Хуваарилалт нь ямар санагдаж байна!

Монгол Улс 6,4 тэрбумын нөөцтэй Тавантолгойн ордоо эдийн засгийн эргэлтэд оруулах бэлтгэлээ базаасаар л байна. Цанхийн баруун хэсэгт үйл ажиллагаа явуулах стратегийн хөрөнгө оруулаг­чийг тодруулах үйл явц нэ­лээд төвөгтэй ажил байсан. Ажлын хэсгийнхэн Хятадын оролцоо 40 хувь, Америкийнх 24 хувь,ОХУ, Монголын орол­цоо 36 хувь бай­хаар тохирол­цоо хийснээ Зас­гийн газарт танилцуулсан. Үүнийг олон нийт янз бүрээр хүлээн авч байна.

Ажлын хэсэг дэндүү бөө­рөнхий шийдвэр гаргалаа гэж үзэх нэг хэсэг байхад, энэхүү тохиролцоог  зөв шийдвэр болсон гэх хэсэг байгаа. Цан­хийн баруун хэсгийг их гүрний мэдэлд 100 хувь тушаа­гаагүй нь хамгийн зөв тохиролцоо бөгөөд эдийн засгийн болон улс төрийн хувьд хамгийн оновчтой хувилбар болсон гэж ахмад эдийн засагчид үзэж байна. Эхийг нь эцээж тугалыг нь тураахгүй ийм шийдвэр гаргахаас өөр арга байгаагүй ч байж магад.

Монгол Улсын хувьд Та­ван­толгойн Цанхийн баруун хэсэгт урд хойд хоёр хөршөө сонгохгүй байж боломгүй бай­сан байх. Нэгэнт үндэсний ком­пани оролцохгүйгээс хойш хоёр хөршийн оролцоо хэрэг­тэй юу гэвэл хэрэгтэй байх шүү.

Гэтэл бас Орос юм уу Хятад, аль эсвэл АНУ дан­гаараа стратегийн хөрөнгө оруулагчаар тодорсон бол, аль нэгнийх нь оролцоо хэтэр­хий давамгайлж, моно­поль эрхтэй  болж Монголын талд ашиггүйгээр эргэх тал бий. Энэ байдлаас болгоом­жилж чадсан гэж ажлын хэс­гийнх­нийг үнэлэх хүмүүс байна.

Хөрөнгө оруулагчидтай их л олон удаа яриа хөөрөө өр­нүүлж хэлэлцээрийн ширээ­ний ард суусан ажлын хэсэг Америк гүрнийг орхиогүй нь зөв хувилбар болов уу гэсэн бодол төрж байна.

Хятадад яагаад 40 хувийг нь өгчихвөө гэсэн эргэлзээтэй хүмүүс олон байна.

Гэхдээ Хятад улс өнөөдөр дэлхийд эдийн засгийнхаа өсөлтөөр тэргүүлж байгаа,  дэлхийн эрчим хүчний дий­лэн­хийг Хятадад үйлдвэр­лэдэг зэргийг бодолцсон байх л даа. Мөн нүүрсээ борлуу­лахад Хятад улс л хамгийн том зах зээл байх болно.  Са­нал болгосон урьдчилгаа хө­рөнгө нь харгалзан үзэх шал­гуурын нэг байсан. Энэ талаа­раа боломжийн байсан биз.

Оросууд манайхыг шата­хуу­наар шантаажилж байгаад Тавантолгойд ороод ирсэн гэх хардлага огт үндэсгүй зүйл биш. Хөрөнгө оруулагчийг тод­руулахтай зэрэгцэн шата­хуу­ны асуудал манайхныг дээр дооргүй сандар­гаад, эргээд хэвэндээ орчихдог нь тохиолдлынх гэхэд эргэл­зээтэй. Хөрөнгө оруулагчдийн тухайд нэг иймэрхүү.

Харин “Эрдэнэс Таван­толгой” компанийн захиал­гаар Цанхийн зүүн хэсэгт олборлолт хийх оператор  компанийг тодруулах тен­дерт  БНЭУ-ын “MESCO steel”, ХБНГУ-ын “BBM Operta”, Австралийн “Mac­mahon” нар өрсөлдөж байгаа.

Олборлолтыг Монголчууд өөрсдөө хийж чаддаг атал гадаадын компаниудаас опе­ратор тодруулах гэж байгаа нь буруу хувилбар юм. Өөрс­дийн чаддаг ажлыг өрөөл бус­даар хийлгүүлэх гэж байгаад гайхаж байна. Удахгүй гурвуу­лаа олборлолт хийхээр бол­лоо гэсэн хувилбар сонсогдож  магадгүй дээ.

П.АЛТАН


URL:

Сэтгэгдэл бичих