УИХ-ЫН ХЯНАЛТ ШАЛГАЛТЫН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ДАГУУ АНХНЫ НЭЭЛТТЭЙ СОНСГОЛ ХӨГЖЛИЙН БАНКНЫ АСУУДЛААР ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАХААР БОЛЛОО

Хөгжлийн банкинд үүссэн асуудлаар Нээлттэй хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан Сэтгүүлчдийн төлөөлөл болон Хөгжлийн банкны асуудлыг хариуцсан Ажлын хэсгийн гишүүдийн төлөөллийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатар хүлээн авч уулзан, санал солилцож, ажлын хэсэгт тодорхой үүрэг чиглэл өглөө.

Монгол Улсын Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж, шалгалт хийсэн талаарх Монгол Улсын Засгийн газар, Монгол банк болон аудитын тайлан, дүгнэлт зөвлөмжтэй танилцаж, дүнг УИХ-д танилцуулах үүрэг бүхий таван хүний бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг УИХ-ын даргын захирамжаар 2022 оны 01 дүгээр сарын 31-ний өдөр байгуулагдсан. Ажлын хэсгийн ахлагчаар УИХ-ын гишүүн Б. Баттөмөр, ажлын хэсгийн гишүүдэд Б. Бат-Эрдэнэ, Ц.Даваасүрэн, Б.Пүрэвдорж, С.Чинзориг нарын гишүүд багтан, ажиллаж буй. УИХ-аас байгуулагдсан ажлын хэсэг энэ сарын 17-нд эхний дүгнэлтээ танилцуулах бол 21-нд эцсийн дүгнэлтээ гаргана. Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарсны дараагаар уг асуудлаар Нээлттэй сонсгол зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаагаа мэдэгдлээ

Нийтийн сонсголын тухай хуулиар 14 хоногийн өмнө олон нийтэд нээлттэй зарлаж, 30 хоногийн дотор зохион байгуулах ёстой. Тиймээс Нээлттэй сонсголыг гуравдугаар сарын эхний долоо хоногт багтаан зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа юм байна.

Уулзалтын эхэнд УИХ-ын дарга “Энэ бол сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд хуримтлагдсан асуудлууд. 2015 онд УИХ-ын Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарч байсан. 2018 онд ЗГХЭГ-ын Хяналт шалгалтын удирдамж баталсан. Хөгжлийн банкинд 2019 онд Аудитын газар, ЗГХЭГ-аас шалгалт хийгдэж, 2020 онд Сангийн яам, 2021 онд Монгол банк шалгаж, дүгнэлтүүд нь эцэслэгдэж, 10 жилийн турш яригдаж байсан боловч одоо олны дэмжлэг авч нэлээн чухал асуудал болж байна. Олон талын хамтын ажиллагаа, та бүхний хичээл зүтгэлийн үр дүнд өнөөдрийн байдлаар 50 гаруй тэрбум төгрөгийн өр төлөгдсөн байна. Нэгдүгээр улиралдаа багтаад 200 гаруй тэрбум төгрөг төлөгдөхөөр график, төлөвлөгөө хийгдээд, амлалт үүрэг аваад ажиллаж байгаа юм байна.

Хууль хяналтын байгууллагуудаар АТГ-т 10, Эрүүгийн Цагдаагийн газарт 3, Дүүргийн цагдаагийн газарт 2, шүүхэд 25, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн газарт 8, хяналтын шатанд 6 хэрэг шалгагдаж байна.

Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарсны дараа байнгын хороо хуралдаад Нээлттэй сонсгол зохион байгуулах чиглэлийг нэгдүгээр сарын 31-ний өдрийн захирамжаар ажлын хэсэгт чиглэл болгосон.
Ажлын хэсэг 22 хүний бүрэлдэхүүнтэй дэд ажлын хэсэг байгуулаад ажиллаж байна. УИХ-ын Хяналт шалгалтын тухай хуулийн дагуу анхны ерөнхий хяналтын Нээлттэй сонсгол зохион байгуулагдах гэж байна гэж ойлговол зохино” гэж УИХ-ын дарга Г.Занданшатар онцоллоо.

Уулзалтад оролцсон сэтгүүлчид энэ үеэр Нээлттэй хэлэлцүүлгээр яригдсан асуудлуудын талаар нэгдсэн мэдээлэл өгөхийн зэрэгцээ сонирхсон асуултдаа хариулт авлаа.

Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэг: “УИХ-ын даргаас шууд асууя. Тантай холбоотой асуудал яригдаад байгаа Хөгжлийн банктай холбоотой. Яг таны оролцоотой таны хамаарал бүхий компаниуд Хөгжлийн банкнаас зээл авсан зүйл байгаа юу. Яг тодорхой хариулт авмаар байна”.

УИХ-ын дарга Г. Занданшатар: “Ер нь бол хар цагаанаар нь ялгаад зээлийг зориулалтын бусаар ашигласан худал хэлж, хулгай хийх зорилготой энэ бүх хүмүүст хатуу хариуцлага тооцох чиглэлийг ажлын хэсэг баримталж байгаа. Энэ дунд нь хүмүүсийг нэр хоч зүүж, худлаа гүтгэж болох тэр асуудалд хатуу хариуцлага тооцох ёстой. Миний биеийг ч бас “Империал гоулд” гэдэг компанитай холбогдуулсан мэдээлэл яваад байгааг асууж байна. “Империал гоулд” гэдэг компанийг би сонсоогүй, мэдэхгүй, зээл авсныг нь ч мэдэхгүй. Гэтэл үүнийг ганцхан холбож байгаа сэжим нь Салхитын мөнгөний ордод сүүлд томилогдон ажиллаж байсан Т.Мөнхбаяр гэдэг хүнтэй холбоотой компани учраас Г.Занданшатартай холбоотой гээд хэсэг бүлэг хүмүүс зохион байгуулалттайгаар займчуулж, жинхэнэ гэм буруутнууд өөрийгөө хаацайлж үлдэхийн тулд хариуцлага тооцох ёстой хүмүүс иймэрхүү мэдээллийг тарааж байгаад бид хатуу тэмцэнэ, хатуу анхааруулах ёстой. Энэ бол манай ажлын хэсгийн гишүүдэд ч хамаарна, ажлын хэсгүүдийг ажлаа хийгээд эхлэхээр энэ хүмүүсийг бүгдийг нь харлуулах оролдлого хийж байгаа нь энэ явуулж байгаа ажилд бас л саад учруулах гэсэн оролдлого гэж бид үзэж байгаа. Ажлын хэсэг байгуулаад явж байгаа, нээлттэй сонсгол хийх гэж байгаа төлөвлөж байгаа ажил гээд. Та нар дээр ч гэсэн дарамт шахалт ирэхийг үгүйсгэхгүй. Ер нь үймүүлэх гэсэн улсууд зөндөө байна. Энэ сарын 17-нд урьдчилсан дүгнэлт дээр бүгдээрээ уулзацгаая” гэсэн хариулт өгөв.

Уулзалтын төгсгөлд УИХ-ын дарга Г.Занданшатар Хөгжлийн банкинд үүссэн асуудлаар хууль бус үйлдэлтэй хатуу тэмцэхийн зэрэгцээ асуудлыг хар цагаанаар нь ялгах шаардлагатай. Ном журмаар нь зээл аваад зориулалтын дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгжүүдийг хэлмэгдүүлж болохгүй. Харин зээлийг зориулалт бусаар ашигласан, улстөрийн хамааралтай хүмүүст хатуу хариуцлага тооцох ёстой гэсэн байр сууриа илэрхийллээ.