Гадны гар, хөлүүд улсыг минь самрах нь

Өнгөрсөн өдрүүдэд Монгол даяараа шатахууны хомстолд орж иргэдийг бухимдуулсан нь гаднынханд маш том олз, өгөөш болсон бололтой. Учир нь улсаараа шатахууны хомстолд орсон нь ганц Засгийн газрын зовлон ч бус нийт Монголын ард түмний зовлон байв.

Газар нутгаа үүрээд нүүгээд явчхаж чадахгүйгээс хойш, юуны төлөө хүчирхэг хоёр орны дунд оршин тогтнодог билээ, хүч бололцоог нь ашиглан хөгжилд хүрэхийг өнгөрсөн хугацаанд эрмэлзсэн ч гэлээ одоо бид импортлогч бус үйлдвэрлэгч орон болохыг бодит байдал биднээс шаардаж байна.

Үнэндээ гуравдагч хөршийн бодлого ярьж, “Rio Tinto3-д олон ч удаа амаа алгадуулж дээрэлхүүлснээс хэтэрсэнгүй.

Зуд болоход нохой зоолж, зовлон болоход ноёд баяждаг гэгчээр гаднынхан бидний энэхүү зовлон дээр ТАНЦ эргэж ард түмнийг нь асар, басар нохой шиг хооронд нь уралцуулж алсаас инээсэн шигээ харж суув.

Хэрвээ монголчууд бид 10-аад жилийн өмнөөс нефтийн үйлдвэрээ барьж, ашиглалтад оруулсан бол өдгөө шатахууны хараат улс болоогүй, гаднынхан биднээр даажигнаж, зовлон дээр бүжиглэхгүй байсан нь ойлгомжтой.

Ямартай ч шатахуунгүй байсан энэ хэдэн өдөр гаднын хараат улс ямар байхын зовлонг монголчууд яс, махаараа мэдэрч үйлдвэрлэгч орон болох ёстойг ухаарав.

Дээрх сэдвийн дор гаднын гар, хөл бологсод монголчуудын хоёр хөрштэйгөө харилцах дипломат бодлогыг үгүй хийхийг ч маш ихээр оролдож, дотроос хагалан бутаргахыг ч оролдсон ч уужуу сэтгэлтэй монголчууд энэ бүхнийг ухаарч дотооддоо эв эеэ олохыг хичээж жагсаал цуглаан ч хийсэнгүй.

Ер нь Монгол Улс хөгжихгүй байгаагийн гол шалтгаан нь гаднынхнаас үүдэлтэй. Тухайлбал, анхны Ерөнхийлөгч асан П.Очирбат 1997 онд цагаан элсний нефтийн хайгуулд анхны өрөм тавьж, тухайн орд газраас түүхий нефть ундрахад өмсөж явсан дээлээ мялааж байсан түүхтэй.

Энэ цагаас хойш Монгол Улсын Засгийн газар олон удаа нефтийн үйлдвэр барихаар оролдсон ч ямар нэгэн байдлаар ажил нь зогсдог байв. Яагаад зогсдог байсны шалтгаан нь тун энгийн. Хэрвээ монголчууд бид өөрсдөө нефть үйлдвэрлээд эхэлбэл импортлогч орны тооноос хасагдаж үйлдвэрлэгч орны тоонд шилжин орж олон ч улсыг ардаа хийж, сэргэн мандах байв. Энэ бүхнээс харахад Засгийн газрыг огцруулах сонирхол дотооддоо биш гаднынханд байна уу гэж хардмаар.

Өөрөөр хэлбэл, гурван сая гаруйхан монголчуудыг гаднаас нь хагалан бутаргагчид, дотроос нь салан тусгаарлагчид түйвээж байгааг хэн хүнгүй л харж байгаа.

Тиймээс бид дотроо эв эеэ хичээж гаднын гар, хөл бологсдоос болгоомжлох цаг нэгэнт иржээ.