Ч.Сайханбилэг ээ, чи тэгээд мөнгө хэвлэх үү, “Чалко”-д дахиж өр тавих уу?

Өнөөдрийг хүртэл төлж дуусаагүй байгаа Чалкогийн өр ер нь  яагаад анх  тавигдсан болохыг эрхэм уншигч та санаж байна уу?   АН, МАН-ын нэрээр эрх барих сонирхолтой бүлэг хүмүүс  сонгогчдоп амласан мөнгөө өгөхийн тулд тэр шүү дээ. Чалкогоос  зээлсэн 350 сая ам.долларын гуравны хоёр нь УИХ, Засгийн газрын шийдвэрүүд, Сангийн яамны шахалтын үндсэн дээр Хүний хөгжил санд шилжиж, иргэдэд сар бүр 21 мянган төгрөг болж очсоныг ЭТТ-н захирал асан Б.Энэбиш хэлж байсан.  Хэрэв  ЭТТ, “Эрдэнэс МГЛ” компаниас 400-гаад тэрбум төгрөгийг тэр “машин” руу оруулаагүй бол МАН, АН хоёр сонгогчдоп амласан мөнгөө өгч чадахгүйд хүрч, цаашлаад нам нь санал авч, хэсэг бүлэг нөхдүүд сайд дарга болох ч үгүй байсан болов уу хэмээн тэр өгүүлсэн байдаг. Энэ бол харьцангуй үнэний тасархайтай асуудал гэдгийг тодотгоё. Сонгуулийн элдэв амлалт, хавтгайрсан халамжаас үүдэн эдийн засаг нь улам хүндэрсэн байхад, энэ цагийн эрх баригчид дахиад завхарсан зүйлсээ хэлж яриад эхэллээ. Ялангуяа АН-ынхан эрх мэдэл атгагчийн хувиар давуу талаа ашиглаж, бүр шийдвэр үзэглэв, өчигдөр.

Ч.Сайханбилэг “Сайн хувьцаа” гэх эгэл жирийн нэрэн дор Монгол Улсын иргэдэд эзэмшүүлсэн гэгддэг  “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК дахь   хувьцааг нь  худалдаж авах хүсэлтийг гаргаж байгаагаа зарлав. 1072 хувьцааны 30 хувьтай тэнцэх буюу 323 ширхэг хувьцааг нэрлэсэн үнээр нь иргэдээс худалдаж авах шийдвэрийг гаргасан бөгөөд  “Сайн хувьцаа” арга хэмжээг хэрэгжүүлэх хүрээнд цаашид иргэдийн гарт үлдэх буюу 70 хувьтай тэнцэх хувьцааг нь Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан худалдан авахаар төлөвлөж байгаа хэмээн дуугарав. Ер нь бол хувьцаа нэрийн дор иргэдэд мөнгө тарааж, сонгуулийн саналыг нь худалдаж авах гэсэн тактикийг АН сэджээ. Тэдний дүрмээр бол эхлээд 30 хувийг нь 300 мянгаар худалдаж, сонгуулийн дараа 70 хувийг чинь худалдаж авнаа гэж хүмүүсийн сэтгэлзүйг эргүүлж, өөрсдийн унасан нэр хүндээ нэг удаадаа авч гарах гээд байна. Гэтэл уучлаарай, улс орны нөхцөл байдал ийм чигээрээ, засаглал нь ийм эрээ цээргүй бохир дүрэмтэй байхад, үүнийг засч залруулахгүйгээр өнгөрөх нэг өдрийн үнэ цэнэ улам бүр нэмэгдсээр байна.

Өнөөдрийг хүртэл “Эрдэнэс Тавантолгой”-н ширхэг хувьцааны бодит үнэ тодорхой болоогүй, ширхэг ч хувьцаа нь биржээр дамжиж арилжаалагдаагүй байхад нэг  л их хувьцааны үр ашиг үнэ чанар ярьж худлаа шоудахаа болимоор юм одоо. Нөгөөх Монголын хөрөнгийн бирж нь  Лондонгийн биржтэй түншлээд ч, Эрдэнэс Тавантолгойн IPO –гоо Лондонд гаргаж чадаагүй шүү дээ. Гол нь тэр хувьцаа чинь Тавантолгой ордод түшиглэнэ гэдэг утгаараа 9 жилийн өмнөөс гацааж эхэлсэн энэ төслийг дагаж босч ирэх хувьцаагаар худлаа шоудаж сонгууль хийхээ үнэхээр болимоор байна. Гол нь энэ бүхний чинь эцэст эдийн засаг улс орон илүүтэй хүнд байдалд орж, иргэд чинь талхны талын талыг ч худалдаж авч дийлэхээ болих вий дээ, эрхмүүд ээ.

Ингээд хэлэхээр аягүй бол бид иргэдэд тустай юм хийгээ биз дээ гэх байх. Нийт 2 сая 858 мянган иргэн хувьцаа эзэмшсэнээс давхардсан тоогоор 278 мянган оюутанд нийт 138 тэрбум төгрөг, 2011 онд эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэл хэлбэрээр 615 мянган иргэнд нийт 4,8 тэрбум төгрөгөөр, ахмад болон хөгжлийн бэрхшээлтэй 322 мянган иргэнд 322 тэрбум төгрөгөөр давхардсан тоогоор 1 сая 216 мянга 734 иргэнд 464,8 тэрбум төгрөгөөр хувьцааг нь мөнгөжүүлсэн гэх мэдээллийг засгаас өгч байгаа. Тийм ч байх. Гэхдээ энэ чинь нөгөө л өр тавьж өгсөн мөнгө шүү дээ. Одоо бонд босгоно л гэж байна. Тэр нь сонгуулийн дараа болох байх л даа. “Сайн хувьцаа” хөтөлбөрийг даваа гарагаас хэрэгжүүлнэ л гэнэ. Нөгөө хүмүүс нь одоо бүгдээрээ хувьцаагаа зарна гээд шавна. Арга ч үгүй биз, амьдрал нь хэцүү байгаа юм чинь. Гэтэл тэр мөнгө нь хаана байгаа юм бэ? НӨАТ-ын буцаан олголтын мөнгийг 4 дүгээр сард багтаан олгоно гэчихээд одоог хүртэл олгож чадаагүй байж хувьцаа худалдаж авахаар мөнгөтэй болчих уу.  Мөнгөө тэгээд хэвлэх үү, Ч.Сайханбилэг ээ?

Эх сурвалж: Б.Тамир, Шуурхай.мн