Чөтгөрт эзэмдүүлсэн хандмаа хүүхэн сэтгэцийн өвчтөн болжээ

Улааны шашны лам нар ганц нэгээрээ хээрээр гэр, хэцээр дэр хийн 49 гол горхины эх, хүүрийн газруудад хоноглон явж ном бясалгахыг “жарз” хийх хэмээн нэрийддэг болой. Эрт дээр үед ч тэр, өнөө цагт ч тэр, “жарз” хийн, ганц жодгор үүрчихээд хээрээр ном бясалгаж яваа лам нар тасрахгүй байсаар байгаа билээ.

1990-ээд оны дундуур улааны шашны хийдийн Рэгзэдмаа хэмээх номын нэр зүүсэн хандмаа хүүхэн лүйжин тавидаг зоч лам болох эрхээ олж авахаар 49 хоног хээрээр гэр, хэцээр дэр хийх хүнд бэрх аянд гарчээ. Анх түүнийг уулын аманд хонож байхад нь морьтой хоёр согтуу эр хүрч ирээд, шашин сүсэг, сахил номыг нь үл тоомсорлон хүчиндэхийг завдсан бөгөөд ёстой номын хүчээр гэлтэй эгзэгтэй цагт нь усанд явж буй машинтай хүмүүс булгийн эхэнд ирж, Рэгзэдмаа согтуу эрчүүдийн дайралтаас аврагдсан

Улааны шашны лам нар ганц нэгээрээ хээрээр гэр, хэцээр дэр хийн 49 гол горхины эх, хүүрийн газруудад хоноглон явж ном бясалгахыг “жарз” хийх хэмээн нэрийддэг болой. Эрт дээр үед ч тэр, өнөө цагт ч тэр, “жарз” хийн, ганц жодгор үүрчихээд хээрээр ном бясалгаж яваа лам нар тасрахгүй байсаар байгаа билээ.

1990-ээд оны дундуур улааны шашны хийдийн Рэгзэдмаа хэмээх номын нэр зүүсэн хандмаа хүүхэн лүйжин тавидаг зоч лам болох эрхээ олж авахаар 49 хоног хээрээр гэр, хэцээр дэр хийх хүнд бэрх аянд гарчээ. Анх түүнийг уулын аманд хонож байхад нь морьтой хоёр согтуу эр хүрч ирээд, шашин сүсэг, сахил номыг нь үл тоомсорлон хүчиндэхийг завдсан бөгөөд ёстой номын хүчээр гэлтэй эгзэгтэй цагт нь усанд явж буй машинтай хүмүүс булгийн эхэнд ирж, Рэгзэдмаа согтуу эрчүүдийн дайралтаас аврагдсан  гэдэг.  Ийнхүү анхнаасаа нэг л биш ёртой эхэлсэн Рэгзэдмаагийн бясалгал түүний эрүүл саруул ой ухааныг бүрмөсөн тасдаж, эмх цэгцгүй галзуу солиотой өвчнийг бэлэглэнэ гэж тэрбээр эрт мэдсэн бол, бясалгалаа зогсоон гэр лүүгээ буцах байсан биз ээ. Рэгзэдмаа жарзанд гарснаасаа хойш арав дахь хоног дээрээ эрт дээр үед хүн ил тавьдаг байгаад сүүлдээ европ маягаар булшлах болсон нэгэн оршуулгын газрын голд жодгороо босгоод хонохоор болжээ.

Уг нь тэрхүү шарилын газар хоноё гэсэн төлөвлөгөөгүй байсан боловч, замдаа гэрээр нь орж аяга цай уусан айлын хүмүүс “Манай энэ хүн тавьдаг газар нэг айхтар ороолонтой болчихлоо. За байз, лав л дөрвөн хүний амийг аваад явчихав уу даа. Харагдаж үзэгдсэн хүмүүсийнхээ амийг заавал аваад явдаг айхтар хорлонтой лүд юм. Та тэр айхтар амьтныг номхруулж дарж, ядарсан бидэндээ буян болох юм биш биз” гэж хэлэнгүут нь л ер нь үзээд алдахад яадгийм гэсэн бодол өөрт нь төрсөн ажээ. Уг нь түүнийг анх жарз бясалгалд гарахад багш нь “Цууд гарсан айхтар буг зэтгэр шүглэсэн газраар орж болохгүй шүү. Чиний номын хүч чинь хараахан гүйцэх болоогүй учраас өөрөө ч хорлогдож мэднэ” хэмээн сануулсан юмсанж. Гэвч яагаад ч юм арваад өдөр хээр хонохдоо бас ч гэж хоёр ч шарилын газар хоноод, ямар ч муу юманд өртөж барилгүй гарсан учраас номондоо эрдсэн Рэгзэдмаа “За, тэгвэл өнөө шөнө тэнд чинь хоночихоод цааш явна аа” гэсэн байна. Гэрийн эзэд ч “Энэ лам хүүхэн тэр айхтар ороолонг үнэхээр дарчихдаг юм бол, ёстой ганц хонь төхөөрч шинэ шөл уулгаж амраагаад цааш нь явуулсан ч яахав” гэсэн юм хоорондоо яриад хоцорчээ. Рэгзэдмаа нар шингэхийн алдад нөгөөх чимээгүй хотод очин, өнөө газрын төв дунд жодгороо зоогоод, цайгаа чанаж эхэлжээ.

Цаашаа хараад цайгаа чанаад сууж байх үед нь, нэг л хачин элэглэж дооглосон хоосон инээд ар талаас нь хоёр ч удаа сонсогдож, ар нурууг нь хүйт оргиулсан бөгөөд гэнэтхэн босож, жодгороо хураагаад яваад өгмөөр бодол ч төрсөн аж. Гэвч Рэгзэдмаа айл амьтанд ам гарсандаа нэрэлхэн, тэндээ заавал хоноё хэмээн шийдсэн аж. Үл үзэгдэх хоосон инээд шилэн хүзүүнээс нь халуун амьсгалаар төөнөн цуурайтахыг бодоход үнэхээр хоосонгүй дэв шүгэлсэн газар бололтой.

Хэрвээ энд би ямар ч аюулгүй номоо уншиж хоноод, маргааш цааш явбал ер нь өөрийгөө нэлээд чадалтай лүйжинч болж эхэллээ гэж бодоход гэмгүй гэсэн гэнэн аархуу итгэл ч хандмаад төржээ. Үдшийн бүрэнхий удалгүй нөмрөн буухад, гэнэт Рэгзэдмаагийн цай ууж суусан гараас нэгэн үл мэдэгдэх амьтан татаад, цайг нь газар асгуулж орхисон ажээ. Хүнд ингэж нөлөөлөхийг бодоход үнэхээр хүч чадалтай биежсэн ороолон болох нь анзаарагдаж байлаа. Уг нь тэр үед л ингэж гар хөлөөс татаж, аягатай цай алдуулж байгаа босоо ороолон эмэгтэй хүнийг яаж ч мэднэ хэмээн босоод яваад өгөх ёстой байсан юм хэмээн хожим нь ухаан санаа нь орж гарч элийрч суухдаа эрүүл хүн шиг амаа барин гасалж байсан гэнэ билээ. Гадаа нэгэнт тас харанхуй болж эхлэх үед Норжмаа асрынхаа үүдэнд лаа асаан суугаад “Доржзодва” судрыг эхнээс нь чангаар дүнгэнэтэл уншиж эхэлсэн аж. Яг тэр үед ар талаар нь хөлийн чимээ дуулдан, хүнд биетэй нэгэн хүн тас тас хөхрөн шоолсоор, энд тэнд гарч гүйх нь анзаарагдаж байсан аж.

Гэвч Рэгзэдмаа тэр бүхнийг үл тоосорлон нүдээ анин төвлөрөлд шилжээд, номоо цааш нь чангаар уншин хааяа хонх дамараа дуугарган өмнөх элснээсээ чимхэн авч, өөрийгөө тойруулан цацаж хамгаалалт хийж байв. Түүнийг номынхоо тал дунд орж явтал, гэнэт хойноос нь бүсэлхий хавиар нь цэв хүйтэн гар ороод ирсэн байна. Тэрхүү мөс шиг хүйтэн гар бүр орхимжийг нь эвтэйхэн дээш сөхөөд, бүсэлхий рүү нь орж ирснээ, ташаан толгойг нь хүйт оргиулан илж эхлэхэд, Рэгзэдмаа улам бүр дуугаа чангалан номоо чангаар уншиж, элсээ арагш нь дал мөрөн дээгүүрээ давуулан цацаж эхэлжээ. Гэвч нөгөө хүйтэн мөсөн гар бөгсийг нь тэр аяар нь илбэн таалж байснаа, бүр даварч байна уу гэлтэй чихарсан хоолойгоор чихэнд нь “Аятайхан бөгстэй дамшиг байна шүү. Гурван жилийн өмнө хонины бэлчээр дээр нэг айлын охиныг дарж авсанаас хойш, эмэгтэй хүнд ийм ойрхон хүрээгүй юм байна. Ингээд өөрөө гүйгээд ирдэг ямар ачтай буянтай хүүхэн бэ” “хэмээн хэлэх нь хүртэл сонсогджээ. Тэгснээ л бас нэг хүйтэн гар зүүн талаас нь цээж рүү нь орж ирээд, хөх дэлэнг нь ирмэн татан таалаад эхэлсэн байна. Рэгзэдмаад тэр үед ёстой ухасхийн босоод гүйчихмээр эвгүй санагдсан аж. Гэвч тэрбээр номынхоо хүч чадалд итгэн цааш нь уншсаар л байв. Хэдэн хормын дараа гэхэд Рэгзэдмаа ар нуруунаасаа үл мэдэгдэх цэв хүйтэн сэнгэнүүлсэн үл үзэгдэх амьтанд тас тэврүүлчихсэн сууж байгаагаа мэдрээд гэнэт “Доржзодва” судраа дуусгалгүй дунд нь тасалж орхиод, ад зэтгэр шумнасын аймгийг тонилгох “Дүйнхорын ван” уншиж эхэлжээ.

Гэтэл нөгөө зэтгэр чинь аяархан нуг нуг хөхрөх нь сонсогдсоноо баруун талынх нь гар гэнэтхэн доошоо лавхан гэгч нь шургаж, өнөөг хүртэл эр хүнд таалуулж амжаагүй умдагных нь уруулын завсраар хүйт оргиулан шурган орох нь тэр. Энэ мөчийг хүртэл номондоо итгэн, хонх дамараа тачигнуулан уншиж суусан Рэгзэдмаа гэнэт бүх зүйлээ хаячихаад ухасхийн босжээ. Гэвч оройтсон байлаа. Үл үзэгдэх амьтан түүнийг хий агаарт сарвалзуулан өргөж, нэг тийш явсан бөгөөд шинэхэн булшны овгор шороон дээр ар нуруугаар нь тавих үед хамаг хувцас нь тайлагдан нүцгэрч, шав шалдан үлдсэнээ Рэгзэдмаа гэнэт анзаараад, тусламж дуудан орилох гэсэн боловч, хоолой нь гарахаа больсон байлаа. Амнаас нь тарнийн богино шад ч гарахгүй тул хий дэмий дотроо хэдэн тарни бодох гэсэн боловч, ухаан нь сарнисан мэт авралын ганц ч тарни санаанд нь орсонгүй аж. Үл үзэгдэх амьтан түүнийг үдэш орой эзгүй газар таарсан дээрэмчин аятай зэрлэгээр хүчирхийлэн наадаж, ийнхүү цэнгэж байгаа нь дуу алдан гаслах, гангинах, бүр бархиран уйлах дуунаас нь тодхон мэдрэгдэж байжээ. Рэгзэдмаа махан биетэй бодит хүн шиг хий биед эдлүүлж, өөрт нь мэдрэгдэх бүх л өвчин зовиураа шүд зуун тэсвэрлэж, энэхүү үзэшгүй муухай хий үзэгдэл өөрийг нь орхимогц шалдан чигээрээ гүйсээр ойрхон байгаа айлд очъе гэж дотроо бодсоор хэвтжээ. Гэвч хий үзэгдэл түүнийг эзэмдэхээ зогсох нь бүү хэл, харин ч хугацаа өнгөрөх тусам улам бүр хүч чадал орон ширүүсэж, түүний умдаг руу чихэж орсон мөс шиг хүйтэн эрхтэн нь томрон тэлсээр байлаа.

Бараг цаг гаруй болсны дараа Рэгзэдмаа ухаан алдан балартжээ. Гэвч хэвлий нь хөндүүрлэн өвдөх үед ахин сэргэсэн бөгөөд энэ үед ч гэсэн мөнөөх үл үзэгдэх ороолон түүнийг уухилан аахилан эзэмдсээр байсан аж. Тэрбээр хорин минутын дараа ахин ухаан балартан унажээ. Нэг сэргэвэл жодгорынхоо өмнө шав шалдан хэвтэж байсан бөгөөд тэнгэрийн зүүн хаяанаас үүрийн шаргал гэгээ алгуурхан цайж байсан аж. Рэгзэдмаа босож ирээд бөгсөө даалгүй сөхөрч унасан бөгөөд бөгсөн биенд нь ямар нэг том хатуу чулуу чихчихсэн юм шиг л хүнд болчихсон байсан аж. Тэрбээр тасдан урж энд тэндгүй тарааж хаясан хувцсаа цуглуулан хам хум өмсөөд, нөгөө өчигдөр орж цай уусан айлыг арай ядан зүглэжээ. Тийнхүү гэлдэрсээр нөгөө айлынхаа босгыг даван ормогцоо, Рэгзэдмаа дахин ухаан алдан унажээ. Гурав хоног ухаангүй хэвтсэн Рэгзэдмааг түргэний машинаар Улаанбаатар хотод хүргэж авчирсаны дараа л ухаан орсон байна.

Рэгзэдмаа бүрмөсөн ухаан нь солигдож элий балай болохоосоо өмнө өөрийнхөө номын багшид юу болсныг бүгдийг эхнээс нь дуустал ярьж өгсөн бөгөөд түүнийхээ дараахан “Багш аа таны ард тэр хүн зогсож байна. Шар торгон хүрэмтэй, цэнхэр хамбан дээл өмссөн ширвээ сахалтай өндөр хүн байна” гэснээ л тачигнатал хөхрөн босоод ирсэн гэдэг. Рэгзэдмаа хүүхэн ийнхүү номын хүч чадал дутуугийн харгайгаар хээрийн бугт эзэмдүүлж, ухаан галзуу болсноороо Шар хадны эмнэлгийн байнгын харъяат болж тэндээ үлдсэн юм гэдэг.

НОЦТОЙ МЭДЭЭ

гэдэг.  Ийнхүү анхнаасаа нэг л биш ёртой эхэлсэн Рэгзэдмаагийн бясалгал түүний эрүүл саруул ой ухааныг бүрмөсөн тасдаж, эмх цэгцгүй галзуу солиотой өвчнийг бэлэглэнэ гэж тэрбээр эрт мэдсэн бол, бясалгалаа зогсоон гэр лүүгээ буцах байсан биз ээ. Рэгзэдмаа жарзанд гарснаасаа хойш арав дахь хоног дээрээ эрт дээр үед хүн ил тавьдаг байгаад сүүлдээ европ маягаар булшлах болсон нэгэн оршуулгын газрын голд жодгороо босгоод хонохоор болжээ.

Уг нь тэрхүү шарилын газар хоноё гэсэн төлөвлөгөөгүй байсан боловч, замдаа гэрээр нь орж аяга цай уусан айлын хүмүүс “Манай энэ хүн тавьдаг газар нэг айхтар ороолонтой болчихлоо. За байз, лав л дөрвөн хүний амийг аваад явчихав уу даа. Харагдаж үзэгдсэн хүмүүсийнхээ амийг заавал аваад явдаг айхтар хорлонтой лүд юм. Та тэр айхтар амьтныг номхруулж дарж, ядарсан бидэндээ буян болох юм биш биз” гэж хэлэнгүут нь л ер нь үзээд алдахад яадгийм гэсэн бодол өөрт нь төрсөн ажээ. Уг нь түүнийг анх жарз бясалгалд гарахад багш нь “Цууд гарсан айхтар буг зэтгэр шүглэсэн газраар орж болохгүй шүү. Чиний номын хүч чинь хараахан гүйцэх болоогүй учраас өөрөө ч хорлогдож мэднэ” хэмээн сануулсан юмсанж. Гэвч яагаад ч юм арваад өдөр хээр хонохдоо бас ч гэж хоёр ч шарилын газар хоноод, ямар ч муу юманд өртөж барилгүй гарсан учраас номондоо эрдсэн Рэгзэдмаа “За, тэгвэл өнөө шөнө тэнд чинь хоночихоод цааш явна аа” гэсэн байна. Гэрийн эзэд ч “Энэ лам хүүхэн тэр айхтар ороолонг үнэхээр дарчихдаг юм бол, ёстой ганц хонь төхөөрч шинэ шөл уулгаж амраагаад цааш нь явуулсан ч яахав” гэсэн юм хоорондоо яриад хоцорчээ. Рэгзэдмаа нар шингэхийн алдад нөгөөх чимээгүй хотод очин, өнөө газрын төв дунд жодгороо зоогоод, цайгаа чанаж эхэлжээ.

Цаашаа хараад цайгаа чанаад сууж байх үед нь, нэг л хачин элэглэж дооглосон хоосон инээд ар талаас нь хоёр ч удаа сонсогдож, ар нурууг нь хүйт оргиулсан бөгөөд гэнэтхэн босож, жодгороо хураагаад яваад өгмөөр бодол ч төрсөн аж. Гэвч Рэгзэдмаа айл амьтанд ам гарсандаа нэрэлхэн, тэндээ заавал хоноё хэмээн шийдсэн аж. Үл үзэгдэх хоосон инээд шилэн хүзүүнээс нь халуун амьсгалаар төөнөн цуурайтахыг бодоход үнэхээр хоосонгүй дэв шүгэлсэн газар бололтой.

Хэрвээ энд би ямар ч аюулгүй номоо уншиж хоноод, маргааш цааш явбал ер нь өөрийгөө нэлээд чадалтай лүйжинч болж эхэллээ гэж бодоход гэмгүй гэсэн гэнэн аархуу итгэл ч хандмаад төржээ. Үдшийн бүрэнхий удалгүй нөмрөн буухад, гэнэт Рэгзэдмаагийн цай ууж суусан гараас нэгэн үл мэдэгдэх амьтан татаад, цайг нь газар асгуулж орхисон ажээ. Хүнд ингэж нөлөөлөхийг бодоход үнэхээр хүч чадалтай биежсэн ороолон болох нь анзаарагдаж байлаа. Уг нь тэр үед л ингэж гар хөлөөс татаж, аягатай цай алдуулж байгаа босоо ороолон эмэгтэй хүнийг яаж ч мэднэ хэмээн босоод яваад өгөх ёстой байсан юм хэмээн хожим нь ухаан санаа нь орж гарч элийрч суухдаа эрүүл хүн шиг амаа барин гасалж байсан гэнэ билээ. Гадаа нэгэнт тас харанхуй болж эхлэх үед Норжмаа асрынхаа үүдэнд лаа асаан суугаад “Доржзодва” судрыг эхнээс нь чангаар дүнгэнэтэл уншиж эхэлсэн аж. Яг тэр үед ар талаар нь хөлийн чимээ дуулдан, хүнд биетэй нэгэн хүн тас тас хөхрөн шоолсоор, энд тэнд гарч гүйх нь анзаарагдаж байсан аж.

Гэвч Рэгзэдмаа тэр бүхнийг үл тоосорлон нүдээ анин төвлөрөлд шилжээд, номоо цааш нь чангаар уншин хааяа хонх дамараа дуугарган өмнөх элснээсээ чимхэн авч, өөрийгөө тойруулан цацаж хамгаалалт хийж байв. Түүнийг номынхоо тал дунд орж явтал, гэнэт хойноос нь бүсэлхий хавиар нь цэв хүйтэн гар ороод ирсэн байна. Тэрхүү мөс шиг хүйтэн гар бүр орхимжийг нь эвтэйхэн дээш сөхөөд, бүсэлхий рүү нь орж ирснээ, ташаан толгойг нь хүйт оргиулан илж эхлэхэд, Рэгзэдмаа улам бүр дуугаа чангалан номоо чангаар уншиж, элсээ арагш нь дал мөрөн дээгүүрээ давуулан цацаж эхэлжээ. Гэвч нөгөө хүйтэн мөсөн гар бөгсийг нь тэр аяар нь илбэн таалж байснаа, бүр даварч байна уу гэлтэй чихарсан хоолойгоор чихэнд нь “Аятайхан бөгстэй дамшиг байна шүү. Гурван жилийн өмнө хонины бэлчээр дээр нэг айлын охиныг дарж авсанаас хойш, эмэгтэй хүнд ийм ойрхон хүрээгүй юм байна. Ингээд өөрөө гүйгээд ирдэг ямар ачтай буянтай хүүхэн бэ” “хэмээн хэлэх нь хүртэл сонсогджээ. Тэгснээ л бас нэг хүйтэн гар зүүн талаас нь цээж рүү нь орж ирээд, хөх дэлэнг нь ирмэн татан таалаад эхэлсэн байна. Рэгзэдмаад тэр үед ёстой ухасхийн босоод гүйчихмээр эвгүй санагдсан аж. Гэвч тэрбээр номынхоо хүч чадалд итгэн цааш нь уншсаар л байв. Хэдэн хормын дараа гэхэд Рэгзэдмаа ар нуруунаасаа үл мэдэгдэх цэв хүйтэн сэнгэнүүлсэн үл үзэгдэх амьтанд тас тэврүүлчихсэн сууж байгаагаа мэдрээд гэнэт “Доржзодва” судраа дуусгалгүй дунд нь тасалж орхиод, ад зэтгэр шумнасын аймгийг тонилгох “Дүйнхорын ван” уншиж эхэлжээ.

Гэтэл нөгөө зэтгэр чинь аяархан нуг нуг хөхрөх нь сонсогдсоноо баруун талынх нь гар гэнэтхэн доошоо лавхан гэгч нь шургаж, өнөөг хүртэл эр хүнд таалуулж амжаагүй умдагных нь уруулын завсраар хүйт оргиулан шурган орох нь тэр. Энэ мөчийг хүртэл номондоо итгэн, хонх дамараа тачигнуулан уншиж суусан Рэгзэдмаа гэнэт бүх зүйлээ хаячихаад ухасхийн босжээ. Гэвч оройтсон байлаа. Үл үзэгдэх амьтан түүнийг хий агаарт сарвалзуулан өргөж, нэг тийш явсан бөгөөд шинэхэн булшны овгор шороон дээр ар нуруугаар нь тавих үед хамаг хувцас нь тайлагдан нүцгэрч, шав шалдан үлдсэнээ Рэгзэдмаа гэнэт анзаараад, тусламж дуудан орилох гэсэн боловч, хоолой нь гарахаа больсон байлаа. Амнаас нь тарнийн богино шад ч гарахгүй тул хий дэмий дотроо хэдэн тарни бодох гэсэн боловч, ухаан нь сарнисан мэт авралын ганц ч тарни санаанд нь орсонгүй аж. Үл үзэгдэх амьтан түүнийг үдэш орой эзгүй газар таарсан дээрэмчин аятай зэрлэгээр хүчирхийлэн наадаж, ийнхүү цэнгэж байгаа нь дуу алдан гаслах, гангинах, бүр бархиран уйлах дуунаас нь тодхон мэдрэгдэж байжээ. Рэгзэдмаа махан биетэй бодит хүн шиг хий биед эдлүүлж, өөрт нь мэдрэгдэх бүх л өвчин зовиураа шүд зуун тэсвэрлэж, энэхүү үзэшгүй муухай хий үзэгдэл өөрийг нь орхимогц шалдан чигээрээ гүйсээр ойрхон байгаа айлд очъе гэж дотроо бодсоор хэвтжээ. Гэвч хий үзэгдэл түүнийг эзэмдэхээ зогсох нь бүү хэл, харин ч хугацаа өнгөрөх тусам улам бүр хүч чадал орон ширүүсэж, түүний умдаг руу чихэж орсон мөс шиг хүйтэн эрхтэн нь томрон тэлсээр байлаа.

Бараг цаг гаруй болсны дараа Рэгзэдмаа ухаан алдан балартжээ. Гэвч хэвлий нь хөндүүрлэн өвдөх үед ахин сэргэсэн бөгөөд энэ үед ч гэсэн мөнөөх үл үзэгдэх ороолон түүнийг уухилан аахилан эзэмдсээр байсан аж. Тэрбээр хорин минутын дараа ахин ухаан балартан унажээ. Нэг сэргэвэл жодгорынхоо өмнө шав шалдан хэвтэж байсан бөгөөд тэнгэрийн зүүн хаяанаас үүрийн шаргал гэгээ алгуурхан цайж байсан аж. Рэгзэдмаа босож ирээд бөгсөө даалгүй сөхөрч унасан бөгөөд бөгсөн биенд нь ямар нэг том хатуу чулуу чихчихсэн юм шиг л хүнд болчихсон байсан аж. Тэрбээр тасдан урж энд тэндгүй тарааж хаясан хувцсаа цуглуулан хам хум өмсөөд, нөгөө өчигдөр орж цай уусан айлыг арай ядан зүглэжээ. Тийнхүү гэлдэрсээр нөгөө айлынхаа босгыг даван ормогцоо, Рэгзэдмаа дахин ухаан алдан унажээ. Гурав хоног ухаангүй хэвтсэн Рэгзэдмааг түргэний машинаар Улаанбаатар хотод хүргэж авчирсаны дараа л ухаан орсон байна.

Рэгзэдмаа бүрмөсөн ухаан нь солигдож элий балай болохоосоо өмнө өөрийнхөө номын багшид юу болсныг бүгдийг эхнээс нь дуустал ярьж өгсөн бөгөөд түүнийхээ дараахан “Багш аа таны ард тэр хүн зогсож байна. Шар торгон хүрэмтэй, цэнхэр хамбан дээл өмссөн ширвээ сахалтай өндөр хүн байна” гэснээ л тачигнатал хөхрөн босоод ирсэн гэдэг. Рэгзэдмаа хүүхэн ийнхүү номын хүч чадал дутуугийн харгайгаар хээрийн бугт эзэмдүүлж, ухаан галзуу болсноороо Шар хадны эмнэлгийн байнгын харъяат болж тэндээ үлдсэн юм гэдэг.