10 хувь & банкны шалгуур

Халаасны өрөөнөөс өрөө дамжин ядаж 30 ам.метр ч болтугай өөрийн гэсэн орон сууцтай болохсон гэж мөрөөдөж, амьдралын төлөө зүтгэж яваа залуу гэр бүл олон. Гэсэн ч цалин бага, орон сууцны үнэ өссөн, эрэлт их байгаа энэ үед хүссэн хүн бүр 60 сая төгрөг гаргаад байр авчих бэл бэнчин алга. Үүнд төр зохицуулалт хийхээс өөр аргагүй гэж үзэн ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг өнгөрсөн хугацаанд үе шаттайгаар хэрэгжүүлж ирсэн.Түүнээс хамгийн боломжит хувилбар нь Н.Алтанхуягийн Засгийн газрын үед хэрэгжүүлж эхэлсэн жилийн найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийн хөтөлбөр байв. 2013 оноос хойш уг хөтөлбөрт 60 орчим мянган иргэн хамрагдаад байгаа. Энэ зөвхөн урьдчилгаа 30 хувиа төлж орон сууцанд орсон хүмүүс. Хэдийгээр найман хувийн зээл одоо үргэлжилж буй ч урьдчилгаа 30 хувиа төлөөд байранд орох иргэн цөөрсөн байна.

Тиймээс гэр хорооллын яндангийн тоог бууруулах зорилгоор Засгийн газраас барилгын салбарыг дэмжиж томоохон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхэлсэн. Энэ хүрээнд өдгөө зах зээлд бэлэн 30 гаруй мянган орон сууц бий гэх судалгааг салбарын яамнаас хийжээ. Бага, дунд орлоготой иргэдийг дэмжих үүднээс урьдчилгаа 30 хувийг 10 болгож, Хөгжлийн банкнаас баталгаа хэлбэрээр 200 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр гаргахаар болсон.

Дээрх графикаас 10 хувийн урьдчилгаатай зээлд хамрагдах эсэхээ мэдэж болох ч өрхийн мэдээллийн санд 7-15 дугаар бүлэгт багтсан иргэд ипотекийн зээлд хамрагдах боломжтой хэмээн тодорхойлсныг тодотгоё. Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яамнаас нийт өрхийн дунд судалгаа явуулж, 20 бүлэгт хуваасан. Тодруулбал, дундаж давхаргад 7-15 дугаар бүлгийг хамруулж үзэхэд 294 мянган өрх багтсан байна. Энэ мэдээллээ авахын тулд та өөрийн оршин суугаа баг, сум, хорооныхоо нийгмийн халамжийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэнд хандах аж. Тухайн иргэн 7-15 дугаар бүлэгт хамрагдсан байна гэдэг тодорхойлолт гарч ирвэл тодорхойлолтоо аваад, аймаг, дүүргийнхээ нийгмийн халамж, үйлчилгээний хэлтэс дээр очиж, баталгаажуулах юм байна.

Урьдчилгааг 10 хувь болгож бууруулж буй нь нэг талаар иргэдийг орон сууцжуулах хөтөлбөрт хамруулах ч нөгөөтэйгүүр нийт эдийн засгаа татаж унах эрсдэлтэй гэдгийг зарим эдийн засагч сануулж буй. Тэдний байр суурийг энд дарж уншина уу.

Харин Монголын банкны холбоо уг асуудалд ямар байр суурьтайбайгааг сонирхлоо.

Тус холбооны гүйцэтгэх захирал Б.Найдалаа “Банкуудын хувьд энэ асуудалд байр суурь  илэрхийлэхгүй. Орон сууцны ипотекийн зээлд хамрагдахын тулд 30 хувийн урьдчилгаагаа заавал өгөх ёстой. Энэ дэлхий дахинд тогтсон жишиг. Тухайн улс орон нийт эдийн засаг, орон сууцны зээлийн тогтолцоо, зээл авч буй хүмүүсээ эрсдэлээс хамгаалж буй том хүчин зүйл нь юм. Манайд 30 хувийг 10 болгоод байгаа зүйл биш. 20 хувьд нь Хөгжлийн банкаар дамжуулан Засгийн газраас баталгаа гаргаж байгаа. Тэгэхээр банкуудын хувьд ямар ч ялгаагүй. Иргэд 70 хувьд зээл авдаг байсан бол 90 болж нэмэгдэж байна. Зээлийн нөхцөлд банкууд ямар нэг судалгаа, шалгуур нэмж оруулаагүй. Цаашид зээлээ судлаад олгоод явах байх” хэмээлээ.

Дуусаагүй барилгуудад нэг их наяд төгрөгийн санхүүжилт шаардлагатай байгаа гэсэн тооцоо бий. Үүнийг дэмжих зорилгоор 200 тэрбум төгрөгийн баталгаа гаргаж, нэг их наяд орчим төгрөгийн зээлийг иргэдэд 10 хувийн урьдчилгаатай олгохоор болоод буй юм.

С.Заяа

eagle.mn