”Кола” ундаанд үхрийн мах хоёр, хүний хумс дөрвөн хоногийн дотор уусдаг гэв

Кока кола, пепси болон бусад нэр төрлийн хийжүүлсэн ундаанаас татгалзахыг Монголын хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэг, ЭМШУИС болон Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төв зэрэг 10 орчим байгууллагаас уриалж байна. Эдгээр байгууллага хамтран “Монгол үндэстний үр удмыг эрүүл байлгах үндэсний хөдөлгөөн”- ийг эхлүүлж буй аж. Уг хөдөлгөөний хүрээнд хэд хэдэн ажил зохион байгуулж буйн нэг нь хийжүүлсэн ундааны хэрэглээнээс татгалзаж, энэ төрлийн ундааг худалдаалахгүй байх талаар эрх бүхий дээд шатны байгууллагуудад санал хүргүүлэх гэж буйгаа илэрхийлэв. Учир нь ЭМШУИС хийжүүлсэн ундаа хүний эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлдөг талаар судалгаа хийжээ. Судалгаагаар энэ төрлийн ундаа нь таргалалт, ясны сийрэгжилт, зүрх судас, бөөр чулуужих, чихрийн шижин, шүд цоорох зэрэг олон өвчний гол шалтгаан болдгийг тогтоосон байна. ДЭМБ-аас 2010 онд хийжүүлсэн ундааг насанд хүрээгүй хүүхдүүдэд хэрэглүүлэхийг хориглох, хүүхдэд чиглэсэн сурталчилгаа явуулахгүй байх, насанд хүрсэн хүмүүс зохистой хэрэглэх талаар зөвлөмж гаргасан аж. Энэхүү зөвлөмжийг дэлхийн олон улс орон хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, Энэтхэгийн хэд хэдэн мужид кока кола ундааг худалдаалахыг хориглосон бол Латвийн сургуулиудад энэ төрлийн ундааг борлуулахыг мөн адил хоригложээ. Туркт “Кока Кола” компанийг ундааныхаа найрлагыг олон нийтэд ил болгохыг шаардаж шүүхэд өгч байсан удаатай гэнэ. Энэ мэтчилэн дэлхийн олон улс орон хийжүүлсэн ундаанаас татгалзах болсон. Гэтэл манай улсад улам л сурталчлан дэлгэрүүлж байгааг онцлов. Уг ундааны найрлагад “мерхандиз-7” хэмээх бодис ордог бөгөөд ямар найрлагатай нь тодорхой бус байдаг аж. Тиймээс ЭМШУИС-ийн эрдэмтэн багш нар тус ундааны найрлагад ямар бодис ордог талаар шинжилгээ хийх хүсэлтйг “MSC Кока Кола” компанид хүргүүлсэн ч бизнесийн болон бүтээгдэхүүний дотоод нууц хэмээн татгалзсан хариулт өгчээ. Монголын хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэгийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Чулуунбаатар “Кока Кола” компани дэлхий дамнасан том байгууллага. Энэ төрлийн ундааны найрлагыг хамгийн энгийнээр тайлбарлахад химийн найрлагаар гаргаж авсан сахар орлуулагч байдаг. Энэ сахар орлуулагч нь бидний хэрэглэдэг элсэн чихэрээс 200 дахин их чихэрлэг амтыг агуулдаг. Мөн хийжүүлсэн ундаанд орж буй найрлага хүний амны цангааг тайлах нь бүү хэл улам их уух дуршлыг төрүүлдэг” хэмээв. Уг ундааг гэмт хэргийн газарт үлдсэн цусан толбо, аливаа төмөр эдлэлийн зэвийг арилгахад ашигладгаас харвал хэр хортой гэдэг нь ойлгомжтой. Мөн кока кола ундаанд үхрийн мах хийхэд хоёр хоногт, хүний хумс хийхэд дөрвөн хоногийн дотор уусдаг аж. Манай улсад үйлдвэрлэдэг “MSC кока кола” ундааны найрлага АНУ-д үйлдвэрлэдгээс өөр байдаг гэнэ. Учир нь манай улсад үйлдвэрлэж байгаа кока кола, пепси бусад төрлийн хийжүүлсэн ундааны найрлагад нүүрс хүчлийн хий, орто фосфорийн хүчил зэрэг бодис ихээр ордог аж. Эдгээр бодис нь хүний ходоод гэдсэнд шарх үүсгэх, шүд хэврэгших, ясны сийрэгжилт үүсэх гол шалтгаан болдог гэнэ. Монголын хуульч эмэгтэйчүүдийн холбооны тэргүүн Б.Долгор “Тамхи, архины хор хөнөөлийг хэн хүнгүй мэдэх болсон. Гэтэл хийжүүлсэн ундааг ямар хортой вэ гэдгийг иргэд тэр бүрчлэн мэдэхгүй. Олны хүндэтгэл хүлээсэн дуучин, тамирчин нь ч энэ төрлийн ундааг сурталчилдаг. Тиймээс ганц хийжүүлсэн ундааг ч биш эрүүл мэндэд хортой бэлэн гоймон, шарсан төмс зэрэг олон төрлийн бүтээгдэхүүнээс иргэд өөрсдөө татгалзах хэрэгтэй. Эрэлт байхгүй бол нийлүүлэлт байхгүй шүү дээ” гэв. Тэр тусмаа бага насны хүүхдүүдэд их бага гэлтгүй хийжүүлсэн ундаа хэрэглүүлэхгүй байхыг анхааруулсан. Мөн кока болон пепси ундааны үйлдвэрлэл, импорт, сурталчилгааг зогсоох талд шийдвэр гаргаж хэрэгжүүлэхийг Ерөнхийлөгч, УИХ, Ерөнхий сайдад хүргүүлэх болсноо мэдэгдсэн. Түүнчлэн БШУЯ-ны сайдад хандаж бүх шатны сургуулийн ойр орчимд хийжүүлсэн ундаа худалдаалахгүй байх саналыг ч хүргүүлэхээ дуулгасан.