ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН САЛБАРЫНХАН ЭМНЭЛГИЙН ОЛИГАРХИ ДАРГА НАРААСАА АНГИЖРАХ ЦАГ БОЛЖЭЭ
Эмнэлгээс төрсөн тэрбумтнууд гэж хэн бэ?
Сүүлийн жилүүдэд эрүүл мэндийн салбар элгээрээ хэвтсэн тухай мэдээлэл байсхийгээд л гарч ард түмний эмнэлэг, эмч нартаа итгэх итгэлийг бууруулж байна. Энэ бол жирийн эмч, сувилагч нар биш, тус салбарыг удирдаж байгаа сайд, дарга нартай шууд холбоотой юм.
Эрүүл мэндийн салбарыг улстөрч л бол хэн ч удирдана гэсэн томъёолол, томъёолол ч гэж дээ тодорхой баримтлалгүй мэргэжлийн бус сайд, дарга нар удирдсанаас утгаа алдав. Улс төр хийдэг хүмүүсийн албан тушаал эзэлдэг нэг ёсондоо шат дамжлага болон хувирч, салбар нийтдээ уналтанд орж ашиг хонжоо хайгчдын идэш болжээ.
Эрүүл мэндийн салбарын хөгжил нь эмч мэргэжилтэн, тэдний ажлын туршлага, техник сэтгэхүй, өвчин эмгэгийн жам, оношилгоо эмчилгээний арга барил зэрэг нарийн зүй тогтоол дээр оршдог бөгөөд гагцхүү нарийн мэргэжлийн эмчийн мэдлэгтэй хүн л бодлогыг боловсруулахад чухал байр суурьтай. Гэтэл сэтгүүлч, автын инженер мэргэжилтэй хүмүүс салбарыг толгойлж, бодлого боловсруулж, төрийн яам, газруудад нь хүн эмчлэх нь байтугай чагнуур зүүж үзээгүй гадаадад сургууль төгссөн гэх хазгай муруй англи хэлтэй арын хаалганы хүмүүсээр дүүрсэн. Ажлаа мэдэхгүй атлаа өдөр шөнөгүй өвчтөнтэй ноцолдож байдаг жирийн эмч, сувилагч нарыг дорд үзэн ихэрхэж томорч аашилж, загнаж үг дагахгүй бол шийтгэнэ, яллана гэсэн дарамт шахалтаар айлган сүрдүүлсэн эрх мэдэлтний дарангуйлал тогтжээ.
Дээдэс нь суудлаа олохгүй мунгинасан мэргэжлээс хөндий хоосон улстөр ярина. Эрхэм сайдуудын ар хормой дор байгаа мяндагтнууд нь өөрийн баг нэртэй ашиг хонжоо хайсан, хамт олондоо нэр хүндгүй, хов жив хөөцөлдсөн хэсэг бүлэг хүмүүсээр тойрон хүрээлүүлж байгаа нь нууц биш. Дарга нар улсын хөрөнгө идэх, авилга авах зөвхөн хувийн эрх ашгийн үүднээс шударга ажилтнуудыг шахаж дарамталдгаас эмнэлгийн хөгжил зогсонги болов. Эмч нарын идэвхи буурч, амиа бодох зэргээр өдөр хоногийг өнгөрөөж байна.
Эрүүл мэндийн салбарт авилга хүчтэй нэвтэрч, эмч эмнэлгийн ажилтнууд шат шатандаа танил тал харах, гар харах, албан тушаалтанд дулдуйдах аргагүй байдалд орсныг үгүйсгэх аргагүй.
Мэргэжлийн бус сайд дарга нарын мэдлэг дорой байдлыг ашиглан эмнэлгүүдийн дарга нар дураараа аашилж байгаа нь хаана хяналт мэргэжлийн удирдлага байхгүй байна тэнд хариуцлага суларч цалгарддагийг харуулж буй. Нийслэлийн хэдэн эмнэлгүүдэд л гэхэд дарга нар нь хэдэн арван жилээр зөөлөн суудалд тухалж, эмнэлгээ хувийн өмч хэмээн эндүүрэх нь ёс мэт болжээ. Эмнэлэг нь нооройж, эмчилгээ сувилгаа нь доголдож, эмч ажилтны хариуцлага суларч, иргэдэд үйлчлэх үйлчилгээ нь чирэгдэл ихтэй байхад авлигач дарга нарын хувийн аж ахуй, хувийн эмнэлэг нь цэцэглэж орон гэр, байр сууц нь тансаг хаус байх бөгөөд бүгд толгой эргэм өндөр үнэтэй машин хөлөглөн бие биедээ сайрхах нь яршигтай.
Гэмтэл согог сэргээн засалтын төв хэмээх эмнэлэг нь Монгол Улсын хамгийн том эмнэлгүүдийн нэг. Хэлж ирдэггүй хийсэн ирдэг гай зовлон золгүй тохиолдолд гэмтсэн шаналсан хүмүүс аврал эрэн энд ирдэг юм.
Гэмтлийн эмнэлгийн жирийн эмч, сувилагч нарын мэргэжлийн чадвар өргөсөн тангарагтаа үнэнч зүтгэлийг юугаар ч хэмжишгүй. Харамсалтай нь, тус эмнэлгийн удирдлага тухайлбал, ерөнхий эмч С.Отгонгэрэлийн хаанчлал эрх мэдэл энд хэрээс хэтэрчээ. Тэрээр ажилчдаа ойрхон орон сууцтай болгоно гэж хууран мэхэлж, эмнэлгийн хашаандаа олон тооны байшинг эгнүүлэн бариулжээ. Өнөөдөр гэмтлийн эмнэлгийн хашаанд орон сууцны оршин суугчдын машин багтахаа больж, орчин тойронд хүний хөдөлгөөнд дарагдан тамирджээ.
Энд баригдсан орон сууцанд тус эмнэлгийн эмч, ажилчдаас нэг ч хүн орсонгүй. Харин С.Отгонгэрэл дарга эдгээр байрыг бариулахад дажгүй авилга авсан тухай хүмүүс ярих. Эмнэлгийн төв байрны гол хаалганы хоёр талын асарт хувийн “Мөнхийн тун” эмийн сангийн байрыг шууд эмнэлгийн ханатай нийлүүлж өргөтгөн бариулсан байна. Нөгөө талд нь Солонгосын эмч нарт зориулсан өрөгтгөлүүдийг бариулсан нь С.Отгонгэрэл даргад багагүй хожоо, ашиг авчирсан нь ойлгомжтой юм. Эдгээр өргөтгөл Гэмтлийн эмнэлгийн үндсэн үйл ажиллагаатай огт хамаарахгүй аж. Гэмтлийн эмч нар мэргэжлийн хувьд чадалтай. Сүүлийн жилүүдэд түнх өвлөгний үе солих, нарийн мэс заслыг Франц эмч нарын тусламжтайгаар эх орондоо нэвтрүүлэн олон хүнийг эрүүл саруул болгосон билээ. Гэтэл С.Отгонгэрэл дарга, орлогч дарга Д.Мөнхбат нар Солонгосын нэг жижиг дүүргийн эмнэлгийн эмч нарыг байн байн урин авчирдаг болжээ. Үе суулгах төлбөртэй мэс заслыг хүмүүст хийлгэдэг мөнгийг тэд хувааж авдаг тухай эмч нар ярьж байна. Уг хагалгааг хийх үеэр мөнгөтэй хүмүүсийг сонгож, эмнэлгийнхээ эмч нарын хийх хагалгааг зогсоодог аж. Тэд энэ үйлдлээ төсөл хэрэгжүүлж байна гэсэн гоё нэр өгчээ. Монгол эмч нарын хийж чадах мэс заслыг Солонгос эмч нараар хийлгэж, өвчтнүүдийн сэтгэл зүйгээр тоглож, халаасыг нь хоосолж байгаа нь үнэхээр мөнгө хүүлэх арга гэлтэй. Гэтэл энэ ажлаа маш чухал төсөл гэж ойлгуулснаас Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа нь тэр солонгос эмнэлгийн рекламанд зургаа татуулсан байх жишээтэй. С.Отгонгэрэлийн баг гэх Д.Мөнхбат, н.Энхсайхан нарын хэдэн хүн эмнэлэгтээ дархан эрхтэй бөгөөд шударга үнэнийг гаргахгүй дарж дарамталж байдаг гэлцэнэ.
Д.Мөнхбат эмч С.Отгонгэрэлийн “баруун” гар бөгөөд архи ууж ажилчдаа дарамталдаг гэсэн тодотголтой. Эмнэлэг эрхэлсэн орлогчоос өөрчилж салбар эмнэлгийн дэргэдэх Сэргээн засах төвийн даргаар ажиллуулахад ажилтнуудаа дарамталж олноор нь халсны улмаас шүүхэд дуудагдаж бусдын эрх ашгийг хохироосон нь батлагджээ. С.Отгонгэрэл түүнийг эмнэлэгтээ дахин албан тушаал өгч, солонгос эмч нарын төлбөртэй хагалгааны өвчтөнийг бэлтгэж өгдөг гарын хүн болгон дархалжээ. Д.Мөнхбат нарийн мэргэжлийн, гэмтлийн мэс засалч биш, энд тэнд, шинжилгээний эмч явсан нэгэн. Харин тэрээр саяхан Засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албаны даргын дэмжлэгээр ЭМЯ-ны бодлого зохицуулалтын газрын даргаар томилогдсон. Түүний найз С.Отгонгэрэл дарга их олзуурхаж “Би хамгаалалттай болсон” гэж сайрхан ярих болов. С.Отгонгэрэл дарга эмнэлгийнхээ ойролцоо хаусанд амьдардаг ажилдаа долоо хоногт 2-3 удаа л үзэгддэг бусад үед тун чухал ажилтай гээд эзгүй байдаг аж. Эмнэлгийн өргөтгөлд барьсан хүлээн авах байрлах байшин нь баригдаад дууссан боловч ашиглах боломжгүй, зориулалтын бус болсон учир бөөн зардал чирэгдэл болоод байгаа дуулдана. Задарсан даргын үл бүтэх ажиллагааг таслан зогсоож хууль хяналтын байгууллагад шалгуулах нь зүйтэй санагдана. Өнөөдөр гэмтлийн эмнэлгээр үйлчлүүлсэн хүн бүр ямар нэгэн төлбөр төлнө. Гар, хөлөө гэмтээсэн шархалсан хүмүүс оёдол тавиулаад боолт хийлгэх, гипс шохой тавиулаад 20-30 мянган төгрөг төлөх нь наад захын ёс болжээ. Хачирхалтай нь, мөнгийг эмч нар шууд хармаалчихна. Тэнд мөнгөгүй л бол хагалгаандч орж чадахгүй үхнэ гэсэн үг. Хадаас, нурууны бэхэлгээ, утас шөрмөс бүгдийг эмч нар ширээнээсээ дамладаг уламжлал тогтсон. Уг нь төлбөрийг эмнэлэг зохион байгуулж хангаж өгөх ёстой байлтай.
Гэмтлийн эмнэлэгт улсаас төсөв гаргаж шинээр бариулсан хүлээн авах байрны өргөтгөл зориулалтын бус болсон ч С.Отгонгэрэл хүлээн авсан. Нэгэнт ашиглах боломжгүй тул дахин төсөв гарган засаж барих асуудал тулгараад байгааг С.Отгонгэрэлтэй хариуцлага ярих, гэмт хэргийн шинжтэй гэж үзвэл эрүүгийн хэрэг үүсгэх ёстой биш үү.
Түүнээс гадна Солонгос эмч нар төлбөртэй хагалгаа хийж, С.Отгонгэрэл, Д.Мөнхбат нар төлбөрөөс хувьдаа авдгийг шалгаж хариуцлага тооцох нь зүйд нийцнэ.
Түүнчлэн гэмтлийн эмнэлэгт хэрэглэж байгаа протезуудыг хувиараа оруулж ирж, өвчтөний амь насаар бизнес хийдэг. Ер нь оношилгооны бүх хэрэгслийг оруулж ирэх бизнест гаршсан хувь хүмүүс орон тооны эмчийн цалин авдаг байна. Сүүлийн жилүүдэд 2-3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт оруулсан гэдэг. Гэвч тэр мөнгөөр юу авсан нь тодорхойгүй байна. Харин С.Отгонгэрэл дарга хувьдаа сүрхий баяжсан нь олны нүдэнд ил болсон. IV хороололд “Говь” сауны урд хауст амьдардаг болсон байна. Монголын нэг эмч баяжиж сайхан амьдраг гээд орхиж үл болно. Гэхдээ хамт олноо, эмнэлгээ гэсэн сэтгэл байх ёстой бусуу. Өдөр шөнөгүй нойр хоолгүй гэмтэж бэртсэн хүмүүстэй “ноцолдож” сэтгэлийн бэрхшээлтэй нөхцөлд ажилладаг хэдэн эмч, сувилагч нар нь өчүүхэн цалин, хангамжаар амьдралаа залгуулсаар байгааг С.Отгонгэрэл бодсон болов уу.
Улсын клиникийн төв эмнэлэг гэж эмчилгээ, эрдэм шинжилгээний сургалт явуулдаг манай улсын ууган эмнэлэг юм. Гэтэл энэ эмнэлэг сүүлийн үед өнгө зүсээ алдан навсайж, нооройн эмнэлэг гэхээсээ хар захын гэхээр болсныг гэж олон хүн ярьдаг. Энэ нь гол бус гэхэд эмчилгээ, үйлчилгээ маш муу. Эмчлүүлэгчид гэрээсээ цагаан хэрэгсэл, эм тариа гээд бүгдийг зөөдөг болжээ.
Улсын төв эмнэлэг гэхээр хот хөдөөний иргэд зардал чирэгдэл болж, 13 гэдэг маягт арай гэж олоод ирдэг. Гэтэл эмнэлэгт дугаарлаж, шинжилгээ өгөх эмчид үзүүлэх гээд дор хаяж долоо хоног явна. Арай гэж шинжилгээ дуусаад эмчилгээнд орно гэхээр ор хүлээгдэнэ. Зарим нь нас хүрэхгүй нь гээд аргаа бараад хувийн эмнэлэг бараадаж хэд хоног хэвтээд эсвэл таньдаг эмчээр хэдэн эмчилгээ бичүүлээд буцдаг байна. Эмнэлэг удирдаж байгаа дарга Б.Бямбадоржийн тухай эмч ажилтнууд нь таагүй зүйл ярьдаг нь олонтаа. Тэрээр өөрийг нь шүүмжилсэн хүмүүсийг шууд халах зэргээр хүчтэй дарамт үзүүлдэг. Өөрийгөө тойруулсан хэдэн хүмүүсээс бусад эмч ажилтнуудыг тоож анзаарахаа больсон гэнэ. Богино хугацаанд дарга хийж байгаа ч хувьдаа чамгүй ажил амжуулсан нь сүйхээтэйг нь гэрчилнэ. Эмнэлэг хэдийгээр өргөтгөлийн барилга бариулж байгаа ч зохион байгуулалт, хөрөнгө мөнгөний ажлын уялдаа муугаас саатаж байна. Б.Бямбадорж дарга гэр орноо тансаг орд харшаар сольж өөрийн хувийн “Эрэн” эмнэлгийг 3,4 давхар нэмж барив. Барилгын ажилдаа ноцтой зөрчил гаргаснаас барилга дээрээс хүн унаж гэмтсэн байна. Б.Бямбадорж дарга хаанаас ийм их мөнгө олж эмнэлгийн дарга болонгуутаа хувийн эмнэлгийн барилгаа өргөжүүлж эхлэв гэдэг сонин. Эмнэлэгт ажилд ороход эмч ажилтнууд Б.Бямбадорж даргад 5-10 сая төгрөгийн хахууль өгдөг түүнгүй бол хэн ч орж чаддаггүй гэсэн яриа олны дунд байдаг. Магадгүй, ортой байж мэднэ. Эмнэлэгт түрээсийн олон байгууллага байдаг бөгөөд тэднээс сар бүр татаас авдаг гэлцэнэ. Б.Бямбадорж даргын хувийн аж ахуй, мал нь Төв аймгийн Сэргэлэн суманд байдаг. Үүнийхээ төлөө эмч нарыг тус суманд томилон урьдчилан сэргийлэх үзлэгээр явуулдаг ч гэх яриа чих дэлсэнэ. Тэрээр үе үе тойрон хүрээлэгчдээ аваад салхинд гарна. Сумын удирдлагуудтай архидах нь цөөнгүй. Тэр ч байтугай ажил сайжруулна, удирдлагаа бэхжүүлнэ гэж өөрийн хүмүүсээ олноор нь улсын мөнгөөр Солонгос улс руу явуулдаг. Энэ мэт дураараа аашилдаг захиргаагүй нэгэн гэж Нэгдүгээр эмнэлгийнхэн жиг жуг гэлцэх нь үнэний ортой байхыг үгүйсгэхгүй. Сүүлийн үед МАН-ын гол удирдагч нар миний нутгийн хүмүүс. Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн эгч нь миний багийн хүн, намайг хамгаална гэж ядарсан хэдэн эмч нартаа томордог болжээ. Тэрээр хүнд тал тохой татахдаа мэргэшсэн. Өнгөрсөн намар Н.Алтанхуяг сайдын чацарганы баяраар түүний эдлэн газарт оччихсон явж байсан, тэнд Б.Бямбадорж юу хийнэ дээ гэж хамт олон нь ярьж байх юм. Хувиа бодож болох ч улсаа бодож хариуцсан ажлаа сайн хийх ёстой бусуу.
Улсын төв эмнэлгийн дарга Б.Бямбадорж хувийн том эмнэлэг, хувийн мал аж ахуй, хувийн сувилал, хувийн утасны лавлах гээд хөрөнгө ихтэй гэж хамт олон нь ярьдаг. Өвдөж зовсон өвчтэй иргэдийг эхлээд хувийн эмнэлэгтээ өндөр төлбөртэй хэвтүүлнэ. Өвчин нь хүндрээд эсвэл хэл ам гарвал тэднийг Нэгдүгээр эмнэлэгтээ шилжүүлж эмчилгээнд оруулдаг байна. Үүнээс болж олон өвчтөн хохирсон тухай яриа ч бий. Тэр ч байтугай нэгэн эмэгтэй хэвтэх ёстой Нэгдүгээр эмнэлэгт эмчлүүлж чадахгүй цаг алдсанаас амь насаа алдсан тухай гомдол гарч эмчилгээний комисс, мэргэжлийн хяналтын шалгалтаар хэл ам гарч байжээ. Энэ бол хувийн ашиг сонирхол дээд цэгтээ хүрсний гэрч юм.
Улсын төв эмнэлгийн эмчилгээ үйлчилгээ маш муу байна, иргэдийн гомдол олноор ирж байна. Үүнийг эмнэлгийн удирдлага, эрүүл мэндийн зохион байгуулалттай холбож тайлбарлахаа өөр юу гэх вэ.
Монгол Улсад ганцхан байдаг хамгийн хамгийн гэж болох халдварт өвчнийг эмчилдэг төвийг хаалттай, аюултай бүс гэх боловч халдвартай өвчин туссан иргэд хөгшин залуу хэн ч байсан энэ эмнэлэгийг барааддаг. Гэтэл энэ эмнэлгийн дарга нар нь байнга солигдож, шүүхдэлцэж эр чадлаа сорьж байна. С.Ламбаа сайд байхдаа би олон барилга барьж байна гэж сайрхаад нэг ёсондоо ЭМЯ нь барилгын яам аятай болсон. С.Ламбаа эрүүл мэндийн салбарт олон мэргэжлийн төвүүд байгууллаа гэсэн нь цаасан дээр үлджээ. Халдварт өвчин судлалын төвд элэгний төв байгуулсан гэсэн. Гэвч энд ямар ч төв алга, харин хашаагаар нь дүүрэн орон сууцны барилга баригджээ. Халдвартай орчин тусгай байх ёстой гэсэн нь хаана байгааг бүү мэд. Тус эмнэлгийн халдвартай бүр сүрьеэтэй, элэгний шартай өвчтөн, хэвтдэг хэсэгт орон сууцнууд 20-иодхон метр зайд баригдсан байх юм. Халдвар хамгаалал зөрчиж байгаа нь хууль зөрчсөн бус уу. Барилга барих зөвшөөрөл олгосон Нямхүү даргад ямар хариуцлага тооцох вэ. Түүнийг ажлаа бараг хийдэггүй, сайд дарга нартай гадаадад явдаг, дарга нарын унааг залгуулдаг гэх шүүмжлэл үнэний ортой аж. Хүмүүсийн ярьснаар Энхбат даргын хөдөө ажил, Цолмон сайдын аав ээжийн гээд дээд дарга нарт хөл ул болдог машин олон бий. Нямхүү дарга мөн л харшид амьдардаг, хэд хэдэн машин хөлөглөдөг мундаг хүн. Тус эмнэлэг улсын хэмжээний вакцинийг асуудал хариуцдаг. Вакцин бол халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх учиртай. Гэтэл вакцин нь устгагдсан, буруу тээвэрлэгдсэн, хадгалалт буруу, буруу цаг үеэр тарьсан гээд маш их зөрчилтэй байгааг сонин хэвлэлд бичсэнийг яах вэ, тэгж лд байг гээд орхих уу.
Монгол Улсын Гуравдугаар эмнэлэг бас л ойлгомжгүй болоод байна. Батчулуун дарга бараг насаараа энэ эмнэлгийг толгойлж байгаа ч эргэн тойрны газрыг алдсаар эмнэлэг нь харагдахаа больжээ. Харин өөрөө Туул голын тансаг хорооллын хауст амьдарч байна. Мэдээж, тэрээр олон жил хөрөнгө цуглуулсан биз. Батчулууны хамтран ажилладаг баг ньүнэхээр хуучирч хоцрогдоод хэчнээн ташуурдсан ч явахаа больжээ.
Өнөөдөр Монгол Улсад Эх нялхсын эрүүл мэндийн асуудал үнэхээр ноцтой байна. Ганц төв Гандангийн хойд талд байрлах эмнэлэг. Орчин нь барилгаар шахагдсан, эмчилгээ үйлчилгээ нь бас л хэцүүдсэн байнаУг нь төв орон нутгийн мэргэжлийн зөвлөх эмнэлэг байх ёстой ч энэ үүргээ биелүүлж чадахгүй энүүхэндээ амиа аргацааж л байна. Эх, хүүхдийн нас баралт өндөр, эмнэлэгт хүүхдээ үзүүлж зөвөлгөө авна гэдэг үнэхээр бэрхшээл болсныг бишгүй ярьж байгааг сонсоогүй хүн ховор. Нарийн мэргэжлийн тусламж үзүүлэх чадваргүй хааяа гадны буцалтгүй тусламж, эмч нар ирж хэдхэн хүүхдийн эмчилгээ хийлээ гэхээс өөр хэлээд байх юмгүй. Туршлага хуваалцаж шинэ эмчилгээ нэвтрүүллээ гэж одоохондоо дуулдаагүй байна. Намын харьяаллаар шинжлэх ухааны доктор, профессор туршлагатай удирдах боловсон хүчин Т.Эрхэмбаатар даргыг халсан оронд нь тавигдсан Энхтөр гэх магистер хархүү хаана юу хийхээ ч мэдэхгүй явж байгаа бололтой Түүний хувьд өрөө тасалгаанд шавар шохой будгаар засвар өнгөлгөө хийхээс хэтрэхгүй байна.
Улаанбаатар хотын дүүргийн эмнэлгүүдийг ч анхаарахгүй бол болохгүй нь.Хэдэн эмнэлэг нь бараг хууль бус хувийн болсон аль хэзээ өмчлөөд авсан гэхэд хилсдэхгүй. Сонгинохайрханы эмнэлгийг. Эрдэнэтуяагийнх гэдэг бол Хан-уул Баастынх, Сүхбаатар Чимэгээгийнх, Баянзүрхийнх Дашяндагийнх гэх мэт. Харин БЗД-ийн эмнэлэгийг хувьчилсан нь овоо ажилтай эзэнд очсон юм шиг. Ер нь дүүргийн эмнэлэгүүдийг цаашид яаж ямар хэлбэрээр ажлуулахаар зохион байгуулалтыг бодох хэрэгтэй юм.
Дүүргийн эмнэлэгт нарийн мэргэжлийн тусламж байхгүй ядаж аймгийн хэмжээний тусламж үзүүлж чадахгүй байна. Тэнд ажиллаж байгаа эмч нар нь мэдлэг муу хэдэн өрхийн эмч нартаа томорч дарамтлаж дээрэлхэхээс өөр юмгүй байна. Өрхийн эмч нар нь үнэхээр хүнд нөхцөлд ажилдаг юм байна. Хашаа хороогоор гутлаа урагдтал яваад нохой шувуунд хөөгдөөд явж байгаа нь үнэхээр хүнд харагдаж байх юм.
Харин шинэчлэлийн засгийн газрын мэргэжлийн сайд Н.Удвалыг ард түмэн ихийг хийнэ гэж хүлээж итгэж байна. Н.Удвал сайд зоригтой эрчимтэй ажиллаж эрс өөрчлөлтийг хийж ялангуяа эмнэлгийн удирдлага зохион байгуулалтад, анхаарахгүй бол салбар байтугай ард түмэн хохирох болно шүү.
Үргэлжлэл бий…
ЗУУНЫ МЭДЭЭ
WWW.FACT.MN
URL: