Монгол Улсын төр Гацууртын ордын 34 хувийг эзэмшихээр боллоо

Гацууртын ордыг ашиглуулахыг УИХ нэгэнт шийдвэрлэсэн ч төр хэчнээн хувийг эзэмших, ямар байдлаар уг ордыг ашиглуулах вэ гэдэг дээр шийдвэр гаргаж чадалгүй удсан. Тэгвэл пүрэв гарагийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Гацууртын ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээ тогтоох тухай Ноён уулыг улсын тусгай хамгаалалтад авах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг баталснаар Гацууртын орд эдийн засгийн эргэлтэд орлоо.

Энэ талаар Уул уурхайн сайд Р.Жигжид сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийсэн юм. Тэрбээр “УИХ чухал шийдвэр гаргалаа. Энэ нь стратегийн ач холбогдол бүхий Гацууртын ордыг эзэмших тухай шийдвэр юм. УИХ-ын гаргасан тогтоол нь хоёр заалттай. Нэгдүгээрт, Монгол Улсын төр тус ордын 34 хувийг эзэмших. Хоёрдугаарт, төслийг хэрэгжүүлэхдээ Ашигт малтмалын тухай хуулийн дагуу яриа хэлэлцээр хийж, шийдвэрлэхийг Засгийн газарт даалгасан. Өнгөрсөн долоо хоногт Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудал сөхөгдсөн ч дэмжигдээгүй. УИХ-ын гишүүд аливаа асуудлыг шийдвэрлэхдээ ард түмний санаа бодлыг тусгадаг. Тиймээс Засгийн газрыг үргэлжлүүлэн ажиллах нь зүйтэй гэж үзсэн. Өөрөөр хэлбэл, Оюунтолгойн далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг үргэлжлүүлэх нь зүйтэй гэсэн үг юм. Яагаад гэвэл Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай үндэслэл нь Оюунтолгой төсөлтэй холбоотой байсан. Бидний зорилго бол Оюутолгой, Гацуурт, Цагаансуварга зэрэг том ордыг стартегийн эргэлтэд оруулах. Энэ зорилт шат дараатай урагшилж байна. Гацууртын ордын хувьд нийт хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 215.9 сая ам.доллар болж байгаа юм. Борлуулалтын орлого нь 1.8 тэрбум ам.доллар, татвар хураамж төлбөр хэлбэрээр Засгийн газарт 438.8 сая ам.доллар төлөгдөнө.

Цэвэр ашиг нь 90.6 сая ам.доллар гэсэн тооцоо бий. Засгийн газарт ногдох мөнгөн урсгалын нийт хэмжээ бол 432.3 сая ам.доллар буюу нийт мөнгөн урсгалын 68.2 хувь нь манайд ногдоно гэсэн эдийн засгийн үндэслэлтэй тооцоо гарсан” гэв.

Одоо Уул уурхайн яам хөрөнгө оруулагч талтай яриа хэлэлцээ хийх юм. Орд ашиглах гэрээг хурдан хугацаанд хийхээр болсон гэнэ. Хөрөнгө оруулагч талтай 34 хувьтай дүйцэх хэмжээний ашигт малтмалын нөөц ашигласны тусгай төлбөрийг авах юм бол улсын төсөвт эрт орлого орж ирнэ гэж Уул уурхайн сайд үзэж байгаа юм.

Гацууртын алтны үндсэн орд нь 50 тонн баталгаат, 26 тонн тодорхой нөхцөлд үр ашигтай алтны нөөцтэй, ашиглалтанд ороход бэлэн болсон төсөл юм. Тус ордод 9 жил уурхайн олборлолт, 10 жил үйлдвэрлэл явуулна. Үйл ажиллагааны нийт зардал нь 1026.2 сая ам.доллар, 1769.2 сая ам.долларын борлуулалт хийж, 433.6 сая ам.долларын татвар, төлбөр, хураамж төлөх ба 1000 орчим ажлын байр бий болгоно. Мөн уг ордоос олборлсон алтыг Монгол банкинд тушаах ажээ.

Т.Буянаа