МАН -ын эсрэг “Шинэбаяр хөдөлгөөн”

Ордноор явж буй явган яриа бол МАН-ын бүлгээс лавтай 10 гишүүн гарахад бэлэн байгаа гэх “шуум” юм. Тэд үнэхээр

намын бүлгээсээ гарахад өнөө МАН-ын 45 гишүүн чинь 35 болно. Хуулиараа нам нэрээ солиход бүлэг нь хүчин­гүй болно. Бүлгээс ажлын хэсэг байгуулагддагаас эхлээд ардаа авч ажиллуулдаг баахан ажилт­нууд ажилгүй болох, адаг сүүлд нь Засгийн газар нь байх эсэх гээд гарахад бэлэн 10-ын шийдвэрээс гарах үр дүн МАН-ын хувьд айм­шигтай юм. Гарлаа гэхэд мань арав Ардчилсан намтай ямар тохироо хийж барих юм. Ер нь хэцүү юм их болно доо.

Өнөөдөр МАН-ын нөхцөл байдал ийм байна. Харин тэрхүү намын бүлгээс гарахад бэлэн арваад хүнээс МАН гэгчийн гишүүн болохгүй гэдгээ мэдэгдсэн нь Ц.Шинэбаяр. Гарахад бэлэн гишүүдийн ил тодорхой болсон ганц төлөөлөл гэх үү дээ. Түүнийг бас өөр нэг юмны төлөөлөл болгож болно.  Тэр нь юу гэвэл сонгуулийн өмнө нам нэрээ солиход дэмжигч­дийнхээ 15-20 хувийг алддаг гэсэн судалгаа бий. Ийм том эрсдэл хүлээдэг учраас Америкт Бушийн Бүгд Найрамдах нам, Обамагийн Ардчилсан нам хоёр 200 жил нэрээ солихгүй явж байна. Сонгогчдын ийм их массыг алддаг тухай судал­гааг сайтуудаас олоод үзчихнэ биз. Тэгэхээр Ц.Шинэбаяр гишүүн энэ 15-20 хувийг алдчих вий гэж зовнигсдын төлөөлөл гэж бас ойлгоном. Гурав дахь нь гэвэл Н.Энхбаярын төлөөлөл гэж шууд ойлгож болно. Нөхөр бол “Би тэгж хүнээр толгойгоо мэдүүлдэг хүн биш” гэж яриад байгаа юм. Үнэний төлөө явж байгаа бол дунд нь худал үг, хуурмаг дүр оруулах хэрэггүй ээ, Ц.Шинэбаяр гишүүн ээ. Намын их хурлын өмнөхөн Нам­бар гуайн хүүгийн зохион байгуул­сан цуглаан дээр Их хурлын гишүү­дээс ганцаараа очоод суучихсан харагдсан. Яг хажууд нь. Тэгэхээр эрхэм гишүүн энэ мэт зүйлсийн төлөөлөл биш л юм бол эргүү нөхөр юм байна гэж ойлгохоос өөр аргагүй. Тэр намын шинэчлэл энэ тэрийг нь ерөөсөө мэддэггүй.

Яг өнөөдөртөө Ц.Шинэбаяр отонд бариулсан нохой шиг на­мын удирдлага хийгээд тэднийг даган баясагчдад боорлуулж бай­гаа. Түүний энэ эсэргүүцэгч үйлдэл том юмны дохио, их юмны эхлэл байж болно. Бүх зүйлийг ачаалаад хө­дөл­чихсөн хойно хөдөөний нөх­рийг хөөрөгдсөн том гар байхыг хэн ч үгүйсгэх аргагүй юм. Нөхөр дуугарна гээд тэдэндээ амлачих­сан. Ингээд амандаа унаад Ардын намын журамт цэрэг болж чаддаг­гүй “За дүүрсээн дүүр­сэн” гээд зүтгэж яваа ч юм бил үү. Гэхдээ 50 нас нэгэнт гарсан, цуг­луул­сан жаахан мөнгөө намын төлөө гамгүй зарсан хүн гоомойд­мооргүй санаг­дах юм. Дээр нь асар өргөн бүрэл­дэхүүнээр хөдөлж хийсэн нэр солих энэхүү том үйлд­лийн эсрэг гав ганцаараа том дуугараад жул­дана гэдгээ мэдэж байсан баймаар юм. Гэвч тэр дуугарах нь дуугарч чадлаа. Дараа дараагийн хийх алхмууд нь одоо түүнд маш чухал. Яг өнөөдрийн дүрээр бол тэрбээр МАН-ын эсрэг хөдөлж буй “Шинэ­баяр хөдөлгөөн” гэж хэлж болно. Монголд бий бол­сон хөдөлгөөн бүхэн ардаа том санхүүжүүлэгчтэй, том зөвлөхтэй, тодорхой зорилго­той, зорилгодоо хүрэхийн тулд юу ч хийхээс буцах­гүй байдгийг ард түмэн гадарлах болсон. Ардын намын журамт цэрэг байхыг хүсэх­гүй байгаа мянга мянган гишүүд дэмжигчид нь бай­гаа юм билээ. Тэднийхээ дэмж­лэгийг авна, тэгээд зулагтайхан МАН-тай үзэж тарна гэдгээ Ц.Шинэ­баяр гишүүн мэдээл­лийн хэрэгс­лээр хэлээд л байна. МАН гэсэн нэр таалагдахгүй бай­гаа мянга мянган гишүүд дэмжиг­чид нийгэмд байгаа нь үнэн юм. Намаа ирэх сонгуульд ялагдуу­лахгүй гэсэн сэтгэл түүнд үнэхээр байгаа бол МАН гэсэн нэр огт таалагдахгүй байгаа нийгмийн энэ их массыг хөдөлгөхөд болохгүй юм байхгүй.

Нэг зүйлийг хэлэхэд хүний түүх, намын түүх хоёр адилхан шүү дээ. Том, жижгийн ялгаа л бий. Хүн хэзээ ч аавынхаа нэрийг сольдог­гүй. Хэдий муу аав ч байсан бай солихгүй. Харин сая хуралдсан МАХН-ын гишүүд дарга нарынхаа дарамтан дор аавынхаа нэрийг солилоо. Сайн эцгийн нэрээр явдаг үр хүүхдүүд бий. МАН-ын хувьд яг тийм. Хэдийгээр энэ нам хүн алж байсан ч өнгөрсөн 20 зуунд Монго­лын нийгмийн түүхийн сайн сайхан үйлсүүд, том том бүтээн байгуулалт бүхний 90 хувь нь МАХН гэсэн автортой юм. Энэ ачийнх нь төлөө ард түмэн МАХН-ыг ардчилсан нийгмийн 20 жилийн түүхийн 16-д нь төрийн өндөрлөгөөс буулгаагүй юм. Одоо бол энэ бүхэн устлаа. Өнгөрсөн зуунд байгуулсан гавьяа нь зохиогчгүй боллоо. Гэвч үүнийгээ алдаж болохгүйгээ Ц.Шинэбаяр нарын гишүүд мэдэж буй болохоор намаа МАХН гэсэн хуучин нэрээр нь авч явна гэдгээ мэдэгдэв болол­той. Ингэхийг хүссэн мянга мянган хүн буй учраас Ц.Шинэбаяр гэж гишүүний ганцаараа тэмцэж буй мэт харагдах энэ тэмцэл хар аян­даа “Шинэбаяр хөдөлгөөн” болон өргөжиж МАХН эргээд оршин тогт­нох бололтой. Үүнийг эрхэм ги­шүүн өчигдрийн хэвлэлүүдээр хэлсэн байна. Тухайлбал “Улс төрийн тойм” сонинд “Бид тэмцлээ үргэлжлүүлэх болно” гэжээ. Бид гэж хэлсэн байна. Олуулаа шүү гэсэн санаа. Дээр нь энэ бол эсэргүүцэл биш тэмцэл шүү гэдгээ хэлжээ.

Мөн “Зууны мэдээ” сонинд “МАХН гэдэг товчилсон нэрийг ашиглаж болох­гүй гэсэн хууль байхгүй. Монгол Ардын Хувьсгалт нам гэдэг нэрийг л ашиглахгүй гэсэн” гэжээ. Намын­хаа нэрээр тоглолт хийх нь. Харин “Өнөөдөр” сонинд болохоор “Оюу­ны өмчийн тухай хуульд тухайн нэрийг таван жилийн дотор дахин хэрэглэхгүй гэсэн заалт бий. Тэгвэл 1990 онд байгуулагдаж байсан МАН нь 2006 онд МАХН-д нэгдсэн. МАН нэрийг 2006 онд хүчингүй болгосон. Нэрийг сэргээж болохгүй таван жилийнх нь хугацаа дуусаа­гүй байхад сэргээчихлээ” гэсэн байх юм. Ингэхдээ хүрвэл өнөөд­рийн МАН нь хууль зөрчиж шинэ нэртэй болсон болж таарлаа. Хууль зөрчиж болохгүй биз дээ. Энэ мэтээр МАХН-аа үйл ажилла­гаанд нь эрчимтэй оруулах олон боломжууд байгааг эрхэм гишүүн олж харсан байна. Одоо Ц.Шинэ­баяр гишүүний хувьд энэ бүхний эцсийг үзэхийн тулд эрэмгий, итгэл үнэмшилтэйгээр тэмцэх нь тодор­хой. Харин саарах аваас хэн ч биш болно гэдгээ мэдэж буй биз ээ. Өөрийгөө тээрэмдүүллээ гэсэн үг. Адуунчулууны уурхайдаа эргээд очно гэсэн үг. Ядаж намын найзууд нь Дорнодод Ардын намын журамт цэргүүд болцгоочихсон болохоор Бодоогийн хүн болсон түүнд хэлт­сийн даргын алба ч өгөхгүй шүү дээ.

Нөхцөл байдал иймдээ хүрсэн болохоор Ц.Шинэбаяр гишүүн аавынхаа нэрээр оролдож алдаа хийсэн дарга нартаа сэтгэл дун­дуур яваа олон мянган гишүүдийн­хээ урмыг сэргээж шинэ шинэ баярыг бэлэглэхийн тулд “Шинэ­баяр хөдөл­гөөн”-өө эрчимжүүлж МАХН-аа ажилд нь оруулж үр дүнг нь үзэх байх аа.

udriin sonin