С.Зоригт: Урлаг бол алалцааны салбар. баригдмал, нэгэн хэвийн байгаад байвал цааш хөгжихгүй

Залуусыг уран бүтээлээрээ байлдан дагуулж буй дуучин, жүжигчин С.Зоригттой ярилцлаа.

-Таны хүүхэд наснаас яриагаа эхэлье. Ямар хүмүүжлээр өнөөгийн С.Зоригт гэдэг хүн бий болсон бэ?

-Хөдөө эмээ, өвөө дээрээ өссөн л дөө. Бусад хүүхдүүдийн адил даага сургаж, айл хотлын хүүхдүүдтэйгээ барилдаж, хонинд яваад л. Хүүхэд насаа дурсахаар үнэхээр сайхан санагддаг. Өглөө хашаагаа малтаж, хонио гаргаад, өдөр нарны халуунд хоёр цаг гэж орж ирээд жаахан унтаж байгаад л оройхон хониндоо гараад явдаг. Энэ л миний хүүхэд нас. Хөдөөний ажил ямар байдаг билээ. Яг л тэгж эко өнгөрсөн.

-Уул хадаар дуу аялан хонь хариулж явахдаа юу хүсч мөрөөдөж явсан бол?

-Хөдөөний найр наадам сайхан. Найрын дуу нь бүр ч сайхан. Эмээгээ дагаад л найр наадам хэсээд явдаг байж билээ(инээв). Эмээ минь солгой учраас өмнөөс нь би дуулна. Тэгээд л аягүй хөөрхөн дуулдаг гээд нутгийнхан ярина. Манай өвөө угаас урлагийн хүн. Цэргийн ансамбльд байсан. Өөрийгөө өвөөгийнхөө чадаагүйг хийж яваа гэж бодох үе бий. Ер нь урлагийн хүн болохыг мөрөөддөг байсан.

-Урлагийн салбарыг хэрхэн сонгож байв?

-Мэдрэмжээрээ гэх үү дээ. 10 жилээ төгсөөд гэрийнхээ гал тогоонд ямар сургуульд орох талаар хуралддаг байхгүй юу. Намайг гадагшаа сургуульд яв, эсвэл цэргийн сургуульд ор гэж байсан. Тэгээд би өөрөө урлагийн салбарыг сонгоно гээд л зүтгээд орж байлаа. Ээж минь надад “Хүн ямар ч явж болно. Сүүлд нь харамсахааргүй сонголтыг л хий” гээд шууд дэмжсэн. Ингээд л урлагийн хүн болсон байдаг юм.

-Таны өгсөн ярилцлагуудыг уншихад нэлээд хөдөлмөр үнэртсэн хүн шиг санагдсан. Өөрийнхөө үеийн залуусыг нийгэмдээ ямар нөлөөлөлтэй яваасай гэж боддог вэ?

-Би энгийн байх дуртай. Тэр утгаараа энгийнээр аливаа зүйлийг боддог. Үеийн залуусаа бусдад гай болохгүй, хүнээс аливаа нэг юм хүсэхгүй, хэн нэгэнд хэрэгтэй хүн байгаасай гэж боддог. Зорьсон зорилгодоо тууштай байх хэрэгтэй. Хүн тууштай зүтгээд ирэхээр өглөө оройтож босох хүртэл гэм юм шиг санагддаг юм билээ. “Юу билээ, яагаад байгаа билээ” гээд л өөртэйгөө яриад эхэлдэг, би лав. Өглөө босохоос л бүх зүйл эхэлдэг. Залуус минь хариуцлагатай байгаасай. Хотод амьдрах соёл гэдэг зүйл байна шүү дээ. Гудамжинд тамхины иш, нус цэрээ хаях, улаан гэрлээр гарахаас эхлээд юм бүхэнд хариуцлагатай хандах ёстой. Эрүүл хооллож, эрүүл амьдрах хэрэгтэй. Хүн өөрийгөө бодохоос эхлээд л нийгэмд нөлөөлж эхэлдэг.

-Олон хүнд хүрч чадахгүй бүтээл гэж бий. Та ч мөн уран бүтээлээ бусдад хүргэж чадахгүй үе байсан л байх. Харин эсрэгээрээ олон хүнд хүрсэн, бусдын сэтгэлд хоногшсон уран бүтээл хэрхэн төрдөг юм бэ?

-Онгодтой холбож их ярьдаг л даа. Яг үнэнийг хэлэхэд сайн уран бүтээл маш их хөдөлмөрлөсний үр дүнд төрдөг. Нэг уран бүтээл гаргаад л тэр нь шууд амжилтад хүрдэг тохиолдол бараг байхгүй. Би анхныхаа хит дууг гаргахын өмнө маш олон дуу бүтээсэн. Бүгд болохгүй байсан. Алдаа болсон. Тэрний цаана маш их хөдөлмөр, хичээл зүтгэл байсан шүү дээ. Тэгээд нэг хит дуу гаргаад дараа дараагийн дуунуудыг минь хүмүүс сонсож эхэлж байлаа. Уран бүтээл гэлтгүй бүх салбарт тийм байдаг. Ямар нэгэн амжилттай ажил боллоо гэхэд өмнөх алдаа болон сургамжаас эхтэй байдаг юм билээ. Маш олон алдаа дундаас нэг зүйлийг зулгааж авч чадсан нь амжилтад хүрдэг. Хоёрдугаарт, чин үнэнийг хэлэхэд мөнгө хүний онгодыг шууд оруулдаг. Үнэн шүү. Манай уран бүтээлчид ч мэдэж байгаа. Тухайлбал, дуу зохиодог хүнд мөнгийг нь өгөнгүүт шууд онгод нь ороод тархи нь ажиллаад эхэлдэг. Энэ бол үнэн юм.

-Сүүлийн үед дуу гаргахаар төлөвлөж байна уу. Уран бүтээлийн ажил хэр явж байна?

-Сүүлийн үед дууны уран бүтээл рүү ороогүй л байна. Ерөнхийдөө сүүлийн үед кино л хийж байна даа. “Анагаахын алдартнууд” гээд 10 ангит кино хийлээ. Энэний өмнө сошиал видео контент хийсэн. Мөн IPTV-гийн контент болох нэг ангит кино хийсэн. Одоо дахиад нэг кино руу орох гэж байна.

-“Франц үнсэлт” УСК-ноос таны жүжигчний карьер эхлэлтэй. Үүнээс хойш олон кинонд тоглолоо. Ер нь та өөрийгөө мэргэжлийн жүжигчний хэмжээнд очсон гэж боддог уу?

-Би өөрийгөө мэргэжлийн жүжигчин гэж бол хэлэхгүй. СУИС-ийн дуулаачийн ангийг МУГЖ Ч.Насантогтох багшийн удирдлага дор төгссөн. Жүжиглэх урлаг, тайзны яриа манайд ордог байсан. Би өөрөө драмын ангийнхантай л байж байдаг оюутан байлаа. Тэд нартайгаа аягүй найзууд байсан. Урлаг гэдэг чи дуучин бол заавал дуулах ёстой гэсэн юм байдаггүй. Урлаг бол алалцааны салбар. Ганцхан юманд баригдмал байвал энэ салбарт явдаггүй. Тал тал тийшээ өөрийгөө сорьж байх хэрэгтэй. Гэхдээ мэргэжлийн жүжигчид гэдэг цаанаа өөр. Би жишээ нь драмын жүжиг тоглож чадахгүй шүү дээ. Мэдрэмж дээрээ тулгуурласан жаахан камерны туршлагаараа тулгуурлаж л кинонд тоглодог. Одоо жүжиглэх тал дээр суралцаад явж байна.

-Драмын ангийн найзуудаас нь олны танил болсон ямар эрхмүүд бий вэ?

-Намайг анх 2007 онд СУИС-д ороход “Фантастик” продакшны ах нар төгсөж байсан. Яг миний үеийн гэвэл зөндөө жүжигчид бий л дээ. Жишээ нь, Чука, Дуулга, Дөлгөөн гээд л. “Бүтэн амьдралд” тоглодог Золоогоос эхлээд олон жүжигчид байгаа. Би заримыг нь мартсан байж магадгүй. Манай драмаас жил бүр л нэг эрэгтэй, нэг эмэгтэй галзуу авьяастай, мундаг жүжигчин төрдөг. Тэр жүжигчдээ дагаад араас нь олон сайн жүжигчин төрөн гардаг. Тийм уламжлалтай. Урлагийн олон найзууд бий. Гэвч урлагийн хүн мөртлөө урлагийнхантайгаа тийм ч дотно байдаггүй. Шал өөр хүн гэх үү дээ. Бизнес тал руугаа илүү хүн гэж өөрийгөө боддог. Тиймээс маркетинг, рекламын салбарынхантайгаа илүү ойр байдаг. Яагаад ч юм тийм байдаг. Ер нь урлаг соёлынхонтойгоо тайзны ард, киноны нээлтийн ард л уулздаг даа.

-“Анагаахын алдартнууд” кинонд дүр бүтээх урилгыг “Mesmerism”-ийнхэн тавьсан уу?

-Тийм. “Mesmerism” санал тавиад, бид нар хамтарсан. Үеийн залуустайгаа ажиллах сайхан байдаг. Нэг нэгнээсээ суралцаад л явдаг. Комедиан Содоогоос эхлээд тал бүрийн салбарынхан нэг зорилго дор нэгдээд энэ том төслийн ард гарлаа.

-Цаашдаа ямар төлөвлөгөөтэй байгаа вэ. Тоглолт хийх төлөвлөгөө байна уу?

-Тоглолт хийх бодол алга. 2016 онд анхны тоглолтоо А.Хишигдалайтай хийсэн. Дараа нь 2019 оны хоёрдугаар сарын 14-нд хоёр дахь тоглолтоо хийж байлаа. Сүүлд Европын холбооны улсуудаар аялан тоглолт хийчихээд ирлээ. Европын бараг бүх улсаар явсан. Хэтдээ бодож буй олон зүйл байна. Мэдээж уран бүтээлээ таслахгүй хийнэ. Гэхдээ одоо төвлөрч буй ажил бол контент, маркетинг, сурталчилгаа. Энэ ажлуудад л тархиа ашиглаж байна. Саяхан коронавирусийн эсрэг МУСГЗ Ц.Чулуунбат ахын хөгжим “Хайртай бүхнийхээ төлөө” гэдэг шинэ дуу хийсэн. Наагий, Баярцэцэг, Хишигдалай, Цоожоо бид тав дууллаа. Клип нь цацагдаж эхэлж байна. Дараа дараагийн дуунуудаа бодчихсон байгаа. Цаг тухай бүрт нь сонгсогчид маань хүлээж аваад явах байх аа.

-Коронавирус урлагийнханд их нөлөөлж байгаа байх?

-Маш их нөлөөлж байгаа. Манай Монгол маш олон баяртай. Бүх баяр дээр урлаг соёлынхны үүрэг роль байж байдаг. Санхүүгийн хувьд нэлээд өөрчлөлт гарч байгаа. Гэхдээ орчин үед урлаг гол орлогын эх үүсвэр биш. Манай нийгэм маш барьцгүй. Гэнэт л томоохон шийдвэрүүд гардаг. Тиймээс олон хувилбартай л амьдрах хэрэгтэй. Бүх салбарт асуудал их байна.

-Залуусыг уран бүтээлээрээ байлдан дагуулж буй “алтан хамтрагч” гэвэл дуучин А.Хишигдалай та хоёрыг хэлнэ. Ер нь хэчнээн дуун дээр та хоёр хамтарчихав?

-Бид хоёр бараг 20-иод дуу хамтарч дуулсан байна. Хоёр ч бүрэн хэмжээний тоглолт хийлээ. Одоо тус тусынхаа уран бүтээлийг хийж байгаа. Бид хоёр албан ёсны хамтлаг биш шүү дээ. Тиймээс цаашдаа уран бүтээл хамтарч хийх эсэхийг мэдэхгүй байна.

С.ЛХАМСҮРЭН

www.dnn.mn