Боловсролын салбарыг “Мүүнжүүлэх” Б.Насанбаярын ээлжит төлөвлөгөө

Улс орны ард иргэдийн сэтгэлгээний гол цөм болж, эх хэлний яруу тунгалгийг хүмүүсийн зүрх сэтгэлд илэрхийлдэг чухал хэрэгсэл болох Уран зохиолын хичээлээр “оролдох” гэсэн санаархлынхаа төлөө олон нийтийн зүгээс хүчтэй эсэргүүцэлтэй тулгарч байсан Б.Насанбаяр хатагтайг Мүүнийн урсгалын гол төлөөлөгчдийн нэг гэдгийг дээр дооргүй бүгд сайн мэдэж байгаа. Б.Насанбаяр нь Мүүний шашныг үндэслэгч Сан Мён Мүүн хүү Хён Жин Мүүны санаачилсан АНУ-д бүртгэлтэй “Global Peace Festival Foundation” байгууллагын “Global peace youth Corps” хэмээх салбар нэгжийн Монгол дахь ерөнхийлөгч, салбарын захирлаар ажиллаж байсныг хүмүүс мэднэ.

2011 оны 11 дүгээр сарын 24-27 өдрүүдэд Засгийн газрын 2011 оны 7 дугаар сарын 30-нд гаргасан 239 дүгээр тогтоол ёсоор бол “Дэлхийн монгол туургатны энхийн их наадам”,  харин хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл болон бусад суваг, сурвалжаар явуулж байсан зар сурталчилгаагаар бол “Хүн гүрнээс гаралтай ард түмнүүдийн энхийн их наадам”-ын зохион байгуулагчаар Б.Насанбаяр ажиллаж байсан төдийгүй тэрээр “Дэлхийн энхийн их наадам” ТББ нь Монгол Улсад бүртгэлтэй, Сан Мён Мүүн хүү Хён Жин Мүүн хэмээх солонгос үүсгэн байгуулсан АНУ-д бүртгэлтэй “Global Peace Festival Foundation” байгууллагын манай улс дахь салбарын тэргүүн гэдгээ хэлж танилцуулсан байдаг аж.

Хүн ямар шашин шүтэх, эс шүтэх нь тухайн хүний эрх. Гэхдээ Мүүн бол шашин биш, хүний оюун санааг мунхруулсан гаж урсгал юм. Өнөөдөр манай улсад энэ урсгалд нэгдсэн 5000 идэвхтэй гишүүн байдаг ба эдгээр хүмүүсийн зарим нь нөлөө бүхий албан тушаал хашиж, Монголын улс төрд орчихсон явж байгаа аж. Мүүнийхэн улс төрчдийг урхидан өөрийн болгох асуудалд анхнаасаа анхаарал тавьсан ба амжилттай ажиллаж байгаа болно. Мүүнийхэн олон улс төрчдийн сонгуульд хөдөлгөөний залуусаа ашиглан материал тараах, мөнгө босгох зэрэг ажлыг хийж байсан. Мүүнийхэнд өөрсдөө мэдэлгүй ашиглуулсан улс төрчид бас их байдаг.  Мүүнийн урсгалын мөн чанар нь оюун санааны, бие махбодын БООЛЧЛОЛЫН нэн орчин үеийн зүсээ хувиргасан хэлбэр гэж учир мэдэх хүмүүс үзэж байна. Монголчууд бидний үр хүүхдийг оюун сэтгэлгээгүй, төрсөн эцгийгээ ч эцэг гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөггүй, харийн гэр бүлийн хоёр хүнийг миний төрсөн эцэг эх гэж үздэг, тэднийхээ төлөө юу ч хийхээс буцдаггүй ЖИНХЭНЭ МАНКУРТ боол болгон хувиргах санаархлаа хэрэгжүүлэхээр энэ чиглэлийн төлөөлөгч, эрх мэдэл бүхий эрхмүүд улайран зүтгэж байна. Үүний нэг тод жишээ болгон нэгэн сонгон шалгаруулалтын талаар эх сурвалжид мэдээлснийг зориуд дурдахыг  хүслээ.

Боловсрол, шинжлэх у­хаа­ны яамнаас Монгол Ул­сын Боловсролын их сур­гууль /МУБИС/,  Ховд их сургуулийн /ХИС/ за­хирлын албан тушаалд өр­сөлдөх нэр дэвшигчдийн сон­гон шалгаруулалтыг нэг зэрэг зарлажээ. Өдөр тут­мын хэвлэлд гарсан уг за­рын нэр л өөр болохоос зо­рил­го төстэй, агуулга ижил баймаар атал дотор нь том ялгаа зөрүү байгаа аж. Үүнийг дурдахын өмнө, эхлээд уг хоёр сургуулийг товчхон харьцуулъя.
МУБИС 1951 онд байгуулагдсан бол, ХИС-ийг баруун бүсийн багш бэлтгэх зорилгоор 1979 онд МУИС-ийн харьяанд байгуулж байжээ. Өнгөрсөн хичээлийн жилд МУБИС-т 2495 оюутан шинээр элссэн байхад, ХИС 865 оюутан элсүүлсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, одоо суралцаж буй оюутны тоо 4-5 дахин зөрүүтэй гэсэн үг. Хоёулаа багш мэргэжилтэн бэлтгэж төгсгөдөг гэдгээрээ улс орны ирээдүйд чухал ач холбогдолтой сургуулиуд. Гэхдээ зах зээлд дөрөв дахин олон багш нийлүүлж байгаагаараа МУБИС-ийн удирдлага, зохион байгуулалт илүү хариуцлагатай, даацтай байх ёстой.  Гэвч БШУЯ-наас зарласан сонгон шалга­руу­лал­таас харвал бодит байдал ондоо болол­той.  ХИС-ийн захиралд док­тор, профессор цолтой байх, тухайн их сургуулийн эр­хэлдэг сургалтын аль нэг чиг­лэлээр дээд боловс­ролтой, боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын удирдах албан тушаалд доод тал нь таван жил ажилласан, шаардлагатай гэвэл их, дээд сургуульд ажилласан, багш­лах, эрдэм суд­ла­лын ажлын турш­лагатай байх, менежмент, эрх зүйн зохих мэд­лэгтэй байх гэх мэт зүйлсийг ерөн­хий шалгуурт тусгасан атлаа харин түүнээс хамаагүй том сургууль болох МУБИС-ийн захирлын шаардлагад дээрхийг дур­дахдаа профессор цолтой гэ­дэг шалгуурыг хасчихсан байх юм.
Өнгөрсөн онд, наадмын дараахан МУИС, ШУТИС, ЭМШУИС, ХААИС-ийн ректо­рууд тодорсон. ЭМШУИС-ийн захирал Г.Бат­баатар анагаах ухааны доктор, профессор, ШУТИС-ийн захирал Б.Очирбат доктор, профессор, ХААИС-ийн ректор Т.Хэрүүга доктор, профессор цолтой байсан. Харин МУИС-ийн захирал А.Галтбаяр ганцаараа доктор цолтой байсан юм. Гэвч салбар сургуулийн хамт олон нь хүлээж авахгүй гэж эсэргүүцэл илэрхийлж нэг хэсэг тэмцэлдсэн нь саяхан. Энэ нь, том байгууллагын удирдлагад хүлээн зөвшөө­рөгд­сөн “том” хүнийг л томилох хэрэгтэйг нотолж буй үйл явц юм .

Сонгон шалгаруулалтад дурдсан хоёрхон үгийг хасах нь асар том шалгуурыг авч хаяж байгааг бэлхнээ харуулж байна. Одоогийн байдлаар, МУБИС-ийн удирд­ла­гыг Д.Мөнхжаргал ямар нэг шалгуургүй буюу шууд томи­лолтоор авч, үүрэг гүй­цэтгэж байгаа. Энэ албан тушаал­даа жинхэнээсээ суухад ганцхан профессор цол л түүнд дутаж буй аж. Тэр ч утгаараа өөртөө тааруулж, сонгон шалгаруулалтад өөрчлөлт оруулсан байхыг үгүйсгэх аргагүй. Мөн МУБИС-ийн удирдах зөвлөлд БШУЯ-наас дөрвөн ч хүн ажилладаг. Тэдэн дотроос Стратегийн бодлого, төлөв­лөл­тийн газрын дарга Б.На­сан­баяр зонхилох үүрэгтэй аж. Тэдний боловсруулсан шалгуурт бүсийн их сургуульд доктор профессор нэхчихээд, улсын их сургуульд болохоор ганцхан докторын шалгуур тавьж байгаа нь олон нийтэд эр­гэлзээ, хардлаг сэрдлэг төрүүлж байгаа бололтой.
Мон­голын цэцэрлэг, дунд сур­гуу­лийн багш нарын 80 гаруй хувийг бэлтгэдэг МУБИС-ийн удирдлага ямар байхаас төг­сөгчдийн чанар, үр дүн хамаарах нь гарцаагүй.  “Шавийн эрдэм багшаас” гэсэн үг байдаг. Али­ваа ал­даа, дутагдлын хариуц­ла­гыг тухайн багшаас нэх­дэг ч эц­сийн дүндээ сурч төгссөн их сургуулийн бодлого, хи­чээ­­лийн хөтөлбөр, чанар, удирдлагын менежменттэй олон сэжмээр холбогдоно. Энэ өнцгөөс харвал, тухайн сургуулийг удирдан залж явах ёстой за­хир­­лын шалгуурыг буу­руу­­­лах нь МУБИС гэдэг 12 мянган оюутантай нэгж бай­гуул­лагаар хэмжигдэж, дуу­сах асуудал биш юм.

Эндээс харахад, БШУЯ-ны эрх мэдэлтнүүд “өөрийн хүн”-ээ сонгон шалгаруулалтад ялуулахын тулд МУБИС хэмээх том сургуулийн захирлын ажлын байранд зүй ёсоор тавигдах ёстой шалгуур үзүүлэлтийг санаан зоргоороо яаж өөрчилж байгаа нь тод харагдаж байна.  Доктор /Профессор бус/ Д.Мөнхжаргал нь БШУЯ-ны Стратеги бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга Б.Насанбаярын гэр бүлийн найз төдийгүй, Мүүнийн урсгалын нэг төлөөлөгч ч байх талтай аж. Энэ утгаараа, хэрэв энэ нөхөр МУБИС-ийн захирлын сонгон шалгаруулалтад ялсан тохиолдолд Монголын боловсролын бодлогыг хэрэгжүүлэгч гол хүчин болох багш нарыг бэлтгэх үйл ажиллагаа болон цаашлаад манай орны хүүхэд залуусын гэрэлт ирээдүйд Мүүнийн гаж урсгалын бараан сүүдэр тусахгүй гэх баталгаагүй болох юм. Сонгон шалгаруулалт ирэх сарын 1-нд болох ба үлдсэн цөөн хоногийн хугацаанд өөрийн мэргэжилтнүүдийн гаргасан шалгуур болзлыг дахин сайн тунгаан нягтлахыг БШУЯ-ны сайд Л.Гантөмөр та анхаарах биз ээ!