Газрын наймааны мөнгө Ц.Сандуйн дүүгийн ОФФШОРТ БАЙГАА ЮУ

Ардчилсан намаас нийслэлийн ИТХ-д Сонгинохайрхан дүүргийн 18 дугаар тойрогт буюу 4, 5, 26, 27 дугаар хорооноос нэр дэвшигч М.Цэвээн-Очир өчигдөр хэвлэлийн хурал зарлалаа. Тэрбээр нэг тойрогт өрсөлдөж буй нам болон нэр дэвшигчдэд хэд хэдэн шаардлага тавьсан юм. Юун түрүүнд хэрвээ МАН нийслэлийн ИТХ-д олонх болбол хотын даргаар хэнийг сонгохоо ил гаргаж зарлахыг шаардлаа.

Энэ тухай М.Цэвээн-Очир “Ардчилсан намаас ИТХ-ын сонгуульд өрсөлдөж байгаа манай баг ялсан тохиолдолд Улаанбаатар хотыг хэнээр удирдуулахаа тодорхой болгосон. Ингэхдээ Эрдэнийн Бат-Үүлээр ирэх дөрвөн жилд Улаанбаатар хотыг үргэлжлүүлэн удирдуулахаар шийдвэрлэсэн.

Гэтэл бидний өрсөлдөгч Ардын намын нийслэлийн хороо Улаанбаатар хотыг хэнээр удирдуулахаа огт зарлахгүй, нуусан байдалтайгаар сонгуулийг дуусгах гэж байна.Олны ярьдгаар оффшор байдалд хотын даргад нэр дэвших хүнээ байлгаад байхаар ил гаргаач, зарлаач гэж би нэр дэвшигчийн, бас сонгогчийн хувиар шаардаж байна” гэлээ.

Гэхдээ намын дүрмийн дагуу нийслэлийн Ардын намын дарга Ц.Сандуйг хотын даргад санал болох ёстой. Харин М.Цэвээн-Очир нэг тойрогт нэр дэвшигчийн хувьд, хотын жирийн иргэн хүний хувиар Ц.Сандуйгаас асуух асуулт байгаа гэдгээ энэ зуурт дайв. Учир нь өнгөрсөн долоо хоногт нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл 2012 он хүртэл 26.9 их наяд төгрөгийн газрыг хууль бусаар олгосон гэдгийг баримтын хамт дэлгэсэн. Газар олгосон олон захирамж дээр тухайн үед нийслэлийн Газрын албаны даргаар ажиллаж байсан Ц.Сандуйн гарын үсэг бий. Тиймээс Ц.Сандуйгаас зохих журмын дагуу буюу дуудлага худалдаа, сонгон шалгаруулалтаар олгогдоогүй газар, тэр их мөнгө хаашаа орсныг тайлбарлахыг шаардлаа. Шаардлагын хариуг өнөөдөр 14:00 цагаас өмнө өгөхийг ч сануулав.

Мөн Ц.Сандуйг 26,9 их наяд төгрөгөөр үнэлэгдэх хэмжээний нийслэлийн газраас олгогдсон албан тушаалтны хувьд газрын наймаанаас олсон мөнгөө дүүгийнхээ нэр дээрх оффшор дансанд хийчихсэн юм биш гэж хардаж буйгаа нуусангүй. Учир нь Ц.Сандуйн төрсөн дүү Ц.Сэргэлэнг Олон улсын эрэн сурвалжлах нийгэмлэгээс оффшорт данс эзэмшдэг монголчуудын нэг гэж зарласан. Бүр дөрвөн данс эзэмшдгийг нь тодорхой болгосон. Иргэд ч газрын орлогоос хотын төсөвт орох байсан мөнгө Ц.Сэргэлэнгийн оффшорт байгаа дөрвөн дансны хооронд холбоо байгаа юм биш биз гэж асууж байгаа. Тиймээс иргэдийн захиасаар энэ талаар тайлбар авмаар байна гэж шаардсан. Иргэдийн эргэлзээг тайлж, журам зөрчин олгосон газрын мөнгө хаашаа ордог байсныг, мөн дүүгийнхээ нэр дээр оффшорт байгаа дөрвөн дансанд ямар орлого шилжсэн эсэх талаар бодитой, баримттай тайлбар өгөхийг хүсэв. Хэрвээ дээр дурдсан хугацаанд хариу өгөхгүй бол тэмцлийн дараагийн шатанд шилжиж хууль хяналтын байгууллагуудад шалгуулах болно гэдгийг ч дуулгалаа.

УЛСААРАА ДӨРВӨН ЖИЛ АМЬДРАХ ХЭМЖЭЭНИЙ МӨНГӨ ХААЧСАН БЭ

26.976.042.093.594 төгрөг. Ийм хэмжээний мөнгөөр юу хийж болох вэ. Сургууль цэцэрлэгийн цогцолбор 26000-ыг барьж болно. Улаанбаатар хотод эхлүүлээд байгаа Гэр хорооллын дахин төлөвлөлт, барилгажилтыг бүрэн дуусгах боломжтой. Эсвэл улсаараа дөрвөн жил амьдрахад хангалттай хүрэлцэхүйц мөнгө. Яагаад гэвэл, 26.9 их наяд төгрөг гэдэг Монгол Улсын дөрвөн жилийн төсвөөс ч давсан том тоо юм. Энэ бол Улаанбаатар хотын 52 жилийн төсөвтэй тэнцэх мөнгө.

26.976.042.093.594 төгрөгөөр өөр олон юм, бүр олон зуу, олон зуун мянган асуудлыг шийдэж болох байлаа. Гэвч Улаанбаатар хотын төсөвт төвлөрч, улаанбаатарчуудын сайхан амьдралд зарцуулагдах ёстой байсан энэ мөнгөнөөс сохор зоос ч иргэдэд наалдсангүй. 2012 оноос өмнө нийслэлд олгосон газрыг зах зээлийн үнээр тооцож үзвэл ийм тоо гарч байгаа юм. Энэ тоог Дэлхийн банкнаас судлаад 2015 онд гаргасан “Монгол Улс: Улаанбаатар  хотын газрын харилцаа ба менежмент” гэдэг тайланд дэлгэрэнгүй дурджээ. Өөрөөр хэлбэл ийм хэмжээний өртөг бүхий газрыг хотын төсөвт нэг төгрөг ч оруулалгүй бусдад бэлэглэчихсэн. Энэ тайланг Дэлхийн банкны Нийгэм, хот, хөдөө, сэргээн хөгжих асуудал эрхэлсэн газраас Улаанбаатар хотын захиргаатай хамтран 2013-2015 оны хооронд хийсэн судалгаанд тулгуурлажгаргажээ.

Хотын өмнөх дарга нарын үед Газрын албаны дарга, мэргэжилтэн байж дарга нарынхаа газар олгох ажиллагааг гардан хийж байсан хүн бол Ц.Сандуй яах аргагүй мөн. Энэ хүний оролцоотойгоор журам зөрчин олгосон газраас дурдахад 2009 онд Баянзүрх д үүргийн нутаг дэвсгэр Хонхор өртөөний орчим “Туушин” компанид 99 тоот захирамжаар 130 га газар үнэгүй олгосон. Тэр газрын үнэлгээ нь дуудлага худалдааны анхны үнээр тооцоход 14.3 тэрбум төгрөг. “Торгон хэлхээ” компани 9.9 тэрбумаар үнэлэгдэх газрыг Хан-Уул дүүрэгт мөн л “үнэгүй” авчээ. Энэ мэтээр хамгийн үнэтэй хөрөнгийг үн-гүйдүүлсэн баримт олон бий.

Х.Тэргэл /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/