Зэсийн ирээдүйг хүүрнэх нь

Шаргал металлын ирээдүй хүндхэн байна. Шалтгаан нь тун энгийн. Хятадын зэсийн эрэлт буурсан. Мөн олборлолтоо бага хэмжээгээр бууруулж буй компаниудын нийлүүлэлтийг Чили зэрэг орон нөхөж, зах зээл дэх нийлүүлэлтийн илүүдэл дахиад хэдэн жил үргэлжлэх нь.

Гэхдээ өөдрөг төсөөлөл бас бий. Зэсийн богино хугацааны хомсдолтой холбоотойгоор Лондоны металлын биржид уг металлын спот болон нэг сарын хугацаатай хэлцлийн үнэлгээ нь фьючерс ханшаас нь өндөр үнэлгээтэй байна. Компаниуд зэсийн үйлдвэрлэлээ танаж байгаа нь богино хугацааны үнэд нөлөөлж байна хэмээн шинжээчид тайлбарлажээ. Одоогийн байдлаар Англи, Швейцарийн хамтарсан “Glencore”, Америкийн “Freeport-McMoRan” ирэх онд зэсийн үйлдвэрлэлээ үлэмж хэмжээгээр багасгахаа мэдэгдээд байна. Үндэстэн дамнасан эдгээр компани нийлүүлэлтээ дэлхийн нийт олборлолтын хоёр хувь буюу 500 мянган тонноор багасгахаар төлөвлөжээ. Гэхдээ эрэлт, нийлүүлэлтийн тэнцвэрийг хангахын тулд дахин төдий тооны зэсийн нийлүүлэлтийг хязгаарлах хэрэгтэйг “Bank of America Merrill Lynch”-ийн шинжээчид онцлов.

Олборлогчдын хувьд нийлүүлэлтийг багасгахад дурамжхан байгаа нь гайхаад байх зүйл биш юм. Эрэлт их байхад зэс олборлох нь ашиг ихтэй байсан бөгөөд томоохон олборлогчдын хувьд одоо ч гэсэн зэсийн үнэ үйлдвэрлэлийн зардлаас өндөр хэвээр байгаа юм.

Уурхайчид ажиллах хүч болон түлшний зардлаа хэмнэх боломжтойн дээр валютын ханшийн сулрал ч бас тус дэмээ үзүүлж байна. Тодруулбал, зэс олборлогч дэлхийн хамгийн том улс болох Чилийн песогийн ханш 2011 оны сүүлчээс хойш 34 хувиар сулраад буй.

Харин зарим үйлдвэрлэгч олборлолтоо улам нэмэгдүүлсээр байна. Ялангуяа зэсийн хүдэр дэх алт, молибдений агууламж өндөртэй ордуудын хувьд үйлдвэрлэлийн зардал илүү хямд байх боломжтой юм.

Харин валютын сулралын давуу талыг мэдрэх боломжгүй Америкийн “Freeport”, “Grupo Mexico” зэрэг томоохон үйлдвэрлэгч болон Африк, төв Азийн компаниуд олборлолтоо багасгах нь тодорхой болж байна.

Гэхдээ нийлүүлэлт их хэмжээгээр буурсан ч үнэ өсгөх хангалттай хүчин зүйл болохгүй билээ. Энэ нь өмнөх хямралтай харьцуулахад зэсийн нөөц харьцангуй бага байгаатай холбоотой. Гэвч үнийн уян хатан байдлыг хадгалахын тулд олборлолт, нийлүүлэлтийг бууруулна гэдэг нь арга ядсан алхам билээ.

Засгийн газрын мэдээ