А.Мөнхжаргал: Зуун мянган айлын орон сууц хөтөлбөр хэрэгжихэд бэлэн

Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн 40 мянга, 4000 айлын орон сууц хөтөлбөр хэрэгжээд дуусчээ. Одоо зуун мянган айлын орон сууц хөтөлбөр ямар журам дүрмээр хэрэгжих гэж байгаа талаар Орон сууц санхүүжилтийн корпорацийн санхүүгийн бүртгэл удирдлагын газрын захирал Д.Мөнхжаргалтай ярилцлаа.

-40 мянган айлын орон сууцанд хамрагдсан хүмүүс зээлээ авч чадсан уу?
-40 мянган айлын орон сууц хөтөлбөр зөвхөн нийслэл биш, улсын хэмжээнд амжилттай хэрэгжлээ. Энэ хүрээнд манай санхүүжилтийн корпораци нэлээд хэдэн барилгыг ашиглалтад оруулсан. Тухайлбал Нисэхэд 300 гаруй айлын орон сууцны дөрвөн давхар барилгыг м.кв-тын 650 мянган төгрөгийн үнэтэйгээр ашиглалтад орууллаа. Захиалга өгсөн хүмүүсийг Улаанбаатар хотын банкны жилийн 11 хувийн 25 хүртэлх сая төгрөгийн зээлд хамруулсан. Ингэхдээ өөрийн гэсэн газартай төрийн байгууллагатай хамтран ажиллаж тэдний албан хаагчдыг орон сууцжуулах ажил хийгдсэн байгаа. Энэ хөтөлбөрт Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Улсын мөрдөн байцаах газар, Улсын прокурорын ерөнхий газар, Цагдаагийн ерөнхий газрууд багтсан. Түүнээс гадна өөрсдөө зах зээл дээрээс орон сууцаа сонгосон Улаанбаатар хотын 300 гаруй иргэнд “Голомт”, “Капитал”, “Анод”, “Хадгаламж” банкуудтай хамтарч хөнгөлөлттэй зээл олгоод байгаа.

-Тэгвэл 4000 айлын орон сууц хөтөлбөрийн хэрэгжилт хэр үнэ дүнтэй болов. Хичнээн албан хаагч байртай болов?
-4000 төрийн албан хаагчийн орон сууц хөтөлбөр Улаанбаатар хотод амжилттай хэрэгжээд дууслаа. Энэ нь тодорхой тоотой. Монгол Улсад 160 мянган төрийн албан хаагчтай гэсэн судалгаа байдаг. Нэг хүнд 40 сая төгрөгний зээл олгоё гэж үзээд 40000 орон сууцны квот гарсан. Тэр квотыг төрийн байгууллагуудаар тарааж ихэвчлэн сургууль, цэцэрлэг эмнэлэг, цагдаа захиргааны байгууллагын ажилтнууд хамрагдсан. Өнөөдрийн байдлаар 4004 хүнд зээлийг нь олгоод тайлан тооцооныхоо ажилд ороод байж байна.

-Одоо хэрэгжих 100 мянган айлын орон сууцны зээлийн хүү зургаан хувь болж хямдарсан. Үүнтэй холбоотой ямар шийдвэр гарч байна вэ?
-100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөр хэрэгжихээр төлөвлөгдөөд байгаа. 4000 айлын орон сууц хөтөлбөрт жилийн найман хувийн хүүтэй өөрөөр хэлбэл 40 сая төгрөгний зээлийг 20 жилийн хугацаатай олгосон. Харин 100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөрт Засгийн газрын 138 дугаар тогтоолоор 50 м.кваас дээшгүй талбайтай анх удаа орон сууц авч байгаа хүмүүст 20 жилийн хугацаатай зургаан хувийн хөнгөлөлтэй зээл олгоно гэсэн шийдвэр гарсан байгаа. УИХ-аас ч 100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөрийг саяхан баталсан. Тиймээс эдгээр хөтөлбөрүүд хэрэгжихэд бэлэн болсон. Гагцхүү энэ их мөнгийг яаж гаргах вэ гэдэг асуудал чухал байна. Гэхдээ тодорхой хэмжээнд шийдэгдэх байх гэж бодож байгаа.

Үүний тулд нэгдүгээрт “Хөгжлийн банк”, Орон сууц санхүүжилтийн корпорацитай хамтран ажиллах замаар тодорхой хэмжээний зээлийн хөрөнгийг төвлөрүүлэх боломжтой. Хоёрдугаарт, Сангийн яам тодорхой хэмжээний бонд арилжаалаад арилжааны банкуудтай хамтран ажиллах хувилбар бий. Гуравдугаарт, манай корпорацид нийслэлээс тодорхой газар зааж өгөх юм бол бид тухайн газар дээр нь арай хямд өртгөөр орон сууц барьж “Хөгжлийн банк”, эсвэл Сангийн яамтай хамтарсан эх үүсвэрээр өмнөх туршлага дээрээ тулгуурлаад тэдгээр орсон хүмүүст зээл олгох боломж бүрдүүлж болох юм.

Иймэрхүү хувилбарууд одоогоор харагдаж байгаа ч аль нэг хувилбар дээр нь Засгийн газрын шийд гарч мөнгийг байршуулах учраас одоогоор тодорхойгүй байна. Ер нь цаашдаа ийм хувилбаруудаар явна гэж үзэж байгаа. Хэрэв энэ хөтөлбөр хэрэгжих юм бол гэр хороололд байгаа залуу гэр бүлүүд хамрагдах боломжтой. Тийм учраас маш зөв шийдэл гарсан гэж үзэж байна. Энэ хөтөлбөр заавал төрийн албан хаагч гэж хязгаарлахгүй. Улсын, хувийн аль ч байгуулагын ажилчин бай нөхцөл шаардлагаа биелүүлээд урьдчилгаа төлбөрөө төлөөд явбал хамрагдах боломжтой гэсэн үг.

Нөгөө талаас эх орны хишгийн нэг сая төгрөгийг 100 мянган айлын орон сууцтай холбох шаардлага зайлшгүй гарна. Энэ үүднээс 100 мянган айлын орон сууцанд орох гэж байгаа хүмүүс эх орныхоо хишгийг хэрхэн зарцуулах тухай журмын төслийг манай орон сууц санхүүжилтийн корпораци судлаад холбогдох дээд байгууллагуудад өгчихсөн байгаа. Гэхдээ энэ төслийн хүрээнд тухайн иргэн орон сууцандаа эх орны хишгээ оруулж болох юм гэсэн. Гэхдээ журам одоогоор батлагдаж гараагүй байна. Хэрэв батлагдах юм бол тодорхой нарийвчилсан журам, дүрэм заавар гаргана гэж үзэж байгаа.

-Эдгээр орон сууц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх явцад ямар бэрхшээл тулгарч байв?
-40 мянга болон 4000 айлын орон сууц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд хүндрэл байсныг нуугаад яахав. Орон сууц санхүүжилтийн корпораци шинэ тулгар байгууллага. Моргежийн зах зээл ч Монголд өөрөө шинэ зүйл. Үүнийг яаж хуульчлан зохицуулж, яаж эрсдэл багатай зохион байгуулах вэ гээд бэрхшээлтэй асуудлууд нэлээд тулгарсан. Ялангуяа хөдөө орон нутагт манайх өөрийн гэсэн салбар байгууллага байхгүй. Тиймээс түүнд хүрч ажиллана гэдэг хүнд байлаа. Улаанбаатар хотын хувьд ч барилга барихад зохимжтой байршил бүхий газар чөлөөлөх асуудал ч хүнд байсан. Манай корпораци тодорхой газрыг чөлөөлөөд дэд бүтцийг нь холбосон газар нэг их ашиг нэмээгүй үнээр орон сууцны барилга барих боломж байдаг. Гэхдээ бид энэ бүгдийг төвөгшөөлгүй өөрсдөө газраа шийдсэн газар орон сууц барьж, нийслэлтэйгээ хамтарч Буянт-Ухаад тодорхой орон сууцнуудыг ашиглалтанд оруулж чадлаа.

-Орон сууцны үнэ урьдынхаас өссөн. Энэ өсөлттэй танай зээл холбоотой юу?
-Орон сууцны үнэ өссөн нь нэг талаасаа зээлтэй холбоотой байх боловч нийгэм даяараа өргөн хэрэглээний барааны үнэ өдрөөс өдөрт өсөөд байгаа шүү дээ. Тиймээс хамгийн түрүүнд энэ өсөлт юунаас шалтгаалж байна гэдгийг нарийн тооцож гаргах хэрэгтэй болов уу гэж боддог. Миний бодлоор 4000 айлын орон сууцны зээл гаргасантай холбоотой үнэ өссөн үү гэдэг асуудлаас илүүтэй юмны үнэ жил ирэх тутам нэмэгдэж байгаа учраас байрны үнэ өссөн гэж үздэг.

Бид Нисэхийн дөрвөн есөн давхрын м.кв-ыг 650 мянган төгрөгөөр ашиглалтад оруулсан. Нийслэлээс газрыг нь үнэгүй гаргаж өгч, шугам сүлжээг нь татаж өгсөн. Ийм нөхцөлд орон сууц санхүүжилтийн корпораци хэдийгээр ашгийн байгууллага ч ашгийн төлөө ажиллаагүй. Зөвхөн гарсан өртгөөр нь үнийг тогтоосон учраас харьцангүй боломжийн үнэтэй байсан гэж ойлгож болох юм.

Орон сууц, санхүүжилтийн корпораци эрэлт нийлүүлэлтийн тэнцвэрийг хангах, үнийн хэт хөөрөгдөлтөд тодорхой хэмжээний хязгаар тавих чиг үүрэгтэйгээр оролцож ажиллана. Түүнээс биш үнийг гэнэт барина гэж хэлж байгаа юм биш. Ерөнхийдөө нийгэмд орон сууцыг ийм үнээр барьж босгож, иргэдэд борлуулах боломж байна шүү гэдэг дохио өгч байх хэрэгтэй. Хамаагүй үнээ өсгөж ашиг нэмээд байгаа барилгын компаниудад дохио өгдөг төрийн байгууллага байх нь зүйтэй юм уу гэж үзэж байгаа юм л даа.

Д.Гэрэлт