Монгол Улс гэхээсээ илүү Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийг онцлоод байв

Монгол Улсын Ерөн­хийлөгч Ц.Элбэгдорж НҮБ-ын Ерөнхий ассамб­лейн 66 дугаар хурал­даанд өнгөрсөн долоо хоногт оролцсон билээ. Төрийн тэргүүнийг Га­даад харилцааны сайд Г.Занданшатар, Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа, ХХААХҮ-ийн яамны Тө­рийн нарийн бичгийн дар­га Н.Батсуурь нар  дагалдан явлаа. Ерөн­хий­лөгчийг албаны хү­мүү­сийн хамт Нью-Йорк хотод хүрэлцэн очиход НҮБ-ын дэргэд суугаа  Элчин сайд, байнгын тө­лөөлөгч О.Энхцэцэг угтан авсан юм. Чуулганы ерөн­хий шүүмжлэлд тө­лөөлөгчдийг дараалалд оруулан үг хэлүүлэв. Тэг­вэл Ерөнхийлөгч Ц.Эл­бэг­дорж эхний өдрийн үдээс хойш буюу долду­гаарт  эрэмбэлэгдэж НҮБ-ын индэрээс үндэсний хувцастай үг хэллээ. Ерөн­хий шүүмжлэлийн эхний өдөр үг хэлж байгаа нь Ерөнхийлөгч Ц.Эл­бэгдоржийн нэр хүнд олон улсын тавцанд ямар байгааг илтгэн харуулсан томоохон үйл явдал бол­лоо.

Ер нь тэнд болсон үйл явдал ардчилалд хөл тавьсан хөрөнгө мөнгөний дутагдалтай Монгол Улс гэхээсээ илүү Ерөнхийлөгч Ц.Эл­бэг­­доржийг онцлоод байсан гэж хэлж болно. Төрийн тэр­гүү­нийг үг хэлэхэд сурвалжлахаар очсон сэтгүүлчдийг их танхимд оруулж үгийг нь сонсголоо. Ерөн­­хий­лөгч ерөнхий шүүмж­лэлд үг хэлэхийн зэрэгцээ  олон олон үйл ажилла­гаанд биечлэн орол­цож хоёр талын уулзалтуудыг удаа дараа хийж байв.

НҮБ-ын төв байран дээр болж байсан уулзалтууд зөвхөн гэрэл зурагчин, телевизийн зураг­лаа­чид орох төдийгөөр хязгаар­лагдаж байлаа. Сонины сэт­гүүлчдийн хувьд мэдээллийн тө­вөөс мэ­дээл­лээ авах хэмжээнд байсан юм. Олон орны төр, зас­гийн тэргүүнүүд хүрэлцэн ирсэн тул тэдний хам­гаалалт хүчтэй нүсэр гэдэг нь ажиглагдав. Тэгж хамгаалахаас ч өөр арга бай­даггүй  бололтой. Чуулганд орол­цож байгаа алба­ныхан болон, сэтгүүлчид өөр өөрийн явах үйл явдалд оролцох хүрээлэлтэй. Тэр тогтоосон хү­рээ­нээс хэн маань ч халих эрхгүй. Харин чуулганыг шууд дамжуулж байгаа телеви­зүүд дотор нь ажил­лаж үйл ажил­лагаагаа зохион байгуулж бай­лаа. Харин гадна талд нь тэдгээр телевизүүдийн дамжуулах явуу­лын станцууд ярай­тал  байр­ла­сан харагдав. Энэ бол гадаад дүр төрх. Тэнд ажиллаж байгаа сэт­гүүлчид мэдээллийн төвд байр­лаж байгаа сэтгүүлчдээс өөр үнэмлэхтэй. Түүнийгээ үзүүлж үйл ажиллагаагаа явуулна. Бусад нь зөвхөн тогтоосон  хүрээнд эргэл­дэнэ. НҮБ-ын чуулганы танхимд бидний хэдэн сэтгүүлчийн хувьд ажиглагчийн статустай орно. Гэх­дээ ямар нэг гэрэл зураг авах, телевизийн бичлэг хийх эрхгүй. Ийм үйлдэл хийх оролдлого хий­вээс хамгаалагч нь албадан гар­гадаг дүрэмтэй. Гаргахдаа чирч гулдраад байхгүй. Зөвхөн хажуу­гийн өрөөнд оруулаад хаалгыг нь хаагаад мар­тана. Хамгаалагчаас өөр хүн тэр­хүү хаалгыг онгойлгох боломжгүй. Тэнд мартагдана гэдэг бол өөр үйл явдлыг сурвалжлах ямар ч бо­ломжгүй болно гэсэн үг.

НҮБ-ын төв байр Нью-Йорк хотын зүүн эрэгт байрладаг. Ерөн­хийдөө усаар хүрээлэгдсэн байдаг. Ердийн үед тэнд усан онгоцоор бараа тээвэрлэдэг, аялал зохион байгуулагддаг  гэнэ. Гэвч дэлхийн дээд хэмжээний чуулга уулзалт болж байгаа энэ өдрүүдэд тэнд  усан онгоцтой хамгаалалт гарсан байлаа. Хам­гаалалтын усан онгоцууд өөр хоорондоо зөрөлдөж үүрэг гүй­цэт­гэдэг аж. Жил бүр энэ хотод дэлхийн дээд хэм­жээний уулзалт болж ийм хамгаа­лалт гардаг тул иргэд нь тэр бай­далд дассан байдаг тухай зарим иргэд хэлж байлаа. Энэхүү нүсэр хамгаа­лалтын нэг онцлог нь хотын иргэдэд хүндрэл үзүүлээд тээр­тэй, түвэгтэй байдал гаргаад байдаггүй бололтой. Зөвхөн хам­гаалах зүй­лээ хамгаална. Түүнээс биш бус­дын хэрэгт хошуу дүрэх­гүй.

Ерөнхийлөгч дэлхийн дээд хэм­жээний чуулганд оролцох үеэрээ Нью-Йорк хотод байрла­даг Азийн нийгэмлэг дээр очиж үг хэлж ний­гэмлэгийн гишүүдтэй  ярилцлаа.

Тус нийгэмлэг 1956 онд бай­гуулагдсан төрийн бус, ашгийн бус, нам бус, боловсролын бай­гууллага ажээ. Азийн нийгэмлэг  “Төрийн гарамгай зүтгэлтэн” шаг­нал олго­дог юм байна. Энэхүү шагналыг Монгол Улсын Ерөн­хийлөгч  Ц.Эл­бэгдоржид энэ оны зургадугаар сард олгожээ. Ний­гэмлэгийн ги­шүүдийн өмнө хэлсэн үгэндээ Ерөн­хийлөгч Ц.Элбэг­дорж “Хувьс­гал хийх амархан. Харин иргэдийн сэтгэлгээг өөр­чилж чөлөөт нийгэмд шилжүүлнэ гэдэг түүнээс хэцүү” хэмээн он­цолж байлаа. Азийн нийгэмлэг нь Азийн орнуудын хөгжил, дэвшилд бусдын анхаар­лыг хандуулах талаар үйл ажил­лагаа явуулдаг юм байна. Тэднийг Монголд га­даадын хөрөнгө оруу­лах цонх нь болж ажиллахыг уриаллаа. Түү­нээс гадна Монгол гэрт социа­лизмын үед ганцхан радио нэ­мэгдсэн. Тэгвэл ард­чил­лын хорин жилд олон шинэ зүйл нэвтэрлээ. Тухайлбал, малчин хүн гар ут­саараа өглөө болгон зах зээл дээрх ноолуурын болон махны үнэ асуугаад арилжаанд оролцож байгаа тухай дурдав. Нөгөө та­лаар монголчуудын гэрт олуулаа амь­дарч байгаа хэлбэр нь бай­галь орчинд ээлтэй. Хүүхдийн хүмүү­жилд сайн нөлөөтэй байдаг талаар хэлж байв. Аав ээж хоёр нь хүүх­дүүдийнхээ дэргэд ямар нэг эвгүй байдал гаргадаггүй. Хүүхдүүд ч мөн адил аав ээжийн­хээ дэргэд элдэв янзаар авир­ладаггүй. Эдгээр нь эцэг эхээсээ үлгэр авах сайн талтай хэмээн хэлж байсан юм.

Ерөнхийлөгчтэй хоёр талын уулзалт хийсэн Ардчиллыг ши­нээр тогтоогоод удаагүй байгаа Тунис Улсын Ерөнхий сайд Мох­хамед Ганучи, Ливи Улсын Үн­дэсний шилжилтийн зөвлөлийн тэргүүн Мустафа Аль Жалил  на­рын яриа­ны сэдэв нь Монголын ардчиллаас суралцах тухай бай­сан гэж албаны эх сурвалж хэлж байв. Тэдний  хувьд ардчиллын замаар хоёр зуун жил явсан өндөр хөгжилтэй ор­нуудын ярьж хэлж байгаа зүйл нь дэндүү өндөр түвшинд, ойлгоход бэрх байдаг гэнэ. Тэгвэл Монгол Улс хорин жилийн өмнө ардчиллыг тогтоо­сон  болохоор та нараас бидэнд суралцах зүйл их байна гэж хэл­дэг ажээ. Тэр бүхэнд Ерөн­хийлөгч Ц.Элбэгдорж “Бидэнд турш­лага гэхээсээ илүү туулсан амьдрал байна. Түүнийгээ ярина” хэмээн хариулж байсан байна.

Ойрхи Дорнодод хувьсгал гар­сан нь Монголын ардчилал дүү­тэй болсныг харууллаа. Энэ өнц­гөөс харвал  манай төрийн тэр­гүүн, төр засгийн өндөр түвш­нийхэн гадаад улс оронд айлч­лахдаа бусдаас мөнгө гуйдаг туршлагыг нь судал­даг сул дорой  хуучин байдлыг Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж НҮБ-ын чуулганд оролцохдоо өөрчилж чадлаа.

Төрийн тэргүүн НҮБ-ын чуул­ганд оролцож байгаа байдлаас харахад бусдад ярих ардчиллын туршлагатай, өөрийн бий бол­госон ардчиллын тулсан замтай, байга­лийн баялаг, үүцээ задалж байгаа баяжих магадлал өндөр болсон орны Ерөнхийлөгчийн  байр суурийг илэрхийлж байсан гэж хэлж болно. Г.ЭРДЭНЭБАТ