хүч үйлдвэрлэх юм байна. Одоо эндээс таван төслийг л хэрэгжүүлнэ. Таван төсөл л хэрэгжүүлэхэд дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаад экспортлох хэмжээнд хүрнэ. Сайд нарт ч мөн дахин төсөл нэмэхгүй, үр дүнг нь үзэх цөөн төсөл сонгон хэрэгжүүлэхийг үүрэг болгосон. Салбарын яам бүрт үйлдвэржилтийн бодлогыг хариуцсан хэлтэс, газар байгуулагдсан. Боловсролын яам хэвлэх үйлдвэрийн, Эрүүл мэндийн яам нь эмийн үйлдвэрээ гээд яам бүр үйлдвэржилтийн бодлогоо боловсруулж,  Үндэсний хөгжлийн газар уялдааг нь зохицуулж ажиллана. Өмнөх Засгийн газарт Аж үйлдвэрийн яам нь нэг бодлого оруулж ирдэг, салбарын яам нь түүнийг нь дэмждэггүй асуудал үүсч байсан. Одоо тийм асуудал үүсэхгүй.

Би 7 аймагт ажиллаж, иргэдтэй уулзсан. Аймаг, дүүрэгтээ байгаа асуудлыг тэнд амьдардаг иргэд нь илүү мэднэ. Эмнэлэг, сургууль, цэцэрлэг гээд яг хэрэгцээтэй байгаа асуудлаа тодорхойлно. Үүний дараа тийшээ чиглэсэн оновчтой бодлого боловсруулна гэж харж байна.

Өнөөдөр Чингэлтэй дүүрэгт ажиллалаа. Эмнэлэг, цэцэрлэгийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. Өөрсдийн нөөц бололцоогоор, улсын төсвийг харж суулгүй, орон нутгийн хөгжлийн сангаас санхүүжилтээ шийдээд нэмэлт бүлэг байгуулсан байна. Орон нутгийн удирдлагууд ч ийм төсөл боловсруулахад анхаарч ажиллах хэрэгтэй.

Байгууллагын цэцэрлэгүүд ч нээгдэж байна. Гадаад харилцааны яам цэцэрлэгээ нээсэн бол Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Тагнуулын ерөнхий газар мөн дэргэдээ цэцэрлэг нээхэд бэлэн болсон. Цаашид баригдаж байгаа барилгуудад цэцэрлэгтэй байх стандарт мөрдүүлнэ. Хүүхэд харах үйлчилгээний хувьд тогтоосон стандарт алга. Сайдын тогтоосон журам мөрдөгдөж байна. Нэгэнт хүүхэд хүмүүжиж буй орчин учраас эрүүл ахуйн орчин нөхцөл маш сайн байх ёстой. Стандарт мөрдөгдөх ёстой.

Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг

Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдаж байгаа асуудлуудын нэг бол диализтай холбоотой асуудал байна. Энэ асуудлыг Засгийн газар бүрэн шийдвэрлэсэн. 2017 оны нэгдүгээр сарын нэгнээс диализд ордог хүмүүс төр хувийн хэвшлийн ямар ч эмнэлэгт очсон үнэ төлбөргүй хамрагдах боломжтой боллоо.

Азийн хөгжлийн банкны Монгол Улсад хэрэгжүүлж байгаа Эрүүл мэндийн 6 дахь төсөл хэрэгжих гэж байна. Энэ төслийн хүрээнд Чингэлтэй дүүргийн эмнэлгийг загвар эмнэлэг болгохоор төлөвлөсөн. 2017 онд Азийн хөгжлийн банктай хамтран энэ төслийг хэрэгжүүлэх боломжтой болж байгаа юм. Бусад бүх эмнэлгүүд, тэр дундаа алслагдсан өрхийн эмнэлгийг сайжруулах талаар үйл ажиллагаа явуулж байна. Иргэн үйлчилгээ авсан тэр цэгээсээ эмнэлгийн бүхий л тусламж үйлчилгээг авах боломжтой байх. Халдварт, нэгдүгээр эмнэлэгт очиж шинжилгээ өгөхгүйгээр сорьцыг нь тээвэрлээд тэр лабораторын шинжилгээг халдвар, хавдар дээр эрүүл мэндийн даатгалаар хийх боломжтой болж байгаа. Жишээлбэл, С вирусийн шинжилгээг аль ч эмнэлэгт өгөөд, хариугаа цахим хэлбэрээр авчих боломжтой болж байгаа юм. Иргэн өөрөө эрүүл мэндийн даатгалаа төлсөн байх шаардлагатай. Ингээд 3 сарын даатгалын мөнгөөр С вирусийн тооллогод үнэгүй хамрагдах боломжтой. Ганцхан С вирусийн биш, бүх төрлийн тусламж үйлчилгээг авах боломжтой. Чингэлтэй дүүргийн хувьд диализын аппарат байхгүй байгаа. Богино хугацаанд энэ төхөөрөмжөөр хангах шаардлагатай байна.

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяр:

Маш бага зардлаар нэг хүнийг ядуурлаас гаргах хэмнэлтийн горим руу шилжиж байна. Ялангуяа сая зургадугаар сард амьжиргааны доод түвшинг улсын хэмжээнд тогтоосон. Нийслэл, Чингэлтэй дүүрэгт 183.700 төгрөгөөр тогтоосон байна. Амьжиргааны түвшинг үнэлэх 0-1000 хүртэлх оноо байгаа. Хүүхдийн мөнгө олгох асуудал 503 гэдэг оноогоор зааглагдаж байна. Халамжийн бодлогоо оновчтой болгох үүднээс бүх асуудлыг эргэн харах, судалгааны хэсэг байгуулсан. Хөдөлмөр, нийгэм хамгааллын яамны хажууд Хөдөлмөр, нийгэм хамгааллын институт байгуулагдан ажлын гараагаа эхэлсэн. Өмнөх Засгийн газрын үед Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамыг тусад нь байгуулснаас үндсэн бодлого алдагдсан. Үүнээс болж халамж хавтгайрсан.

Хүүхэд харах үйлчилгээ явуулж буй газруудад стандарт байхгүй байна гэдэгтэй Нэгдсэн үндэсний байгууллагын эрх бүхий хүмүүс 100 хувь санал нийлж байгаа. Би ирэх долоо хоногт хүүхэд харах үйлчилгээний зарим төвүүдээр явна. Стандарт байхгүй гэдэг дүр зураг харагдаж байсан. Эхэд тэтгэмж, хөнгөлөлт олгох тухай хуулийн төслийг боловсруулж байна. Хуульд эхэд хамааралтай бүх тэтгэмж, хөнгөлөлтийг багтаасан байгаа. Ирэх долоо хоногийн хурлаар энэ асуудлыг хэлэлцэнэ. Сүүлийн жил гаруйн хугацаанд төрийн албаны талаар ярьсан. Төрийн албаны асуудлыг МАН онцгойлон авч үзэж байгаа. Залуучуудын хөгжлийн тухай хуулийн хувьд гадаад, дотоодын байгууллагуудад үзэл баримтлал, танилцуулгыг хүргүүлээд байна.

Уулзалтын үеэр иргэд нийслэлийг утааг бууруулах, “Эрдэнэт” үйлдвэрийн талаар Ерөнхий сайдаас асууж байлаа. Утааны асуудлыг шийдэх төгс арга бол орон сууцжуулах. АСЕМ-ын үеэр БНХАУ-аас 50 сая ам.долларын асуудал яригдсан. Энэ мөнгийг утааг бууруулахад зарцуулна. Гэхдээ зуух, нүүрс тараахгүй, цөөн айлыг ч болов орон сууцжуулна.

“Эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийн арилжааг Ажлын хэсэг шалгасан. Төр 51 хувийн эрхээ “Эрдэнэт” үйлдвэр дээр эргэж эдэлнэ. Компанийн удирдлагыг ч төрөөс томилно. 49 хувийн арилжаа тойрсон асуудлыг судлаад зарим хууль бус шийдвэрийг цуцалсан. Тийм шийдвэр гаргасан төрийн өндөр албан тушаал хашиж байсан ал