Орхон голыг бохирдуулж буй аж ахуйн нэгжүүдийн тусгай зөвшөөрлийг цуцалж магадгүй

БОАЖЯ, УУЯ, МХЕГ болон Архангай аймгийн холбогдох албаныхан тус аймгийн Цэнхэр суманд ашигт малтмалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж байгууллагуудын үйл ажиллагаа, Орхон голын бохирдлын байдалтай энэ сарын 6-8-ны өдрүүдэд танилцаад иржээ. Цэнхэр сумын нутагт алт олборлодог “Монгол газар”, “БМНС”,”Голден хаммер”, “Батбродерс, “Эм Жэй Эйч” зэрэг алт олборлогч компшиудын буруутай үйл ажиллагаанаас болж Орхон голын бохирдлын хэмжээ дээд цэгтээ хүрсэн байна.

Эдгээр алт олборлогч уурхайн ашиглалтын талбайгаас урсаж буй бохир устай Өлзийттээл, Будант Харгуйт, Шийртийн амнаас урсаж буй жижиг голууд нийлж, Орхон гол руу цутгажээ. Тухайлбал, “Монгол газар” ХХК нь 2015 онд туслан гүйцэтгэгч 24 иргэн, аж ахуйн нэгжтэй гэрээ хийж, ашиглалтын тусгай зөвшөөрөлтэй талбайд өмнө нь нөхөн сэргээсэн газрыг эвдэж эфиль, галь угаах нэрээр ашиглалт хийжээ.

Энэ нь Өлзийт тээл, Өл, Харгуйт Шийрт зэрэг жижиг голыг бохирдуулсан байна. Түүнчлэн техник эдийн засгийн үнэлгээ болон байгаль орчинд нөлөөлөх байлын нарийвчилсан үндэслэл, уулын ажлын төлөвлөгөө, байгаль хамгаалах төлөвлөгөө батлуулаагүй,нөхөн сэргээлтийн барьцаа төвлөрүүлээгүй зэрэг баримт бичгийн зөрчилтэй байжээ.

Мөн тус компани Өлтийн голд олборлолт хийх зорилгоор “Усны тухай” хуулийн 10.1.22-д заасны дагуу Өлийн голын голдрилыг өөрчлөх зураг төсөл хийлгэж “Монгол Ус” ТӨҮГ-т зураг төслийг хянуулан батлуулсан байна.

Харин “БМНС” компани баримт бичгийн бүрдүүлэлтээ хангасан ч шалгалтын үед уурхайн далан хаалтын ажиллагаа жигдрээгүй, шимт хөрсний овоолго буруу хийсэн, далангаас бохир ус алдаж байсан зэрэг зөрчил илэрчээ. Эдгээр нь Байгаль орчныг хамгаалах тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 2-ыг зөрчиж, Орхон голыг бохирдуулах гол эх үүсвэр болсон байна.

Тиймээс Орхон голд бохир ус хаяж буй зөрчлөө долоо хоногийн хугацаанд арилгах, далан хаалт байгуулах, нөхөн сэргээлтийг эрчимжүүлэх, Орхон голын бохирдлыг бууруулах үүрэг өгчээ. Хэрэв шаардлагыг биелүүлээгүй бол тусгай зөвшөөрлийг нь цуцлах хүртэл арга хэмжээ авах юм байна.

Орхон голыг цаашид үргэлжлүүлэн бохирдуулахгүйн тулд ажлын хэсгийнхэн онцгой болон энгийн хамгаалалттай бүс тогтоох, байгаль орчныг нөхөн сэргээх үүргээ биелүүлээгүй эзэмшигчдэд хариуцлага тооцох, тусгай зөвшөөрлийг нь цуцлах, урсац бүрдэх эх газрын асуудлыг дахин авч үзэх зэрэг хэд хэдэн арга хэмжээ авах санал гаргажээ. Мөн Орхон голын бохирдлыг тогтоохоор голын уснаас дээж авсан бөгөөд шинжилгээний хариу ирэх даваа гаригт гарах юм байна.

Г.Орчин

Зууны мэдээ