“Хотгор шанага”-д 52 тэрбум төгрөг төлсөн солонгосчууд “амаа барьж” байна

Б ДАВААХҮҮ (сэтгүүлч)

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газ­рын дарга З.Энхболд Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатартай холбоо­той ноцтой байж болохуйц ба­римтуудыг цахим хуудсаараа дэлгэсэн. Тодруулбал, Ч.Хүрэл­баатарын төрсөн ах нар болох Ч.Гантулга, Ч.Гансүх, зөвлөх К.Дэмбэрэл нар Увс аймгийн Бөхмөрөн сумын нутагт байр­лах Хотгор шанагын уурхайг Со­лонгосын компанид хоёр сая ам.доллараар арилжсан гэж мэдэгдсэн байдаг. Гэвч Сан­гийн сайдын хувьд эл мэдээллийг эрс үгүйсгэж байгаа юм. Тэгвэл дээрх үйл явдалтай зэрэгцэх шахам сошиал сүлжээнд БНСУ-ын мэдээллийн агентлагийн бэлтгэсэн “Хотгор шанага”-ын уурхайтай холбоо бүхий 2013 оны телевизийн нэвтрүүлэг цацагдаж, олны анхаарлыг татаад буй. Тиймээс манай сонин тус нэвтрүүлгийн агуулгыг уншигчиддаа орчуу­лан хүргэж байна. Энэхүү нэвт­рүүл­гийг сэтгүүлч Хуан Ил Сон уурхайн нөхцөл байд­лыг газар дээрээс нь сурвалж­лан бэлт­гэ­сэн ажээ. Уг нэвтрүүл­гийг http://newstapa.org/4866 холбоосоор үзэж болно.

“Korea Coal” корпораци Монголд “лааз өшиглөж” байна

Ерөнхийлөгч асан И Мёг Пак хилийн чанад дахь байгалийн баялагийн ашиг­лал­тыг сайжруулах ажлыг эр­чим­жүүлснээр өндөр ашигтай ажиллаж байсан “Korea Coal” корпораци ч энэ ажилд ханцуй шамлан орсон. “Korea Coal” корпораци нь 2010 онд Монголд орд газар худалдан авсан. Гэвч түүнээс хойш гурван жил өнгөрсөн ч үр ашиг хүртэлгүй “лааз өшиглөх” дээрээ тулжээ. Энэ нь тухайн үеийн Ерөнхийлөгч И Мёг Пакийн арийн хаалганы дарга нарын хариуцлагагүй хөрөнгө оруулалтын үр дүн юм.
Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотоос баруун хойш 1000 гаруй километр, онгоцоор хоёр цаг, цааш машинаар гурван цаг гаруй явж “Хотгор шанага” уурхайд хүрнэ. Өнгөрөгч 2010 онд “Korea Coal” корпораци 26 тэрбум вон (одоогийн ханшаар ойролцоогоор 52 тэрбум төгрөг)-оор тус ордыг худалдаж авсан юм. Гэвч тус орд одоогоор хов хоосон байна. Нүүрс ухаж, зөөж байх ёстой техник хэрэгслүүд “өвлийн ичээ”-ндээ орж, олборлолт нь зогссон уурхайн дундуур ямаан сүрэг тайван бэлчих аж. Хаалга нь хаалттай байгааг та бүхэн харж байна. Ордыг худалдан аваад гурван жил өнгөрсөн ч, олборлосон нүүрсийг нь авах худалдан авагч олдохгүйгээр тэд хаалгаа барихад хүрсэн хэрэг. И Мён Пакийн Засгийн газрын үед гадаад дахь байгалийн баялгийн олборлолтыг сайжруулах нэрийд­лээр нарийн судалгаа ч хийл­гүй хэдэн арван тэрбумаар ху­дал­дан авсан орд газар нь одоо “толгойны өвчин” болж ху­вир­чээ.

Тухайн үед “Korea Coal” кор­по­рацийн гүйцэтгэх захирлаар ажил­лаж байсан И Ган Ү нь эх­ний жилээсээ эхлэн жил бүр дунд­жаар 300 мянган тонн нүүрс олборлох боломжтой гэд­гийг баталж байсан юм. Гэвч ол­­борлолтын хэмжээ нь 2011 онд дөнгөж 86, өнгөрсөн жил 15 мян­­ган тонн болж буур­сан аж. Ха­­рин энэ онд бүр 1100 тонн болт­­лоо буурчээ. Олбор­ло­сон нүүр­­сээ борлуулах газар байх­гүй­­гээс олборлолтоо зогсоосон нь энэ.

Нутгийн иргэд нь ч таашаадаггүй

Ойр хавьд амьдардаг нутгийн иргэн энд нүүрс шуудайлж бай­на. Сайтар ажиглавал харьцан­гуй том хэмжээтэйг нь ялган шуу­дайлж байлаа. Иймэрхүү том хэмжээтэй нүүрс нь илчлэг муу­тай боловч удаан шатдаг учир нутгийн иргэд илүүд үз­дэг. Зах дээр ч гэсэн энэ нүүр­сийг зардаг аж. Харин “Korea Coal” корпорацийн ол­бор­лодог нүүрсний ихэнх хувь нь нунтаг нүүрс. Тиймээс нут­гийн иргэд хүртэл энэ нүүр­сийг таашаадаггүй. Нунтаг нүүрс нь дулааны цахилгаан стан­цад илүү тохиромжтой бай­даг аж. Гэвч ойр орчмын хэ­дэн зуун километрт дулааны ца­хил­гаан станц байдаггүй юм байна. Гэсэн ч “Korea Coal” кор­по­рацийнхан ордыг ирээ­дүй­тэйд тооцсон хэвээр. “Хотгор ша­нага” уурхайн ТУЗ-ийн ги­шүүн Ким Тэ Үг “Хотгор ша­нага уур­­хай нь Орос болон Хя­та­дын хилд хамгийн ойр орш­дог. Нөө­цийн хэмжээ нь 500 сая тонн бөгөөд үнэлгээ өндөр­тэй коксжих нүүрс болох нь тогтоогдсон. Дэд бүтцийг нь сайж­руулчихвал “Korea Coal” кор­пораци төдийгүй БНСУ-д ч ихээхэн ашигтай уурхай юм. “Korea Coal” корпораци өн­гө­рөгч аравдугаар сард энэ уур­хайгаас нүүрс импортлох гэ­рээ байгуулснаа мэдэгдсэн бо­ловч хилээр нэвтрүүлэхтэй холбоо­той асуудлуудыг шийдвэрлэж чадаагүйгээс хэрэгжүүлж эх­лээгүй л байна” гэлээ.

“Сүнжин” зочид буудлыг ажиллуулдаг NRD 800 сая воны хөрөнгө оруулсан”

Хатаж хуурайшсан газар, шо­роон зам… Худалдан авагч олд­сон ч тээвэрлэлтэд нь асуудал үүс­чээ. Нэгэн ачааны машин бидний сууж яваа машиныг гүй­цэж түрүүлэхэд л нарийн шар шо­роонд өмнөх зам үзэгдэхээ байх нь тэр. Зориулалтын зам байх­гүй учраас машинуудын дур­тай газраараа явсаар хоёр, гур­ван ч салаа зам үүсчээ.

Энэхүү орд газарт хийсэн хөрөнгө оруулалт нь И Мён Пак Ерөнхийлөгчийн үеийн “арын хаал­ганы” гэх дарга нарын бү­тээл билээ. Түүгээр ч үл барам орон нутгийн (Монгол дахь) хамт­ран ажилладаг компани нь хүртэл “арын хаалга”-ны дарга нартай ямар нэг байд­лаар холбоотой компаниуд байв. NRD бол Солонгос-Мон­г­олын хамтарсан Монголд тө­лөө­лөгчийн газартай, эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн бор­луулдаг компани аж. За­хир­­лаар нь томилогдсон Жу Гуан Илтэй танилын хол­боо­той байсан учраас энэ уур­хайн олборлолтыг санал бол­го­сон. Тэрбээр таньдаг байгуул­ла­гаа­раа дамжуулан Монгол дахь уур­хайд хөрөнгө оруулах асууд­лыг шийдсэн болж таарч бай­гаа юм. Мөн “Korea Coal” Corporation-ны олборлолттой холбоо­той­гоор хамтран ажилладаг байгууллагууд нь байгалийн баялаг ашиглах, олборлох сал­бартай холбоогүй, ямар ч туршлагагүй бай­лаа. NRD нь эрүүл мэндийн бүтээг­дэхүүнээс гадна Монголд “Сүн­жин” зочид буудлын үйлчилгээ эр­хэлдэг аж. Энэхүү хөрөнгө оруулагчид нь тус бүр 800 сая воны хөрөнгө оруулалт хий­сэн байна. Харин “Korea Coal” корпораци хоёр тэрбум 400 сая воны хөрөнгө оруулалт хийж үйл ажиллагааны зардал бо­лох 23 тэрбум 500 сая воныг ч хариуцахаар болжээ. Нийт хувь­цаанаас NFD болон Sunjin тус бүр 20 хувь нийт 40 хувь эзэмших бөгөөд захиран зарцуулах эрх ч тэдний гарт байдаг байна. Үр ашигтай ажиллавал эдгээр газрууд ашиг олж, хохирол амсвал “Korea Coal” корпораци ха­риуцахаар зохицуулсан тог­толцоо юм. Одоогоор “Korea Coal” корпораци нь 26 тэрбум воны хөрөнгө оруулсан ч, 100 сая воны л ашиг олоод байна. Хө­рөнгө оруулалтын ихэнх ху­вийг авч хэрэглэсэн бөгөөд дараа жилээс ажилчдынхаа цалинг тавих ч боломжгүй бо­лоод байгаа юм. Урьд нь ху­римт­лагдсан нэг их наяд 400 тэрбум вонын өртэй, түүний хүүнд өдөрт 150 сая вон төлдөг “Korea Coal” корпорацийн хувьд энэ нь бас нэгэн том ачаа болоод байна. Алдагдал хүлээхгүй, би­дэнд итгэж болно гэж амласан эд­гээр компани “Korea Coal”-ыг орхисны дараа ямар нэг байд­лаар хариуцлага хүлээсэн хүн нэг ч байхгүй.

И Ган Ү: Асуудал яаж шийдэгдсэнийг би мэдэхгүй байна

“Korea Coal” корпорацийн гүй­цэтгэх захирлаар ажиллаж бай­сан И Ган Ү “Алдагдалтай гэж үзэхгүй байна. Энэ жилдээ 300 мянган тонныг олборлож чад­на. ТУЗ-ын даргын хувьд би хариуцах болно” хэмээн амалж байсан. Гэтэл тэрбээр өн­гөр­сөн жил сонгуульд өр­сөл­­дөхөөр үүрэгт ажлын ху­га­цаагаа дуус­галгүй албан ту­шаалаа хү­лээлгэн өгчээ. Одоо­гоор эрх баригч намыг тө­лөө­лөн Канг­вонду Вонжугаас сонгогд­сон пар­ламентын гишүүнээр ажил­лаж байна. Үүнээс “Би хариуцах бол­но” гэсэн амлалтынх нь та­лаар асуулаа.

-Монгол дахь уурхайн асуу­далд хариуцлага хүлээх болно гэж байсан. Яг ямар байдлаар хариуцлага хүлээж байгааг тань асуух гэсэн юм?

-Тэр асуудал яаж шийдэгдэж байгааг одооогоор би сайн мэдэхгүй байна. Борлуулах арга байхгүйгээс түр зогссон байгаа. Тэрийг “Korea Coal” Corporation-аас гарснаасаа хойш сайн мэдэхгүй байна.

“Би хариуцна” хэмээж байсан хүн ийн хариулж байна. Үр ашиггүй хөрөнгө оруулалтаар “Korea Coal” Corporation-ын өрийн хэмжээг нэмэгдүүлсэн Монгол дахь ордны асуудал хариуцах эзэнгүйгээр гурав дахь өвөлтэйгөө золголоо.

http://dardas.mn/?p=3622