Монгол Улсын Үндсэн хуулиар иргэдийн сонгох, сонгогдох эрхийг хүний заяагдмал эрхийн хэмжээнд авч үздэг. Заяагдмал эрх гэдэг нь хүнийг энэ хорвоод төрөхөд хуульчлахгүйгээр үүсдэг үндсэн эрхүүдийг хэлдэг. Гэтэл дөрвөн жилд нэг удаа болдог УИХ-ын сонгуулиар хэдэн улс төрчид хоорондоо талцаад зогсохгүй Үндсэн хуулиар олгогдсон хүний заяагдмал эрхүүдийг ноцтой зөрчдөг байдал