Дараагийн ерөнхий сайд хэн бэ?

Зүгээр л “үхчихсэн” Засгийн Газрыг “амьд” байлгаад байгаагийн учир юу вэ ?! “Гарын үсэг зурвал гарыг чинь тайрна” гэж сүрдүүлэхээр болчихдог юм уу ?! Хүнд чинь нэр төр гэж эрхэм юм байхгүй юу ?! Энэ тухай өгүүлсү…

Айлгах төлөвлөгөө

Саяхан С.Эрдэнийг дараагийн Ерөнхий сайд болох нь гэсэн “бор шувуу” баахан нисэв ээ. Энийг тааж ядаад байх юм байхгүй, зүгээр л “хамгаалалтын” эцсийн арга юм. Өөрөөр хэлбэл Ч.Сайханбилэгийн оронд С.Эрдэнэ Ерөнхий сайд болно гэвэл бүгдээрээ айсандаа өмдөндөө чацга алдах юм байна л даа…

АН-д үүнээс муу сонголт байхгүй гэж бодтол байдаг л юм байна. 2012 оноос хойш тасралтгүй сайд хийж байгаа С.Эрдэнийг Ерөнхий сайд болно гэхээр ингэтлээ ”айж” байгааг бодоход. Бие биенээсээ ингэж “цочтилоо” айж байгаа бол нам гэж байгаад үхснээ хийнэ ?!

Энэ талаар “Өдрийн сонин” Г.Уянгаас асуужээ, “(Ч.Сайханбилэгийн) Засгийн газар огцорлоо гэхэд илүү сайн Засгийн газар бүрдэх үү?…”гэж. Хариулт нь их гоё “Үүнээс илүү Засгийн газар байгуулж чадахгүйдээ тулсан бол тэр нь АН-ын л байж байгаа царай. Наадах чинь явуургүй пиар”.

АН байтугай олон нийт Ч.Сайханбилэгийг огцрох шалтгааныг Р.Амаржаргал гэж харжээ. Өөрөөр хэлбэл Ч.Сайханбилэгийн оронд Р.Амаржаргалыг Ерөнхий сайд болгоно гэхээр нийгэм түрхрэн дэмжиж байгааг анзаарсан хэрэг. Тэгээд Р.Амаржаргалыг С.Эрдэнээр солиод үзье л гэж бодсон хэрэг. АН амиа хорлох гэж байгаа юм уу хаашаа юм ?! Ч.Сайханбилэг сайн муугийн яг “О” цэг нь юм байна л даа. Одоо АН-ынхаан, хар даа. Та нар яг “О” цэг дээрээ зогсож байна.

Магадгүй Ч.Сайханбилэг өөрөө огцрох өргөдлөө барьж магадгүй байна. Өөрөөр хэлбэл гарын үсэг зурсан 20 дахь гишүүн. УИХ-ын чуулган дээр асуух юм байна л даа. “УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг та Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгийг огцруулах гэсэн шалтгаан чинь юу вэ?” Энгийнээр бол Ч.Сайханбилэг гэдэг бие хүн юу ч биш, давхар дээлнүүдийнх нь нэг нь нөгөөгөөсөө асууж байгаа хэрэг шүү дээ…

Хариулт нь: “Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг болбоос Дубайд очиж Оюу толгойн ордыг гадаадын 15 банкны зээлийн гэрээний барьцаанд тавихыг зөвшөөрсөн учраас”… Энэ хууль гэдэг чинь ийм л логик жүжгээр явдаг эд л дээ. Эсвэл эсрэгээр ч байж болно. УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг миний бие Дубайн гэрээнд гарын үсэг зурахыг хүсээгүй авч Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг зөвшөөрсөн нь миний сэтгэлд нийцэхгүй байгаа тул огцруулмаар байна аа ч гэх юм уу. Ийм логикоос нь болоод нийгэм (мэргэжлийн бус хүмүүс) хуульчдыг “тэнэг” гэж шоолдог байхгүй юу.

Манай хуульчид яг ийм байдлаар асуудлыг шийдсэнийхээ төлөө сардаа 4,0 сая төгрөг авдаг. УИХ үүнд нь суралцах гэж аргаа барж атаархсандаа “хуульч багш нарынхаа цалинг” хасах нь. Харин энэ “хүнд хэцүү” хөдөлмөрийг нь төр засаг үнэлэхгүй байгаад хуульчид “гомдож” байна. Лүндэндоржийн тайлбарласнаар “Цалинтайгаа дүйцэхүйц зээл авахуулсан төр засагтаа гомдож байгаа” гэнэ.

Хууль гэж юу байдаг тухай байтугай “хууль” гэж хуучин монголоор яаж бичдэгийг мэддэггүй Ганбат тэднийг өмөөрч байна. Харин А.Бакейгаас асуувал арабаар яаж бичдэгийг хэлээд өгч магадгүй байх шүү. Ухаандаа Лүндээжанцанд цалинг нь мянга дахин нэмсэн ч энэ мангуу, усан тэнэг чигээрээ л дуусах л байхгүй юу…

Засгийн газрыг огцруулах гарын үсэг үндсэндээ бүрдчихжээ.

Дубайн гэрээг байж болшгүй зүйл болохыг илчилсэн Ч.Улаан, ТБД (Энэ хүний нэрийг биш компанийнх нь нэрийг монголчууд илүү мэддэг учраас ингэж бичив) нар гарын үсгээ зурахгүй бол хоёр нүүр гаргасан болох нь. Хашир туршлагатай, цагтаа БНМАУ-ын СнЗ-д (юу ч мэддэггүй хэрнээ мэдэмхийрэх дуртай жаалуудад зориулсан “АХА”) магадлалтай гэгдэж байсан санхүүч Ч.Улаан Ерөнхий сайдад Дубайн гэрээний асуудлаар албан бичиг явуулж, гэрээг залруулах талаар хэд хэдэн асуудал санал болгожээ…

Улаан нүүрээ яаж ч будлаа гэсэн “улаан” л байхгүй юу. Намайг орлох хэн ч байхгүй гээд дүрдээ итгэчихсэн лалар. Монголын “ня-бо”-г Ч.Улаанаас илүү хийх хүн манайд хүн олон бий ш дээ…

Социализмын үед ч гэсэн 10-аас дээш жил ямар ч алдаа дутагдалгүй ня-бо хийсэн хүнийг “шууд буудан алж болно” гэж ярьдаг байсан юм ш дээ…

Наймаа

Одоо гарын үсэг 17 байна. Асуудал чуулганд ороод ирвэл харин унагах бол асуудал биш ээ. Харин дараагийн Ерөнхий сайдаа тохироогүй гэж байгаа ч үнэндээ тохирсон. Тэр ч байтугай Н.Алтанхуягийг дахин Ерөнхий сайд болгох замаар намын эв нэгдлээ хадгалах нь зөв гэсэн байр суурь ч дэвшүүлж үзжээ. Харин Н.Алтанхуяг татгалзсан байна.

С.Баярцогт Засгийн газраа хамгаалж чадахгүй байна. “Хэрэв би хөндлөнгөөс оролцвол бүр ч муугаар нөлөөлнө” гэж тооцож байгаа бололтой. Тиймээс Ч.Сайханбилэг өөрөө биечлэн үзэж тарж байна. Тэр ч байтугай гарын үсэг зурсан гишүүдийг нэгбүрчлэн дуудаж уулзаад гарын үсгээ “штрихдэх”-ийг шаардаад хариуд нь голдуу л “салаавч” үзэж байна. Байдал найдваргүй тийшээ эргэснийг бүгд мэдэж зайгаа барьж эхэлжээ.

“Ядаж байхад яр” гэгчээр яг энэ үед Н.Энхбаяр “Өршөөлийн хууль”-аар Ерөнхий сайдыг чангалж байна. “Хэрэв Ерөнхий сайд ухаантай юм бол намаа хамаандлаад Өршөөлийн хуулийн хоригт хамрагдсан миний долоон заалтыг хүлээж авахгүй гэсэн шийдвэр гаргуул. Ингэж чадахгүй бол би Хасар, Басар нохойгоо суллана” гэсэн шахааг МАХН-ынхан хийж байна. Хасар, Басар нь Улаан, ТБД хоёр л доо. Хэрэв тэр хоёр нь зурчихвал 19 гишүүнээр Засгийн газар “өргөгдөн баригдана”. Яагаад “-гдах”вэ? гэвэл Г.Уянга бүрдсэн гарын үсгийг дарж удаах эрхгүй болчихож байгаа юм.

Өнгөрсөн 7 хоногийн сүүлчээр Өршөөлийн хуулийн хоригийг хүлээн авах эсэх асуудлыг чуулганаар хэлэлцэх байсан ч “Шударга ёс” эвсэл завсарлагаа сунгажээ. АН-ыг завсарлага аваач гэж гуйсан ч юу гэж зөвшөөрөх вэ? Тэгж намаа алснаас тэмээ хариулсан нь дээр. Аргаа бараад “эвсэл” завсарлагаа сунгажээ. Гурав хоногийн завсарлага авсан ч үнэндээ өмнөх тав хоногоос хугацааны хувьд ялгаагүй. Яагаад гэвэл баасан гарагт авсан завсарлага дараагийн пүрэв гарагийг чуулган хүртэл үргэлжилнэ. Гэвч энэ бүхэн усанд живэгч дэрснээс шүүрэхтэй л адил. Нэг өдөр хожлоо гээд аврагдах уу? Өвс тасарна.

Эвслийн хоригийг хүлээн авахгүй байх талынхан ингэж чардайж байгаагийн цаад учир нь НЭ даргадаа: “Өөрөөс шалтгаалах бүхнийг хийлээ, Та гомдолгүй биз ?!” гэж мөлхөх шалтаг хэрэгтэй. Тэр “өөрөөс шалтгаалах бүхэн” нь “өөрийг ахиж сонгохгүй бүх л шалтгаан” болж байгааг анзаарахгүй байна гэж үү? Эсвэл жагсаалтаас зуурчихна гэж бодож байна уу ?!

Өршөөлийн хуулийн хоригийг Г.Уянга, Л.Цог, Сономпил нар шууд дэмжинэ. Эвсэл дотроо ч ил тод шүүмжлэлтэй хандаж байгаа. Ч.Улаан, Д.Тэрбишдагва нар түдгэлзсэн байр суурьтай байна. Тэрбишдагва “түдгэлзээд” тэрбиш л болно, энэ одоо юу вэ, хэн бэ ?! Өөрийгөө “өө сэвгүй” гэж бодож байвал “герман жишгээр” ухсан архив байж л байна ?!

Хашин чононууд цадахдаа ч хонио бүтэн байлгах ухаан сүвэгчилж байгаа хэрэг. Харин сайдаар ирээдүйгээ худалдсан хэд бол улайран зүтгэхээс өөр зам алга. Баасанхүү шокноосоо гарч “учраа олбол” өөрт нь өлзийтэй. Эргүүтчихээд “ухаантай царайлах” бол утгагүй…

МАНАН-гынхан, ахиж сонгогдох хүсэлтэй хүн бүхэн хуучин берданк шиг болсон Гончигдоржоо харин ч нэг тоохгүй гишгээд явчихна л даа. Уг нь АН гэдийж МАХН бөхийх ёстой байтал яагаад тэр хөгшин гэзэгт бөхийж, МАХН гэдийгээд байгааг гайхаж л байгаа. Бөлдөг ч уг нь их эмзэг л дээ. Гэхдээ үүний учир шалтгааныг заавал би бичих албагүй л дээ…

Тиймээс хоригийн асуудал чуулганаар орлоо л бол хүлээн авна. Хоригийн “тоог үсгээр солих”-ын хооронд хэдэн мянган хүний хувь заяа яаж хохирч байгааг бүгд харж л байна. Н.Энхбаяр гэж үнэн заяагүй шуналтай хог, хоригоос өөрт хамаатай долоогийн долоон заалтыг авч хая гэж зүтгээд хэдэн нохдоо шар махтай нь хатааж л байдаг.

Өршөөлийн хууль хэрэгжихгүй байгаагийн цорын ганц буруутан Н.ЭНХБАЯР мөн. Өөр хэн ч биш, увайгүй ноёны унхиагүй албатуудаас нь болоод парламент муу нэрийг нь зүүж, эвсэл нь тарж бутрахдаа тулж байгаа болохоос…

Сүүлчийн удаа бадамлаж байгаа зулыг харахаар амьдралын гүн ухаан л бодогдох юм.Харин ард түмэн болохоор Н.Энхбаяр мундаг байна аа гэж харж байна гэдэгт өөрөө итгэчихээд байгаа л даа. Угаасаа зан нь тийм юм. Адилхан ялтнууд болохоор өөрийг нь өөрийн хүн гэж өрөвдөнө гэж тооцоогүй л байлтай. Одоо тэр Засгийн газрыг огцруулах гарын үсгийг өөрийн эрх ашигт нийцүүлэн тоглох гэж оролдож байна.

Хамгийн ТОМ наймаа бол энэ л юм. МАН, МАХН-ын бусад нь яахав дээ байнгын хороон дарга, тендер, зээл мэтхэнээр л өөрийгөө худалдчихаж байгаа юм. АН-ынхны хувьд Засгийн газрыг огцруулах бичигт гарын үсэг зурвал ахиж дэвшихгүй гэж ам шүдээ өгсөн учраас айж байна. Айхдаа даргаасаа биш л дээ, дэвших хүсэлтэй үй олон хүн АН-д байгаа учраас өрсөлдөгчөө түлхэж унагах барьц тэдэнд өгөхгүй гэж байгаа юм л даа. Гэхдээ Та нарын одоо хийж байгаа судалгаанаас өмнө миний хийсэн судалгаа гэж байгаа юм шүү дээ. Би Та нараас ямагт түрүүлж ирсэн, энэ чигээрээ л байна…

Сүнсгүй Засаг

Яг унахын өмнө Засгийн газар ийм сүр сүлдгүй болдог юм. Айхтар төсвийн таналт хийх хууль оруулж ирж, цалинг чинь хасна, туслахыг чинь хасна гэж УИХ-ыг айлгах (айлгах төлөвлөгөө № 2 нь) гэж оролдсон ч бүр тахилыг нь буруу өрчихөж. Бүгд л шүд зууж байна. Хасахаас чинь өмнө өөрийг чинь хасчихъя л даа. АН-ынхан бүр ч дургүйцэв. Төрийн байгууллагуудад 180 мянган хүн ажиллаж байна.

Сонгуулийн өмнө тэдний цалинг хасахаар АН яаж ялагдах бол ? Гүнбалай ч үгүй болно. Тэр тусмаа хөдөө орон нутагт бэлэн мөнгө тогтвортой гар дээрээ авдаг нь төрийнхөн. Төрийнхнийг хохироолоо гэхэд тэдний мөнгийг эргэлдүүлдэг орон нутгийн жижиг бизнес эрхлэгчдийг яах вэ ? Энэ Ч.Сайханбилэг “манай тал” уу, МАН-ын “тал” уу? Р.Амаржаргал ялагдахдаа цалинг нь нэмж өгчихөөд явсан, харин Ч.Сайханбилэг хасаж өгөөд явах гэж байна. Улс төрчдийн ч, эдийн засагчийн ч хувьд энэ мөн их ялгаа шүү.

Ч.Сайханбилэг “Засгийн эрхэнд гармагцаа бүх тэтгэвэр тэтгэмж хасна” гэж ард түмнээ айлгаад хадны мангаа болчихсон хүн. Арай гэж “Хэн нь бүсээ тасартал таргалж, хэн нь гэдсээ тасартал турж байгааг” хэлж байж зогсоосон. Тэгээд зогссон бол яая гэхэв ? нэмээд ард түмнээ алт, мөнгөө авчирч тушаа гэж комсомолчлоод бүр баларсан.

Зангианыхаа хавчаарыг авч байгаад хэлдэг байгаа даа, энэ үгээ. Хэрэв түүнд итгээд тушаасан бол, тушаал алт мөнгөтэйсэн бол эд бүр баллах байж. МАН-ынхан л анх хамтрахдаа “нокаут шаагаад” ой санамжийг нь алдуулчихсан байх, эсвэл МХЗЭ-ийн нууц гишүүн хэвээрээ байна уу ? Энийг ч гэсэн ярьж болно ш дээ…

Саяхан гэнэт ой санамж нь орж Засгийн газар төслөө бушуухан татаж авав. Энэ зуур төрийн сангийн санхүүжилтийг царцаасан учраас төсвийн байгууллагууд урсгал зардлаа дийлэхээ байж хулгай хийх зам руугаа оров.

Өөр яах ч юм. Ингэж тооцоо судалгаагүй шийдвэр гаргаад, ядаж байхад түүнийгээ хэрэгжүүлэх чадваргүйгээсээ болоод тогтсон системээ эвдэн сүйтгэж байна. Үүнийгээ тэгээд зогсоо зайгүй пиардаж төрийн байгууллагуудын ажиллах идэвхийг үлэмж сулруулав. Ингэснээрээ төрийн байгууллагууд болон ард иргэдийн хооронд яс хаясан муухай үйл хийлээ.

Бид энэ улсыг идэж уудаг олигархууд биш, харин энэ төрийн байгууллагын ажилтнууд л муухай, цалинг нь хасаж байвал таарсан новшнууд гэж харагдуулах гээд байгаа юм уу хаашаа юм ?!. Тэр төрийн байгууллагын ажилтнууд чинь ард түмний нэг хэсэг мөнөөсөө мөн. Дээр нь төрийнхнийг (өөрсдөө төрийнхөн биш юм уу ?!) гадаадын хөрөнгө оруулагч нараар угжуулж амь дүйж байсан либерал нэртэй адгийн шааруудаар хараалгаж, твийтэр фейсбүүкээр баахан бөөлөв.

Харилцаа холбооны газрын даргаар ажиллаж байхдаа зохион байгуулсан тэр бүтцээ сэргээж, олон нийтэд үнэн бодит мэдээлэл өгсөн телевиз, сайтуудын эрхийг барьцаалж дарамтлав. Бүх мэдээлэл Засгийн газрын хяналттай, тэдний тавдугаар цувааны бууны нохдоор дүүрсэн твийттэр, фейсбүүкт аажим төвлөрч, бусад хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд “авъяастан тодруулахаас” өөр ажилгүй болов.

“Фейсбүүк, твитэрийн” хувьсгал” хийх гэсэн биш урвуу үр дүн үзүүлэв. Одоо Засгийн Газрыг өмөөрдөг “зоригтой” фээсбөөкч”, “жиргээч” гэж бараг байхгүй болов. Ганц нэг усан тэнэг л засаг төрийг өмөөрч байна. Н.Алтанхуягийн үед “Оюу толгой”-г шалгуулж баахан будлиан ухаж гаргачихаад байсныг ямар үүрэг рольгүй хэрнээ Дубайд далдаганаж очоод дарсан. Баахан шүүгч прокурор байцаагчдаар авилгачдад ял өгүүлчихээд одоо авилгачдаа өршөөх гэж байна.

Хэдэн авилгачид ял өгүүлэх шүүх хурлыг өөд уруугүй, өглөө оройгүй цацаж хуулийн байгууллагыг шороотой хутгасан. Эцэст нь цалинг нь хомроголон хасаж “шийтгэх” юм гэнэ.Улсын өрийн хэмжээг тооцохдоо зөвхөн гадаад өрийг биш, дотоод өрийг нэмж тооцоод дааж давшгүй өрөнд орсон мэт сэтгэхүйг нийгэмд халдаачлаа. Уг нь өрийн харьцааг зөвхөн гадаад өрөөр л тооцож гаргадаг. АН яагаад ингэж муу дээрээ муухай үйлдэл хийгээд байна ?

Ядаж ямар ч Засгийн газар өөрийгөө муулдаггүй атал улам бүр муу муухай болгох ажлыг системтэйгээр хийж байна. Энэ нь Монголын засгийн газруудын нэр хүндийг унагаж байгаа болохоос Ч.Сайханбилэгийн Сайханбалаг төдий юм биш шүү дээ. Энэ бүх хорон муухай гажуудал унхиагүй удирдлагатай АН болон түүний Засгийн газар, Ерөнхий сайд, Ерөнхийлөгчөөс болсон болохоос төрийн албан хаагчдаас болоогүй. Энэ бүхнийг гардан хийсэн нам цаашид яаж амьдрах юм бол оо ?!

Асуудлыг оруулж ирэхдээ өдөөн хатгагч, хорлон сүйтгэгчдийн ч бодож оломгүй балиар муухай мэдрэмжтэй юм.

Тэртэй тэргүй цалин хасахтай холбоотой нийгэмд таагүй байдал үүсээд байхад Гацууртын ордыг ашиглах хуулийг оруулж ирж байна. Нийгэмд шууд эмх замбараагүй байдал үүсгэх шалтаг болохгүй юу? Цалингаа хасуулах гэж байгаа цагдаа, хүчнийхэн Засаг төрөө хамгаалах уу ?! Энэ бүхэн яавч Монгол төрийн бодлого биш. Энэ цаанаасаа удирдлагатай украйнжуулах явц мэт санагдаж байна.

Хамгийн хатуу шүүмжлэгч бид хүртэл энэ бүхнийг хараад болгоомжлох сэтгэл эрхгүй төрж байна. Ямар нэгэн үймээн самуунд турхирч буй мэт санагдах энэ бүх үйлдлийг Ерөнхий сайд нь хийж байна гэхээр шанзав Бадамдорж амилсан мэт хүйтэн мэдрэмж төрөх боллоо. Үүнийг нягталж шалгахаар өнөө л АНУ-ын ТЕГ-ын агент Роберт Пэйнтэртэй хийсэн олон нийттэй харьцах зөвлөгөө авах 11 тэрбумын гэрээ рүү гарцаагүй ороод байна. Төрийн байгууллагынхны цалинг хасаж бүрдүүлсэн мөнгөө 11 тэрбумын гадаад төлбөр нэрээр зувчуулах гэж байна.

Энэ байж боломгүй хорлонтой муухай үйлдлийн цаана ямар санаархал байна ?! Мөнгөгүй мөнгөгүй гэх атлаа АСЕМ-ийн хурал хийнэ гэж бүр ч алийг нь алдуулж байна. Энэ улсыг элгээр нь хэвтүүлэх ямар нэг бодлого яваад байна. Энэ нь мань мэтийн судлаачид байтугай жирийн хүмүүст мэдрэгдээд байна. Ингэж элгээр нь хэвтүүлчихээд “төвийг сахих” юм гэнэ.

МАН-ынхан ч гэж маанагууд. Цалин хасах төсвийг нь эсэргүүцэж хэдэн гишүүн нь цээжээ дэлдэж цэрээ ховхлохын оронд чимээгүйхэн хүлээж авч баталчихаад АН-ыг үнсээр хийсэхээр нь буцаагаад нэмчихэж болохгүй гэж үү ? Архангай аймагт аавынхаа дурсгалд зориулж бариулах гэж байгаа С.Эрдэнийн захиалгат спортын төвийг байхгүй болгочиход ч тэр мөнгө нь гараад л ирнэ.

“Тунгалаг Тамир”-ын Эрдэнэ хийгээд одоогийн лухгар худалч Эрдэнэ хоёрыг ялгахаа байчихсан юм уу, хаашаа юм ?!Төсөвт мөнгө байхгүй биш байгаа. Хэн ч төсвийн үлдэгдлийг асуудаггүй. Ердөө л “хулгай” их байгаад асуудлын гол байгааг Ерөнхий сайд асан Д.Бямбасүрэн сануулсаар байна.

Төрийн банкинд хийсэн шалгалтын материалаар шантаажилж байгаад нэг тэрбумын хөрөнгө тойрогтоо тавиулсан Ү.Хүрэлбаатар тэр мөнгөөрөө 10 суманд суурь тавьж тууз хайчилсан байна. Энэ байгууламжууд хэзээ ч ашиглалтанд орохгүйн дээр, нөгөө хүнд байгаа төсвөөс 1 тэрбум төгрөг салхинд хийсч байна. Энэ 10 суурийг гүйцээх нэрээр хэдэн тэрбумыг завшихыг хэн ч одоо таахгүй. Тэр ажлын хэсэгт нь М.Энх-Амгалан ч орсон.

Ийм байдлаар улс орныг удирдах нь ердөө л сүйрэл.Ядаж хэсэгхэн боловч хугацаанд удирдлагагүй байвал харьцангуй хөнгөн хямрах байх. Ийм харь сэтгэлтэй “америк шанзав Бадамдоржийн” араас Сүй Шү Жан нь гараад л ирнэ. Үүний төлбөрийг төлж ч байна.

“Ардчилал” гэж хорин жил хоосон орилохоор ардчилал чинь жорлон болж байна. “Жорлонгийн дарга” хийх утгагүй. Одоо Та нар “ардчилал гэж юу вэ ?” гэж БИДНЭЭС асуух цаг болсон…Учир нь Монголд төр гэж байхгүй болоод тун их удаж байгаа бөгөөд эдүгээ ЖИНХЭНЭ ТӨР-тэй болох нь монгол үндэстний амин чухал зорилт мөн.

Судлаач Х.Д.Ганхуяг

Эх сурвалж: www.ganaa.mn